Historia Bez Cenzury 2017.06.pdf

(12017 KB) Pobierz
www.historiabezcenzury.pl
ISSN 2450-7849 Nr indeksu 411 043
06
9 772450 784915
cena 8,99 zł (w tym 8% VAT)
Nr 6 (14) CZERWIEC 2017
www.historiabezcenzury.pl
1
NEXTO : OrderID: 2431623 : Piotr Adamski : piotr-adamski@gazeta.pl
NEXTO : OrderID: 2431623 : Piotr Adamski : piotr-adamski@gazeta.pl
JAK KRADNĄ SZWEDZI
ie wiem, czy 350 lat póź-
niej, czyli po ponad jednej
trzeciej tysiąclecia, moż-
na prosić o wybaczenie za cierpienia
i zniszczenia, których w Polsce dokonały
wojska pod dowództwem Szwedów, ale
ubolewamy, gdyż spowodowane wtedy
na ziemiach polskich zniszczenia były
tak ogromne, iż Polacy zapamiętali je
jako swoisty potop” – oświadczył Tomas
Bertelman, ambasador Szwecji w Polsce
w latach 2005– 2008. To miło ze strony
ambasadora, że poczuwa się do odpo-
wiedzialności za haniebne czyny swoich
przodków, tyle że słowa nic nie kosztują
i zapewne dlatego jego ekscelencja tak
wspaniałomyślnie nimi Polaków obda-
rowuje. Szwedzi milczą nie tylko jeżeli
chodzi o naprawienie szkód za potop
(piszemy o tym w okładkowym tekście
„Zrujnowali Polskę”), ale nawet nie chcą
zwrócić ukradzionych wówczas Polsce
dóbr, będących świadectwem dorobku
kulturalnego.
Najczęściej twierdzą, że nie wiedzą
gdzie „łupy” się znajdują. Co ciekawe,
jeszcze w 1911 r. polscy profesorowie Eu-
geniusz Barwiński, Ludwik Birkenmajer
i Jan Łoś tylko w Sztokholmie i Uppsali
znaleźli 201 manuskryptów i 168 rzadkich
„N
polskich książek. Na przykład w tejże
Uppsali znajdują się m.in. książki z bi-
blioteki Mikołaja Kopernika z jego od-
ręcznymi notatkami. W 2002 r. w Zamku
Królewskim w Warszawie zorganizo-
wano wystawę zatytułowaną „Orzeł
i trzy korony”, na której wyekspono-
wano wiele dóbr kultury ukradzionych
z Polski, a posiadanych przez szwedz-
kie muzea. To wyjątkowa bezczelność,
biorąc pod uwagę, że zwrot zabranych
naszym przodkom archiwów i książek
to nie tylko obowiązek moralny, ale też
prawny, bo wynika z Traktatu Oliwskie-
go z 1660 r. (podpisanego w Opactwie
Cystersów w Oliwie – obecnie to część
Gdańska). Co istotne, takie roszczenia się
nie przedawniają. Dlaczego nie możemy
zatem odzyskać skarbów naszej kultury?
Dlatego, że nie istnieje sąd, który
mógłby wydać wyrok nakazujący Szwe-
cji ich oddanie. Prof. Wojciech Kowalski,
pełnomocnik ministra spraw zagranicz-
nych ds. restytucji dóbr kultury oświad-
czył jakiś czas temu w wypowiedzi dla
„Rzeczpospolitej”, że nie zna przypadku
by na świecie jakiemuś krajowi udało
się wyegzekwować od drugiego kraju
zwrot dóbr kultury na podstawie trakta-
tu podpisanego przed I wojną światową.
Redaktor naczelny:
Aleksander Piński
Zastępca red. nacz.:
Tomasz Pichór
Redaguje zespół:
Jan Piński, Andrzej Nowicki, Anna Koc, Jakub Mikołajczuk,
Jakub Wozinski, Katarzyna Janiszewska,
Kordian Kuczma, Lech Mażewski,
Leszek Nowak, Leszek Pietrzak, Marcin Hałaś
Felietoniści:
Grzegorz Braun
Korekta i redakcja:
Maria Pińska
Skład:
IZI Studio
Wydawca:
Instytut Zarządzania Informacją, ul. Grażyny 13/7, 02-548 Warszawa
ISSN 2450-7849 Nr indeksu: 411 043
www.historiabezcenzury.pl | e-mail: redakcja@bezc.pl
Projekt okładki:
MOON
Redakcja zastrzega sobie prawo do redagowania i skracania tekstów.
Copyright © Instytut Zarządzania Informacją. Wszystkie prawa zastrzeżone
(włącznie z tłumaczeniem na języki obce).
Przedruk tylko za zgodą wydawcy.
Druk: RR Donnelley
Jednym z niewielu wywiezionych przez
Szwedów poloników, który powrócił do
kraju, jest tzw. rola sztokholmska, gwasz
anonimowego artysty przedstawiający
tryumfalny wjazd polskiego króla Zyg-
munta III Wazy do Krakowa z okazji jego
małżeństwa z austriacką arcyksiężniczką
Konstancją. W 1974 r. ówczesny szwedz-
ki premier Olaf Palme przekazał go na
ręce premiera Piotra Jaroszewicza.
Dobrze jednak wiemy, że sądy to tylko
jeden ze sposobów na wyegzekwowanie
swoich praw. Są też inne, mniej oficjal-
ne, a często znacznie skuteczniejsze.
Na przykład jakaś organizacja mogłaby
wykupić serię ogłoszeń w kilku najważ-
niejszych szwedzkich gazetach z listą
ukradzionych polskich dóbr i pytaniem,
kiedy mają zamiar je zwrócić. Można
także zapłacić za billboard z takim pyta-
niem w jakimś eksponowanym miejscu
w Sztokholmie. To z pewnością spotka-
łoby się z zainteresowaniem szwedzkich
mediów, które zaczęłyby zadawać nie-
wygodne pytania szwedzkim władzom.
Jestem przekonany, że jeżeli tylko
nagłośnimy sprawę w Szwecji wystar-
czająco mocno, to Szwedzi oddadzą
nam to, co od ponad 350 lat bezprawnie
przetrzymują. W końcu nikt nie lubi
być nazywany publicznie złodziejem
szczególnie wówczas, gdy prawdziwość
zarzutu nie podlega dyskusji.
ALEKSANDER PIŃSKI
www.historiabezcenzury.pl
NEXTO : OrderID: 2431623 : Piotr Adamski : piotr-adamski@gazeta.pl
3
spis treści
14
Spór o Stanisława Augusta
Paradoks polityki Stanisława Augusta
polega na tym, że był to człowiek do-
skonale świadomy skali zagrożeń, jakie
stały przed Rzeczpospolitą. Był prze-
konany, że państwo można uratować
wyłącznie opierając się o  Rosję. Nie
miał jednak dostatecznych sił, by kon-
sekwentnie prowadzić taką politykę.
Tomasz Pichór
28
Polska
gura azjatyckiej gry
Polak Jan Witkiewicz jest w Rosji czczo-
ny jak bohater. Bez niego Petersburg nie
rozpocząłby azjatyckich podbojów.
Andrzej Nowicki
42
Polowanie na Polaków
Zanim jeszcze wybuchła II wojna świato-
wa niemiecka III Rzesza opracowała plan
zagłady polskich elit. Niemcy, podobnie
jak Sowieci uważali, że ich likwidacja uła-
twi przekształcenie Polaków w naród nie-
wolników.
Leszek Pietrzak
OD REDAKTORA ...................................... 3
PERYSKOP ................................................. 6
PAŁKĄ HISTORII W
ŁEB
......................... 7
POLSKA FIGURA
AZJATYCKIEJ GRY .................................. 28
Andrzej Nowicki
TAJNA HISTORIA GOSPODARKI
ZAGINIONA CYWILIZACJA ZŁOTA.... 46
Aleksander Piński
TEMAT NUMERU
ZRUJNOWALI POLSKĘ .......................... 8
Jakub Wozinski
JIHAD PO POLSKU................................ 33
Piotr Korczyński
DIDASKALIA
DWIE TORPEDY ...................................... 50
ENVER PASZA. PORTRET
Andrzej Matowski
POLSKA I
ŚWIAT
SPÓR O STANISŁAWA AUGUSTA ...... 14
Tomasz Pichór
NARODOWY BOLSZEWIZM ............... 22
Leszek Nowak
NIESPEŁNIONEGO BOHATERA ......... 37
Andrzej Nowicki
CAR, SOCJALIZM I ANTYCHRYST...... 59
Leszek Nowak
POLOWANIE NA POLAKÓW .............. 42
Leszek Pietrzak
nr 6 (14) czerwiec 2017
KAMIKADZE PO NIEMIECKU ............. 66
Piotr Korczyński
4
NEXTO : OrderID: 2431623 : Piotr Adamski : piotr-adamski@gazeta.pl
spis treści
46
Zaginiona cywilizacja złota
Brytyjski dziennik „The Independent”
ocenił, że Mansa Musa był najbogatszym
człowiekiem w  historii świata, szacując
jego majątek na dzisiejsze 400 mld USD.
Dla porównania: majątek Billa Gatesa to
ok. 90 mld USD.
Aleksander Piński
50
Dwie torpedy
Dwie sprawy, bardzo podobne do siebie.
W obydwu mamy okręt podwodny, któ-
ry torpeduje statek pasażerski, wywołu-
jąc olbrzymie kontrowersje i posądzenia
o  zbrodnie wojenne. W  obu też główni
sprawcy nie doczekali końca wojny.
W obu również jest sporo niejasności.
Andrzej Matowski
66
Kamikadze po niemiecku
Dowodzony przez kapitana Heinricha
Langego oddział nazywano nieofi cjalnie
„Leonidas Staffel” – od króla spartańskie-
go, który poprowadził do straceńczej walki
swoją trzystuosobową gwardię w wąwozie
termopilskim.
Piotr Korczyński
SZÓSTY CZŁOWIEK Z CAMBRIDGE . 70
Karolina Nejman
PRZEŁĘCZ DIATŁOWA. OSTATNIA
TAJEMNICA? ............................................ 76
Andrzej Nowicki
UMARŁ KRÓL........................................... 83
Aleksander Piński
MAFIA W NOWYM JORKU ................. 83
KRESOWE ADRESY
KRESOWE
POMNIKI MARSZAŁKA......................... 92
Marcin Hałaś
HISTORYCZNA SZAFA
TO SIĘ NA GŁOWIE NIE MIEŚCI ......... 84
Katarzyna Janiszewska
RECENZJE
HISTORIA PEWNEGO MIASTA ........... 80
LN
W
ŚREDNIOWIECZNYM
ORLEANIE . 82
Aleksander Piński
OKRĄGŁY DOM W CHINACH ............. 82
Aleksander Piński
REMANENTY HISTORYCZNE
UWAGA NA „POLITYKÓW
AFORYZMY & ANEGDOTY
Tomasz Pichór
88
HISTORYCZNYCH” .................................94
Grzegorz Braun
Z BUTA
POCHWAŁA GŁUPOTY ......................... 90
Jan Piński
www.historiabezcenzury.pl
ARSENAŁ MINIONYCH WIEKÓW
PISTOLET CZAKI ..................................... 98
Krzysztof Galimski
5
NEXTO : OrderID: 2431623 : Piotr Adamski : piotr-adamski@gazeta.pl
Zgłoś jeśli naruszono regulamin