GrimalN. Dzieje starozytnego Egiptu.pdf

(48811 KB) Pobierz
DZIEJE.
SIDROZVmECO
EGIPTU
NICOLAS
GRIMAL
Przełożył
Adam Łukaszewicz
’u
.
b i b l i o t e k a
Intytutu Archeologii u w
Ż w irk i i W ig u ry 97/99
02-089 W arszaw a
tel. 23-62-29,
22-48-81 w. 268
Biblioteka Inst. Archeologi
Uniwersytet Warszawski
1078000197
07
00197
1
SPIS RZECZY
Spis ilustracji barwnych na wkładkach .
Spis tabel i wykazów w tekście .
W s t ę p .....................................................
Część I
OKRES KSZTAŁTOWANIA SIĘ KULTURY EGIPSKIEJ
Rozdział 1. Od prehistorii do h isto rii..................................................................................
Ramy ogólne 25
Okres najdawniejszy 26
Pierwotni mieszkańcy 26
Łowcy
i rolnicy 27
W stronę neolitu 31
Wczesny okres predynastyczny 32
Starszy
okres predynastyczny 33
Okres gerzeński 36
Pismo 40
Zjednoczenie
polityczne 42
Palety 44.
Rozdział 2. Religia i h is t o r ia .................................................................................................
Emblematy 50
Kosmologie 51
Od mitu do historii 55.
Rozdział 3. Okres ty n ic k i.........................................................................................................
Pierwsi królowie 58
Kalendarz i datowanie 60
Koniec dynastii 62
II dynastia 63
Monarchia tynicka 67.
Część II
OKRES KLASYCZNY
Rozdział 4. Stare p a ń s t w o .................................................................................................
Początek III dynastii 73
Dżoser i Imhotep 74
Koniec III dynastii 75
Snofru 76
Cheops 79
Następcy Cheopsa 80
Userkaf i początek
V dynastii 84
Supremacja heliopolitańska 85
Izezi i Unis 87
Początki
VI dynastii 88
Pepi 1 90
Ekspansja na południe 92
Schyłek Starego
Państwa 98
Społeczeństwo i władza 98
Sztuka egipska 102
Rzeźba
statuaryczna 103
Reliefy i malowidła 110.
Rozdział 5. Wierzenia związane ze śmiercią i p o g r z e b e m ....................................
Od tumulusu do mastaby 111
Części składowe „duszy” 114
Pierwsze
piramidy 116
Grupa piramid w Gizie 119
Kompleks grobowy 128
Świątynia
2
6
Spis rzeczy
Spis rzeczy
7
Słońca 132
Teksty Piramid
133
Groby p.rywatne 136
pogrzebowy 138
Motywy dekoracyjne 146.
Rytuały i kult
Rozdział 15. Persowie i G r e c y ................................................................................................. 376
Persowie w Egipcie 376
Odzyskanie niepodległości 380
Ostatnia dynastia
egipska 384
Nowy pan świata 388.
K o n k l u z j a .......................................................................................................................................389
Aneks: Ważniejsi władcy panujący nad całym Egiptem lub nad jego częścią i nad
Nubią
.......................................................................................................................................395
1. Dynastie I - X X X ................................................................................................................ 395
2. Okres p to le m e js k i................................................................................................................ 408
3. Cesarze rzymscy i prefekci E g i p t u .................................................................................. 409
B ib li o g r a f ia .......................................................................................................................................415
Indeks o s ó b .......................................................................................................................................488
Indeks nazw geograficznych i e t n ic z n y c h .................................................................................. 501
Rozdział 6. Walka o w ł a d z ę ......................................................................................................... 149
Upadek 149
Epigoni 151
Herakleopolis i Teby 152
Mądrość i pesy­
mizm 157
Człowiek wobec śmierci 161
Sztuka prowincjonalna 163.
Rozdział 7. Średnie p a ń stw o ......................................................................................................... 165
Początki ponownej jedności 165
Amenemhat 1 167
Literatura i polityka 170
Świat zewnętrzny 173
Apogeum Średniego Państwa 174
Koniec dynastii 179
Klasyczny charakter Średniego Państwa 179.
Rozdział 8. N a j a z d ........................................................................................................................ 192
Drugi Okres Przejściowy 192
Ciągłość 193
Neferhotep I i Sobekhotep I V 194
Hyksosi 195
Tebańczycy 197
Rekonkwista 202.
Część III
IMPERIUM
Rozdział 9. T u t m o z y d z i.................................................................................................................205
Ahmosis 205
Początki dynastii 207
Hatszepsut 210
Chwała Tutmozi-
sa III 216
Amenhotep II i Tutmozis IV 219
Amenhotep III — Najwspanial­
sze czasy dynastii 224.
Rozdział 10. A c h e n a t o n .................................................................................................................231
Następstwo po Amenhotepie III 231
Reforma religijna 232
Rodzina
królewska 239
Horyzont Atona 242
Zemsta Amona 251.
Rozdział 11. R a m essy d zi.........................................................................................................
Rodowód dynastii 254
Ramzes II i starcie Egiptu z Hetytami 260
Wyjście
Żydów z Egiptu 268
Imperium 271
Świątynie egipskie 276
Trudne
następstwo po Ramzesie I I 281
Uzurpacje 283
Ramzes III 285
Rzemieśl­
nicy z Deir el-Medina 293
Królowie i kapłani 301.
Rozdział 12. Siedziba Amona
Świątynia w Kamaku 307.
254
307
Część IV
OKRES SCHYŁKOWY
Rozdział 13. Trzeci okres przejściowy
....................................................................321
Smendes i Pinedżem 321
Teby i Tanis 325
Libijczycy 331
Okres tak zwanej
anarchii libijskiej 336
Tradycja artystyczna 341.
Rozdział 14. Etiopowie i Saici......................................................................................................... 343
Podbój etiopski 343
Zagrożenie asyryjskie 350
Psammetych I i „renesans”
saicki 363
Bliski Wschód i kraje śródziemnomorskie 369
Obecność
Greków 372
Otwarcie na świat zewnętrzny 374.
3
SPIS ILUSTRACJI BARWNYCH N A WKŁADKACH
Paleta Narmera, awers i rewers. Dł. 0,64 m. Kair, Muzeum Egipskie.
Piramida schodkowa Dżosera.
Piramidy Chefrena, Cheopsa i Mykerinosa.
Chefren pod opieką Horusa. Posąg ze świątyni dolnej jego zespołu grobowego w Gizie.
Dioryt. Wys. 1,68 m. Kair, Muzeum Egipskie.
5. Mykerinos, Hathor i personifikacja nomu Diospołis. Triada ze świątyni dolnej Mykerinosa
w Gizie. Łupek. Wys. 0,97 m. Kair, Muzeum Egipskie.
6. Pepi I. Alabaster. Wys. 0,25 m. Nowy Jork, Brooklyn Museum.
7. Pepi II na kolanach Anchenespepi II. Grupa pochodząca niewątpliwie z Sakkaiy. Alaba­
ster. Wys. 0,39 m. Nowy Jork, Brooklyn Museum.
8. Wykładzina z błękitnego fajansu w pomieszczeniach piramidy Dżosera. Kair, Muzeum
Egipskie.
9. Posągi Rahotepa i Nofret z ich grobu w Mejdum. Wapień polichromowany. Wys. 1,20 m.
Kair, Muzeum Egipskie.
10. Posąg Hemiunu z jego grobu w Gizie. Wapień. Wys. 1,57 m. Hildesheim, Pelizaeus Mu­
seum.
11. Dygnitarz memficki z żoną. Drewno. Wys. 0,69 m. Paryż, Luwr.
12. Siedzący skryba z Sakkary. Wapień polichromowany. Wys. 0,53 m. Paryż, Luwr.
13. Karzeł Seneb z żoną i dziećmi. Grupa pochodząca z Gizy. Wapień polichromowany. Wys.
0,33 m. Kair, Muzeum Egipskie.
14. Kaaper. Statua znaleziona w Sakkarze. Drewno. Wys. 1,09 m. Kair, Muzeum Egipskie.
15. Pędzenie bydła. Relief z grobu wezyra Ptahhotepa w Sakkarźe.
16. Gęsi. Malowidło na stiuku pokrytym glinianą wyprawą. Mastaba Itet w Mejdum. Dł. 1,73 m.
Kair, Muzeum Egipskie.
17. Popiersie kanclerza Nachti, część posągu z jego grobu w Asjut. Drewno polichromowane.
Wys. 1,04 m. Paryż, Luwr.
18. Posąg Mentuhotepa w płaszczu święta
sed
pochodzący z jego cenotafu w Deir el-Bahari.
Piaskowiec polichromowany. Wys. 1,83 m. Kair, Muzeum Egipskie.
19. Kobieta niosąca ofiary. Posążek prawdopodobnie pochodzący z Asjut. Drewno. Wys.
1,04 m. Paryż, Luwr.
20. Łucznicy. Zespół figurek znaleziony w Asjut. Drewno polichromowane. Dł. 1,93 m. Kair,
Muzeum Egipskie.
21. Żołnierze zbrojni we włócznie. Zespół figurek znaleziony w Asjut. Drewno polichromo­
wane. Dł. 1,93 m. Kair, Muzeum Egipskie.
22. Sezostris I. Drewno polichromowane. Wys. 0,56 m. Kair, Muzeum Egipskie.
23. Głowa posągu Sezostrisa III. Łupek. Wys. 0,22 m. Wiedeń, Kunsthistorisches Museum.
1.
2.
3.
4.
4
10
Spis ilustracji barwnych na wkładkach
24. Głowa posągu Amenemhata III. Granit. Wys. 0,27 m. Berlin, Muzeum Egipskie.
25. Pastorał księżniczki Mereret z jej grobu wDahszur. Złoto, kameol, lapis-lazuli i fajans.
Wys. 0,8 m. Kair, Muzeum Egipskie.
26. Urna kanopska z Grobu Dwóch Braci w Rifeh.
27. Wyobrażenie
ka
króla Hor, statua z zespołu grobowego Amenemhata III w Dahszur.
Kair, Muzeum Egipskie.
28. Świątynia królowej Hatszepsut w Deir el-Bahari.
29. Król i królowa kraju Punt. Wapień polichromowany. Wys. 0,49 cm. Kair, Muzeum Egipskie.
30. Fragment posągu królowej Hatszepsut. Wapień polichromowany. Wys. 0,61 m. Kair, Mu­
zeum Egipskie.
31. Tutmozis III. Dioryt. Wys. 0,46 m. Wiedeń, Kunsthistorisches Museum.
32. Amenhotep II. Kwarcyt. Wys. 0,21 m. Paryż, Luwr.
33. Świątynia Amona w Luksorze. Dziedziniec Amenhotepa III.
34. Głowa królowej Nefertiti pochodząca z Amamy. Granit. Wys. 0,23 m. Berlin, Muzeum
Egipskie.
35. Popiersie Achenatona ze świątyni w Karnaku. Piaskowiec. Wys. 1,53 m. Kair, Muzeum
Egipskie.
36. Achenaton i Nefertiti, statuetki z Amamy. Wapień polichromowany. Wys. 0,22 m. Paryż,
Luwr.
37. Amameńska rodzina królewska składa ofiarę tarczy Atona. Blok z parapetu rampy. Amar-
na, główna sala wielkiego pałacu. Alabaster. Wys. 1,02 m. Kair, Muzeum Egipskie.
38. Królowa Tiy. Głowa pochodząca z Fajum. Heban. Wys. 0,09 m. Berlin, Muzeum Egipskie.
39. Naszyjnik i napierśnik Tutanchamona. Złoto, pasta szklana, kość słoniowa, kameol. Wys.
0,40 m, dł. 0,85 m. Kair, Muzeum Egipskie.
40. Maska mumiowa Tui. Złocony kartonaż, kamienie półszlachetne, szkło. Wys. 0,40 m. Kair,
Muzeum Egipskie.
41. Orszak pogrzebowy. Malowidło ścienne z grobu Ramose (nr 55), Teby.
42. Łódź pogrzebowa. Malowidło ścienne z grobu Menny (nr 69), Teby.
43. Kamak, wielka sala hypostylowa świątyni Amona wzniesiona przez Setiego I i ukończona
przez Ramzesa II.
44. Ramzes II na tronie, z berłem
heka
w dłoni. Posąg z Karnaku. Granit. Wys. 1,90 m. Turyn,
Museo Egizio.
45. Głowa posągu Ramzesa III. Różowy granit. Wys. 0,77 m. Boston, Museum of Fine Arts.
46. Triada Osorkona II. Złoto, lapis-lazuli, pasta szklana. Wys. 0,09 m. Paryż, Luwr.
47. Maska mumiowa Psusennesa I z jego grobu w Tanis. Złoto, lapis-lazuli, pasta szklana.
Wys. 0,48 m. Kair, Muzeum Egipskie.
48. Głowa posągu Taharki. Granit. Wys. 0,35 m. Kair, Muzeum Egipskie.
49. Boska Adoratorka Karomama. Brąz, złoto, srebro, elektron, miedź. Wys. 0,59 m. Paryż,
Luwr.
50. Nektanebo I. Bazalt. Wys. 0,60 m. Paryż, Luwr.
Na okładce:
Ureusz Sezostrisa II z jego piramidy w Lahun. Złoto, lapis-lazuli, karneol, szpat polny. Kair,
Muzeum Egipskie.
Pektorał Sit-Hathor-junet z jej grobu w Lahun. Złoto, lapis-lazuli, turkusy, kameol, granaty.
Wys. 0,8 m. Nowy Jork, Metropolitan Museum of Art.
SPIS TABEL I WYKAZÓW W TEKŚCIE
I. Chronologia końca późnego p a l e o l i t u .................................................................................... 28
II. Tablica chronologiczna końca n e o l i t u .................................................................................... 43
III. Tablica chronologiczna okresu t y n ic k ie g o ............................................................................ 59
IV. Zarys genealogii IV dynastii: pokolenia 1 - 6 .....................................................................75
V. Zarys genealogii IV dynastii: pokolenia 4-6, gałąź s t a r s z a .............................................. 81
VI. Zarys genealogii IV dynastii: pokolenia 4-6, gałęzie m ł o d s z e ...................................... 83
VII. Zarys genealogii VI dynastii: pokolenia 1 - 4 .....................................................................89
VIII. Zarys genealogii VI dynastii: pokolenia 3 - 5 .....................................................................96
IX. Tablica chronologiczna dynastii I I I-V I .................................................................................... 97
120
X. Zestawienie najważniejszych p i r a m i d ............................................................
XI. Tablica chronologiczna dynastii IX -X I, uwzględniająca nomarchów Środkowego
E giptu...................................................................................
153
XII. Tablica chronologiczna XII d y n a s t i i .................................................................................. 168
XIII. Przypuszczalna kolejność najważniejszych królów XIII i X IV d ynastii.
.
. 193
XIV. Tablica chronologiczna dynastii hyksoskich i dynastii tebańskiej
. . . .
197
XV. Rodzina królewska i początki XVIII dynastii: zarys genealogii pokoleń 1-4 .
. 200
XVI. Tablica chronologiczna XVIII d y n a s t i i .......................................................................... 209
XVII. Rodzina królewska — XVIII dynastia: zarys genealogii pokoleń 4-9 .
.
.211
XVIII. Egipt i świat antyczny w okresie Środkowego Brązu i Późnego Brązu.
Zestawienie c h r o n o lo g ic z n e ........................................................................................ 214-215
XIX. Rodzina królewska i koniec XVIII dynastii: zarys genealogii pokoleń 9-11
.
. 225
XX. Uproszczone drzewo genealogiczne rodziny Ramzesa I I ............................................255
XXI. Faraonowie XIX dynastii i ważniejsi współcześni im w ł a d c y .................................... 261
XXII. Tablica chronologiczna X IX i X X d y n a s t i i ...................................................................284
XXIII. Genealogia XXI d y n a s t i i ................................................................................................. 321
XXIV. Tablica chronologiczna XXI d y n a s t i i .......................................................................... 322
XXV. Najważniejsze państwa Bliskiego Wschodu aż do podboju etiopskiego.
Porównawcza tablica c h r o n o lo g ic z n a ..................................................................................328
XXVI. Genealogia XXII d y n a s t ii................................................................................................. 331
XXVII. Uproszczona tablica chronologiczna dynastii XXII i XXIII
. . . .
333
XXVIII. Genealogia władców e t io p s k ic h .................................................................................. 344
XXIX. Tablica chronologiczna dynastii XXIV, X X V i X X V I ............................................345
XXX. Przegląd sił politycznych na Bliskim Wschodzie od podboju etiopskiego
do końca okresu saickiego.........................................................................................................352
XXXI. Tablica chronologiczna dynastii X X V I I I -X X X .................................................... * 377
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin