Strój Bamberski.pdf

(128 KB) Pobierz

Strój bamberski

Ubiór kobiecy zwany bamberskim nie zostaø przywieziony z Bambergu, lecz wytworzyø si w podpozna skich wsiach. Powstaø w

wyniku skrzy owania wpøywów ludowych ubiorów noszonych na terenach od Górnej Frankonii przez Saksoni i Dolne èu yce do

Ziemi Lubuskiej oraz mieszcza skiej mody biedermeieru, a przede wszystkim XIX-wiecznych ludowych strojów wielkopolskich.

Nazwa "bamberski" wywiodøa si od okre lania od poøowy XIX w. wszystkich mieszka ców wsi pozna skich - bambrami.

St d te wszystkie kobiety ubieraj ce ten strój nazywano nazywano bamberkami.

Ubiór bamberek, pocz tkowo skromny, z upøywem lat wzbogacaø si o nowe elementy. Wzrastaøa obfito koronek, haftów,

wst ek, spódnice szyto coraz obszerniejsze, a wspaniaøe nakrycia gøowy zwane kornetami stawaøy si coraz wy sze, szersze,

bogato zdobione sztucznymi kwiatami.

Podstawow cz ci tego ubioru byøy suknie, skøadaj ce si z kaftana i spódnicy, rozmaitych kolorów i odcieni, szyte z gatunkowo

bardzo dobrych materiaøów. Ka da kobieta posiadaøa takich sukien przynajmniej czterna cie, w tym ubiory robocze, ale tak e i

cztery najwa niejsze przeznaczone na uroczyste okazje. Byøy to komplety: karmazynowy, niebieski, zielony oraz biaøy lub

kremowy w ro nobarwne kwiatki. Gøównymi elementami ubioru byøy: bardzo szeroka (szyta z pi ciu szeroko ci materiaøu),

marszczona, døuga spódnica, kaftan si gaj cy do pasa ci le dopasowany do figury; pod kaftanem sznurówka i bluzeczka; w pasie

zwi zany gruby waøek uszyty z pøótna zwany "kiszk ", na którym opieraøy si spódnica oraz spódnik i jedna do trzech watówek, co

powodowaøo p kato stroju i pogrubiaøo sylwetk . Dzi ki kiszce i watówkom spódnica nie opadaøa zbyt szeroko i lu no, a w

czasie ruchu koøysaøa si w charakterystyczny sposób. Pod pi knie haftowany fartuch zakøadano ozdobn , niekiedy brokatow

kiesze ; na szyj haftowany kryzik, pi sznurków prawdziwych korali, a do ostatniego sznurka przyczepiono krzy yk; na

gøowach m atek czepek, dziewcz t kornet, jedna z najpi kniejszych cz ci stroju, który uzupeøniaøy liczne chusty, wst ki,

bandy, kokardy i inne ozdobne szczegóøy, wyko czone artystycznymi haftami.

Najlepszy strój chowaøy bamberki na wesele oraz na procesj Bo ego Ciaøa. Staø si on trwaøym tradycyjnym elementem kultury

miejskiej Poznania. Po II wojnie wiatowej zwi zaø si wyø cznie z obrz dowo ci Ko cioøa katolickiego, z udziaøem w procesjach

w wi to Bo ego Ciaøa. Niestety i ten zwyczaj powoli zacz ø zanika . Tradycja jego ubierania przetrwaøa najdøu ej, bo do 1994 r.,

tylko w jednej parafii, tj. w ko ciele Naj wi tszego Serca Jezusa i w. Floriana na Je ycach. Pó niej strój ten znikn ø z krajobrazu

miasta, co byøo niepowetowan strat dla naszej kultury.

Ze schyøku XX wieku potwierdzony jest fakt kilku pochówków kobiet, które ongi nosiøy ten strój i pozostawiøy yczenie, aby

zøo y je tak ubrane do trumny.

Tekst: prof. Maria Paradowska