Wielomski A. - Prawica w XX wieku.pdf

(13284 KB) Pobierz
ADAM
WIELOMSKI
Prawica
w
XX
wieku
Radzymin
2013
Spis
treści
Prawica:
co
to
takiego?....................................................................7
Część
I.
Konserwatyzm
wobec
nierzeczywistej
rzeczywistości.........
15
Pojęcia
„rzeczywistości”
i
„nierzeczywistości”
w
radykalnej
myśli
konserwatywnej..........................................................................
17
Apokalipsa
polityczna.
Rozważania
wokół
pewnego
scholium
Nicolasa
Gómeza
Davili..........................................................
39
Czy
historię
można
cofnąć?
Problematyka
przyczyn
wybuchu
Rewolucji
Francuskiej
w
myśli
konserwatywnej.............
51
Konserwatyzm
wobec
nowoczesnej
techniki..............................................
73
Część
II.
Carl
Schmitt.....................................................................95
Interpretacje
Carla
Schmitta
na
świecie
i
w
Polsce..................................
97
Klasyczny
decyzjonizm
Carla
Schmitta......................................................
119
Bezpieczeństwo
konstytucyjne
w
myśli
prawno-politycznej.
Źródła
i
recepcja
doktryny
Carla
Schmitta.................................
141
Część
III.
Charles
Maurras...........................................................
163
Nacjonalizm
a
konserwatyzm
w
myśli
Charlesa
Maurrasa................
165
Prawica
w
XX
wieku
Rozum
przeciwko
Oświeceniu?
Krytyka
demokracji
Charlesa
Maurrasa..........................................................................
193
Własność
i
swoboda
jej
użytkowania
w
doktrynie
Action
Franęaise
...
209
Część
IV.
Nowa
prawica
i
nowy
nacjonalizm
we
Francji.................
221
Pojęcie
polityki
w
doktrynie
nowej
prawicy.........................................
223
Francuska
prawica
narodowa
a
Unia
Europejska..............................
245
Część
V.
Prawica
hiszpańskojęzyczna................................................
253
Doktryna
polityczna
Hiszpanii
Franco.................................................
255
Carl
Schmitt
we
frankistowskiej
Hiszpanii..........................................
275
Augusto
Pinochet
i
iberoamerykańska
idea
autorytarna...................
289
Część
VI.
Prawica
zradykalizowana.....................................................
303
Epoka
wilka.
Tradycjonalistyczny
radykalizm
Juliusa
Evoli.............
305
Leon
Degrelle
a
frankofoński
narodowy
radykalizm...........................
315
Część
VII.
Dalekie
i
bliskie
pobrzeża
prawicy....................................
345
Czy
w
USA
konserwatyści?..............................................................
347
Leo
Straus
pomiędzy
syjonizmem
a
Nowym
Syjonem.
Uwaga
o
fi­
lozoficznym
źródle
amerykańskiego
neokonserwatyzmu.......
353
Prawica:
co
to
takiego?
Tematem
tej
książki
jest
prawica
europejska
i
amerykańska
w
XX
wieku,
czyli
współczesna.
Monografia
ta
składa
się
z
kilkunastu
szkiców
poświęconych
najważniejszym,
najbardziej
charakterystycznym
lub
najbardziej
interesującym
intelektualnie
nurtom
i
myślicielom.
Nie
zawaham
się
stwierdzić,
że
to
właśnie
współczesna
prawica
skupia
umysły
najbardziej
atrakcyjne
dla
czytającego
i
zaintereso­
wanego
światem
czytelnika.
Dzieje
się
tak
dlatego,
że
obecna
kultura
i
dominujący
liberalno-demokratyczny
system
polityczny
trudno
uznać
za
bliskie
jej
intelektualnie.
Prawidłowością
ludzkiego
umysłu
jest
zaś
tworzenie
największych
koncepcji
nie
dla
afirmacji
istniejących
warun­
ków,
lecz
w
celu
ich
krytyki.
Tak
jak
w
XVI
wieku
najciekawsza
była
myśl
krytyczna
religijnych
reformatorów,
w
XVIII
oświeceniowych
pisarzy,
a
w
XIX
myślicieli
rewolucyjnych,
tak
w
wieku
XX
najbardziej
interesująca
była
prawicowa
i
kontrrewolucyjna
refleksja
polityczna,
negująca
liberalizm
i
demokrację,
a
także
dogorywającą
intelektualnie
tradycję
rewolucyjno-emancypacyjną.
Współcześni
liberałowie,
demokra­
ci,
chadecy,
socjaldemokraci
czy
radykalni
lewacy
nie
mają
już
światu
niczego
do
zaproponowania.
Ich
refleksja
polityczna
to
powtarzanie
w
kółko
ogólników
i
sloganów
o
wolności,
demokracji
i
emancypacji.
1
gdy
tylko
okazuje
się,
że
demokracja
funkcjonuje
źle,
ludzie
nie
chcą
już
abstrakcyjnej
wolności
i
mają
dosyć emancypacji,
to
dominujący
dyskurs
polityczny
chce
choroby
leczyć
za
pomocą
aplikacji
tych
formuł
w
jeszcze
bardziej
radykalnej
dawce.
Tak
więc
naturalnym
procesom
powstawania
oligarchii
władzy
zapobiec
miałoby
pogłębienie
demokracji;
nieład
miałby
być
uleczony
za
pomocą
aplikacji
kolejnych
dawek
wolności
i
emancypacji.
Współczesny
dyskurs
medialny
i
polityczny
przypomina
7
trochę
sytuację,
gdy
ortodoksja
leninowska
była
krytykowana
cytatami
z
Marksa.
W
świecie,
gdzie
panuje
wolność,
demokracja
i
emancypacja,
coś
ciekawego
mogą
nam
powiedzieć
tylko
przeciwnicy
tych
idei,
ponieważ
zdolni
spojrzeć
na
nie
krytycznie,
odrzucić
je
i
zaproponować
coś
innego.
Socjalista
może
jedynie
wyciągać
radykalniejsze
wnioski
z
egalitarnych
tez
przedstawianych
uprzednio
przez
liberała.
Ekstremistyczny
lewico­
wiec
wyprowadza
te
wnioski
jeszcze
dalej,
do
logicznego
końca.
Istotą
prawicyjest
odwrócenie
tego
myślenia:
niedostatki
wolności, demokracji
i
emancypacji
mogą
zostać
uleczone
przez
zmniejszenie
dawki
tych
idei,
a
być
może
najlepszą
rzeczą
byłaby
ich
likwidacja
i
zastąpienie
refleksją
o
naturze
porządku,
hierarchii
i
autorytetu.
Oto
istota
prawicowości
w
największym
skrócie.
Gdybyśmyjednak
chcieli
powiedzieć
dokładniej,
czym
jest
prawica,
to
musielibyśmy
wymienić
znacznie
bardziej
pogłębiony
zestaw
poglądów:
1)
Szacunek
dla
porządku
naturalnego
(tradycyjnego).
Prawica
bardzo
chętnie
dokonuje
przeciwstawienia
tego,
co
naturalne
i
prawdziwe
czyli
wynikłe
z
historii
i
z
Tradycji,
temu,
co
sztuczne
i
abstrakcyjne
czyli
wymyślone
przez
ludzki
rozum
i
urzeczywistnione
za
pomocą
rewolucji,
przemocy
czy
z
powodu hałaśliwego
nacisku
mediów.
Prawica,
szczególnie
zaś
konserwatyzm,
to
głęboki
sceptycyzm
co
do
zdolności
ludzkiego
intelektu
i
umiejętności
zaprojektowania,
i
wcielenia
w
życie
zmiany
społecznej.
Prawica
stanowi
reakcję
na
wizję
postoświeceniowego
społeczeństwa
racjonalnego,
które
nie
jest
produktem
niezbadanych
przez
człowieka
sił
natuiy
i
obyczaju,
lecz
stanowi
świadome
dzieło
ludzkiego
rozumu.
Zasadniczą
ideą
konserwatywnej
prawicy
jest
zjawisko
określa­
ne
w
literaturze
naukowej
mianem
„autonomii
rzeczywistości”',
czyli
głębokie
przeświadczenie,
że
rzeczywistość
ma
swoje
prawa,
których
ludzki
umysł
nie
jest
zdolny
pojąć.
Rzeczywistość
ma
charakter
trans­
cendentny,
jest
tworem
Boga
(dla
wierzących)
lub
też
historii
czy
natury
(dla
niewierzących).
Ma
ona
skomplikowany
charakter.
Społeczeństwo
R.
Skarżyński:
Konserwatyzm,
Warszawa
1998,
s.
42-45;
A.
Wielomski:
Kon­
serwatyzm,
Warszawa
2007,
s.
20-29.
8
Zgłoś jeśli naruszono regulamin