Historia Bez Cenzury 2018.05.pdf

(11548 KB) Pobierz
TAJEMNICA
KODU
FARAONA
www.bezc.pl
ISSN 2450-7849 Nr indeksu 411 043
05
9 772450 784922
www.bezc.pl
cena 8,99 zł (w tym 8% VAT)
Nr 5 (25) MAJ 2018
1
r.
NEXTO : OrderID: 2660565 : Piotr Adamski : piotr-adamski@gazeta.pl
NEXTO : OrderID: 2660565 : Piotr Adamski : piotr-adamski@gazeta.pl
OD REDAKTORA
ŁAMACZE
STAROŻYTNYCH SZYFRÓW
J
ak przetłumaczyć język, jeżeli wszy-
scy, którzy go używali, nie żyją? Przed
takim wyzwaniem stawali naukowcy,
próbujący odczytać egipskie hieroglify
sprzed ponad dwóch tysięcy lat (piszemy
o tym w okładkowym tekście „Tajemnica
kodu Faraona”).
Co ciekawe, wielokrotnie ogłasza-
no, iż hieroglify udało się rozszyfrować.
Na przykład żyjący w V w. n.e. grecki mę-
drzec Horapollon opublikował traktat
„Hieroglyphica”, w którym podał znaczenie
ponad dwustu hieroglifów. Przez kolejne
dwieście lat uznawano je za prawdziwe, po
czym okazało się, iż były błędne. Niektóre z
wniosków Horapollona, chociażby taki, iż
posługiwała się dana cywilizacja, poka-
zuje przykład odczytania języka Majów.
Obecnie rozumiemy ok. 90 proc. tekstów
pisanych przez Majów. Zanim to nastąpi-
ło, panowało powszechne przekonanie,
że była to pokojowa cywilizacja astrono-
mów, ponieważ zapisy o astronomii i ka-
lendarze były jedynymi, jakie mogliśmy
odczytać. Kiedy naukowcy odkodowali
resztę tekstów, okazało się, że wyideali-
zowany obraz pokojowych Indian można
włożyć między bajki. Podobnie jak my
i nasi przodkowie prowadzili wojny, by-
wali okrutni dla swoich wrogów. Dlatego
hipoteza o istnieniu w dolinie rzeki Indus
starożytnej cywilizacji, która przypomina
Po odczytaniu języka Majów okazało się, że nie
była to pokojowa cywilizacja astronomów, jak
wcześniej sądzono.
hieroglify to system pisma obrazkowego o
znaczeniu symbolicznym, utrzymywał się
aż do początków XIX w. (teraz już wiemy,
że w piśmie hieroglificznym każdy symbol
może reprezentować dźwięk, koncepcję
albo pojęcie w zależności od kontekstu).
Jakie znaczenie w zrozumieniu hi-
storii ma odczytanie języka, którym
utopijny socjalistyczny raj, może upaść,
kiedy zostanie odczytane jej pismo.
Prace nad odczytywaniem starożyt-
nych języków nabierają tempa dzięki
najnowszym programom komputero-
wym. W 2010 r. język ugarycki (używa-
ny przez ludność w mieście-państwie
Ugarit – leżącym na wybrzeżu Morza
Redaktor naczelny:
Aleksander Piński
Zastępca red. nacz.:
Tomasz Pichór
Redaguje zespół:
Jan Piński, Andrzej Nowicki, Anna Koc, Jakub Mikołajczuk,
Jakub Wozinski, Katarzyna Janiszewska,
Kordian Kuczma, Lech Mażewski,
Leszek Nowak, Leszek Pietrzak, Marcin Hałaś
Felietoniści:
Grzegorz Braun
Korekta i redakcja:
Maria Pińska
Skład:
IZI Studio
Wydawca:
Instytut Zarządzania Informacją, ul. Grażyny 13/7, 02-548 Warszawa
ISSN 2450-7849 Nr indeksu: 411 043
www.bezc.pl | e-mail: redakcja@bezc.pl
Projekt okładki:
MOON
Redakcja zastrzega sobie prawo do redagowania i skracania tekstów.
Copyright © Instytut Zarządzania Informacją. Wszystkie prawa zastrzeżone
(włącznie z tłumaczeniem na języki obce).
Przedruk tylko za zgodą wydawcy.
Śródziemnego, obecnie w Syrii) stał się
pierwszym rozszyfrowanym za pomocą
programu komputerowego. Język ten
wymarł w XII w. p.n.e. a więc ponad
3200 lat temu. W przypadku języka uga-
ryckiego naukowcy nie dysponowali od-
powiednikiem kamienia z Rosetty, czyli
tym samym tekstem w kilku językach,
z których przynajmniej jeden jest nam
znany. Dlatego musieli poczynić kilka
założeń, a komputer umożliwił ich spraw-
dzenie w ciągu zaledwie kilku godzin.
Wśród założeń, które się sprawdziły,
były takie, iż język ugarycki ma wspólne
korzenie z hebrajskim. To z kolei umożli-
wiło porównanie alfabetów obu języków
oraz częstotliwości występowania po-
szczególnych symboli. Okazało się, że
ugaryjski alfabet ma trzydzieści symboli,
a komputer znalazł odpowiedniki dla
dwudziestu dziewięciu.
Jeżeli kogoś po lekturze tego numeru
„Historii bez Cenzury” zafascynowało
rozszyfrowywanie starożytnych języ-
ków i chce się sprawdzić na tym polu,
to profesor Jacob Dahl z Oxfordu regu-
larnie publikuje w internecie zdjęcia
tablic z tzw. pismem protoelamickim
używanym przez lud Elamitów od III
tys. p.n.e. aż do podbojów Aleksandra
Wielkiego na terenie dzisiejszego Iranu.
ALEKSANDER PIŃSKI
www.bezc.pl
NEXTO : OrderID: 2660565 : Piotr Adamski : piotr-adamski@gazeta.pl
3
spis treści
18
Rosja a Europa
Stosunek Rosji do Zachodu jest od stu-
leci wybuchową mieszaniną fascynacji
i nienawiści, poczucia wyższości i kom-
pleksów. „Nie mogę żyć ani z tobą, ani
bez ciebie” – można by podsumować to
nastawienie słowami pewnego francu-
skiego autora.
Leszek Nowak
30
Jedyny taki uniwersytet w
sowieckim bloku
W czasach komunistycznej Polski Kato-
licki Uniwersytet Lubelski był jedynym
niepaństwowym uniwersytetem od Łaby
po Władywostok. Dlatego był inwigilowa-
ny i represjonowany przez komunistycz-
ne służby.
Leszek Pietrzak
36
Bezczelne fałszerstwo
Rosja wypowiedziała nam wojnę psycho-
logiczną, której celem jest deprecjono-
wanie polskiej polityki historycznej, jako
rusofobicznej i opartej na kłamstwach.
Andrzej Nowicki
OD REDAKTORA
ŁAMACZE
STAROŻYTNYCH
SZYFRÓW ................................................... 3
Aleksander Piński
WIELKA
UCIECZKA ................................................. 24
Andrzej Witkowski
JEDYNY TAKI UNIWERSYTET
W SOWIECKIM BLOKU ........................ 30
Leszek Pietrzak
DIDASKALIA
ZAGINIONA
CYWILIZACJA INDUS ............................ 50
Aleksander Piński
BORCH
I JEGO SYCYLIA ....................................... 56
Tomasz Pichór
LEPSZY
NIŻ BOND ................................................ 61
Jan Piński
POLSKIE POŻEGNANIE
Z BOCIANEM ........................................... 66
Agnieszka Kościańska
ROZMAITOŚCI
PERYSKOP ................................................. 6
TEMAT NUMERU
TAJEMNICA KODU FARAONA............ 10
Jakub Wozinski
BEZCZELNE
FAŁSZERSTWO ....................................... 36
Andrzej Nowicki
TAJNA HISTORIA GOSPODARKI
NARKOTYKI
POLSKA I
ŚWIAT
ROSJA A EUROPA ................................... 18
Leszek Nowak
FIDELA ....................................................... 44
Andrzej Nowicki
4
NEXTO : OrderID: 2660565 : Piotr Adamski : piotr-adamski@gazeta.pl
nr 5 (25) maj 2018
spis treści
50
Zaginiona cywilizacja Indus
Kolebką ludzkości był socjalistyczny raj
Aleksander Piński
56
Borch i jego Sycylia
Historia Polski nie potraktowała
łaskawie Michała Jana Borcha. Jeden z
czołowych polskich naukowców swoich
czasów, bliski Stanisławowi Augustowi,
związany z obozem popierającym
reformy Sejmu Wielkiego został dziś
niemalże całkowicie zapomniany.
Tomasz Pichór
61
Lepszy niż Bond
Biorąc pod uwagę olbrzymią rolę, jaką ode-
grał w historii Polski, ppłk Kowalewski po-
zostaje stosunkowo małą znaną postacią.
Jan Piński
DZIENNIK
DIABŁA ...................................................... 72
David Kinney, Robert K. Wi man
POLEĆ B 17 .............................................. 87
Aleksander Piński
FELIETONY
Z BUTA
WOJNY
ROZKOPYWANIE GROBÓW ............... 94
Jan Piński
MILITARNE
FANTASMAGORIE .................................. 78
Andrzej Nowicki
CELTÓW .................................................... 87
Aleksander Piński
RECENZJE
SŁOWIANIE
A GEOPOLITYKA..................................... 84
ln
HISTORYCZNA SZAFA
1914 1918: CZAS ZMIAN .................... 88
Katarzyna Janiszewska
REMANENTY HISTORYCZNE
MICKIEWICZ JAKO SOCREALISTA .... 96
Grzegorz Braun
KOLEKCJA CZY INWESTYCJA
AFORYZMY & ANEGDOTY
FAŁSZYWY SYMBOL
DĄB
I LITWINI .................................................. 92
WEHRMACHTU ...................................... 98
Krzysztof Galimski
KIM S
Ą
RUSINI? .................................................. 86
ln
www.bezc.pl
NEXTO : OrderID: 2660565 : Piotr Adamski : piotr-adamski@gazeta.pl
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin