Weil S. Zakorzenienie.pdf

(13634 KB) Pobierz
Simone Weil
ZAKORZENIENIE
i inne fragmenty
Wybór pism
S P O Ł E C Z N Y I N S T Y T U T W Y D A W N I C Z Y »Z N A K *
BIBLIOTEKA »WIĘZI«
WARSZAWA, UL. KOPERNIKA 34
WYBÓR 1 PRZEDMOWA
ANDRZEJ WIELOWIEYSKI
Redaktor książki
Andrzej Krasiński
Redaktor techniczny — Maria
Jankowska
K orekta
K rystyna W ieczorek
SPIS
TREŚCI
P R Z E D M O W A .......................................................................................................VII
DOLA R O B O T N I C Z A ...............................................................................
List do Albertyny Thśvenon ................................................................
List do u c z e n n i c y ...............................................................................
Dziennik fabryczny (fr a g m e n t y ).......................................................
R a c j o n a l i z a c j a .......................................................................................
Z doświadczeń życia f a b r y c z n e g o ...............................................
ROZW AŻANIA O PRZYCZYNACH WOLNOŚCI I UCISKU SPO­
ŁECZNEGO (fr a g m e n t y ).......................................................................
OCZEKIWANIE B O G A ...............................................................................
I
3
8
14
27
33
55
67
Autobiografia d u c h o w a .......................................
69
Uwagi o dobrym użytkowaniu nauki szkolnej z punktu widze­
nia m iłości B o g a .......................................
87
Miłość Boga a n i e d o l a .......................................................
86
Formy nieuświadomionej m iłości Boga .................................................112
ZAKORZENIENIE ( f r a g m e n t y ) ........................................................................ 175
Potrzeby d u s z y ................................................................................................177
W y k o r z e n i e n i e ....................................... .......
. . . .
.
194
Z a k o r z e n i e n i e ......................................................
268
BIBLIOGRAFIA DZIEŁ SIMONE WEIL
317
PRZEDMOWA
K ażda myśl filozoficzna i spo­
łeczna powstaje w konkretnych warunkach historycznych,
ulega w mniejszym lub większym stopniu atmosferze aktual­
nych wydarzeń i w jakimś stopniu. je wyraża. Czasem
wprawdzie cofa się przed nimi w przeszłość, czasem wybiega
naprzód, zrozumieć ją można jednak w pełni tylko patrząc
na nią przez rzeczywistość jej epoki.
Całe dzieło Simone Weil powstało w latach 1932— 1943,
i chociaż większość jej prac zawartych w 15 tomach napisana
została już w czasie wojny, to jednak tkwią óne swymi ko­
rzeniami w atmosferze lat trzydziestych.
Wielki kryzys tych lat doprowadził sprzeczności naszej
epoki do najwyższego napięcia. Polegał on nie tylko na zała­
maniu się systemu gospodarki światowej, zachwianiu pod­
staw demokracji parlamentarnej i walce o supremację świa­
tową, ale również na poważnym wstrząsie, a nawet załamaniu
się równowagi psychicznej człowieka X X wieku, wstrząsie,
którego przyczyn szukać trzeba głębiej.
Wyzwalając się z ucisku i starych struktur Społecznych,
masy ludowe nie były w stanie wytworzyć dostatecznie
szybko nowych, trwałych form życia społecznego. Równocze­
śnie zaś ogromny postęp techniki wyprzedzał coraz bardziej
rozwój kultury umysłowej i moralnej. Proces ten rozpoczął
się dawno, ale w ostatnich dziesięcioleciach zaczął w tempie
przyspieszonym przybierać na sile.
Wytworzył się w ludziach stan rozdarcia i niepewności,
neurastenii i narastających namiętności w niespotykanej do­
tąd skali. Dlatego też, pomimo tylu zdobyczy, poczucie
krzywdy i niedoli występowało w coraz ostrzejszej formie.
VUI
Przedmowa
Stara struktura społeczna, stare i uświęcone obyczaje ani
nie ^chroniły przed nią, ani nie osłaniały jej jak dotąd.
Gdy u progu lat trzydziestych Simone Weil rozpoczynała
swoją działalność społeczną i publicystyczną, perspektywy
ruchów społecznych i narodowo-wyzwoleńczych nie były
różowe. Kryzys i rosnące sprzeczności kapitalizmu, rozbicie
i słabość ruchu robotniczego, trudności polityczne i gospodar­
cze Związku Radzieckiego, który właśnie rozpoczynał ko­
lektywizację, rodząca się potęga hitleryzmu i faszyzacja wielu
krajów, ucisk i zahamowanie rozwoju społecznego Olbrzy-.
mich obszarów krajów kolonialnych i półkolonialnych — oto
epoka autorki „Ucisku i Wolności’’. Wyraziła ją w sposób
przejmujący, stąd też zarówno w pracach o charakterze spo­
łecznym, jak i filozoficźno-religijnym zasługuje na miano
filozofa ludzkiej niedoli.
Znaczenie jej myśli polega na tym, że potrafiła -— jak się
zdaje — sięgnąć do samych korzeni współczesnego zła i po­
stawiła chorej cywilizacji zachodniej próbę diagnozy, która
znacznie przekracza wiele podobnych usiłowań. Polega ona
na analizie warunków pracy współczesnego człowieka
i sprzeczności w jego życiu, uniemożliwiających przywróce­
nie równowagi duchowej. Ujmuje ona tak głęboko istotne
cecńy życia i cywilizacji X X wieku, że w dużym stopniu nie
traci swej aktualności i dla nas, mimo innych warunków
polityczno-społecznych.
Albert Camus, który wydał szereg jej prac w swojej
Collection „Espoir” , napisał o książce „Ucisk i Wolność” , że
ód czasów Marksa... myśl polityczna i spółeczna na Zacho­
dzie nie wydala nic bardziej przejmującego i proroczego.
Wraz z innymi jej pośmiertnymi publikacjami, a zwłaszcza
„Dolą Robotniczą” i „Zakorzenieniem” , które jest również
próbą programu terapii społecznej, nadają Simone Weil za­
służoną rangę „świadka X X wieku” .1
*
Simone Weil urodziła się w Paryżu 3 lutego 1909 roku
w zupełnie zasymilowanej we Francji, żydowskiej z pocho­
1 Biografia S. Weil napisana przez M. M. Davy ukazała się w serii
noszącej tytuł „Św iadkow ie X X wieku” . (Paris 1956, Ed. Universi­
taires)
Zgłoś jeśli naruszono regulamin