Historyczne Bitwy 006 - Okinawa 1945, Antoni Wolny.pdf

(4258 KB) Pobierz
HISTORYCZNE
BITWY
ANTONI W O L N Y
OKINAWA 1945
Wydawnictwo
Ministerstwa O b r o n y N a r o d o w e j
W a r s z a w a 1983
Opracowanie graficzne serii: Jerzy Kępkiewicz
Ilustrację na obwolucie projektował: Sławomir Gałązka
Zdjęcia ze zbiorów autora
Opracowanie szkiców i schematów: Antoni Wolny
Redaktor: Barbara Warycha
Redaktor szkiców: Maria Glinka
Redaktor techniczny: Danuta Wdowczyk
Korektor: Beata Kondej
© Copyright by Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej
Warszawa 1983
ISBN M - 1 1 - M M 4 - X
WSTĘP
Tematem tej publikacji jest największa w latach drugiej
wojny światowej amerykańska operacja zaczepna na Pacyfi-
ku. Jej celem było zdobycie Okinawy — głównej wyspy
w archipelagu Riukiu, położonej na południowy zachód od
głównych Wysp Japońskich. Ze względu na swe centralne
usytuowanie wobec Wysp Japońskich, Chin, Filipin i Wiet-
namu Okinawa ma ważne znaczenie strategiczne.
Archipelag Riukiu rozpościera się ogromnym 1463-kilo-
metrowym łukiem między wyspami Kiusiu i Tajwanem, two-
rząc granicę między Morzem Wschodniochińskim i Oceanem
Spokojnym. Obejmuje on pięć grup wysp: Amami, Okinawa,
Osumi, Sakishima i Toyara, składających się łącznie ze
140 wysp, z których tylko 30 ma korzystne warunki do za-
mieszkania. Największe wyspy to Amami, Osumi i Okinawa.
Powierzchnia Okinawy wynosi 1295 km
8
. Wyspa ta ma
110 km długości, jej szerokość w północnej części wraz z pół-
wyspem Motobu wynosi 30 km, w najwęższym zaś miejscu
(przesmyk Ishikawa) — 3 km. Gęsto zaludnioną południową
część wyspy na początku drugiej wojny światowej zamiesz-
kiwało 300 tys. ludzi, pochodzenia chińskiego, z ogólnej licz-
by 500 tys. mieszkańców tej wyspy.
Klimat Okinawy dzięki ciepłemu prądowi morskiemu Kuro
Sziwo charakteryzuje się umiarkowanymi temperaturami.
Minimalna temperatura wynosi 5°C, a średnia maksymalna
32°C. Pora deszczowa trwa od maja do listopada. Wysoka wil-
gotność powietrza czyni letnie upały niezwykle uciążliwymi.
Ciepły prąd morski sprzyja rozwojowi koralowców i dlatego
7
wszystkie wyspy tego archipelagu są otoczone rafami, utrud-
niającymi żeglugę.
Okinawa leży w środku archipelagu Riukiu, na skrzyżo-
waniu szlaków morskich prowadzących ze Stanów Zjednoczo-
nych Ameryki Północnej do Chin i z Japonii do Indochin.
W wyniku takiego położenia Okinawa była zawsze uzależ-
niona politycznie i ekonomicznie od swych wielkich sąsia-
dów — początkowo od Chin, później od Japonii.
Dzieje Okinawy sięgają VII wieku, kiedy to Chińczycy
podbili państwo Riukiu, które jednak zachowało autonomię.
Dopiero w 1368 r. król Okinawy na żądanie cesarza Chin,
uznał się jego poddanym.
Związki Riukiu z Japonią również datują się od najdaw-
niejszych czasów. W 1165 r. brat władcy Japonii, Yoritomo,
ożenił się z księżniczką okinawską, lecz częściową władzę
nad Riukiu Japończycy uzyskali dopiero w połowie XV wie-
ku. W 1609 r. król Okinawy odmówił rządowi japońskiemu
dostarczenia żołnierzy i żywności na wojnę w Korei, ponie-
waż Koreańczyków wspierały sojusznicze oddziały chińskie.
W odwet japoński książę Sachufna najechał na wyspy Riukiu,
spustoszył je, od wziętego do niewoli króla wyegzekwował
wysoką kontrybucję. Od tego czasu królestwo Riukiu, będąc
wasalem Japonii i Chin, płaciło daninę obu tym państwom.
W sto lat później władcy Riukiu podporządkowali sobie chiń-
ską wyspę Tajwan (36 tys. km
2
).
W XIX wieku żeglarze brytyjscy, francuscy i amerykańscy
próbowali drogą intryg, szantażu itp. uzyskać od władz archi-
pelagu koncesje handlowe, gospodarcze i militarne. W 1844 r.
do portu Naha na Okinawie przybył uzbrojony okręt fran-
cuski. Jego kapitan powiadomił władze wyspy, jakoby
Anglia — poirytowana odmową Japonii nawiązania stosun-
ków handlowych — planowała okupację archipelagu Riukiu,
i zaofiarował swą pomoc w odparciu agresji brytyjskiej. Nie
otrzymawszy odpowiedzi okręt francuski odpłynął, ale dwa
lata później przybył następny. Lokalne władze powiadomiły
jednak kapitana, że są poddanymi Chin i że nie mają żadnych
towarów do wymiany.
Administracja Okinawy, przestraszona tak możliwością na-
jazdu brytyjskiego, jak i propozycją pomocy ze strony Fran-
cji, czym prędzej wzmacniała garnizon wyspy. Z kolei rząd
japoński, obawiając się, że izolacja królestwa Riukiu może
doprowadzić do interwencji zbrojnej, w maju 1846 r. zezwo-
lił tym wyspom handlować z Francją.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin