Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 3 E-K by Ciechanowicz Jan.pdf

(37820 KB) Pobierz
Jan Ciechanowicz
Rody rycerskie
Wielkiego
Ksiçstwa
Litewskiego
Tom III
E -К
Rzeszów 2001
Opiniowal
prof, dr Bronislaw Jaskiewicz
Opracowanie redakcyjne i korekta
Bogdan Strycharz
Projekt okladki
Ryszard Trzeciak
Na okladce herb Jachowicz
© Copyright by Jan Ciechanowicz
Rzeszów 2001
Wydanie I
ISBN 83-87602-80-9/t. I-V
83-87602-86-8/t. Ill
Druk i oprawa
FOSZE
35-209 Rzeszów, ul. Ofiar Katynia 15
e-mail: fosze@fosze.com.pl
www.fosze.com.pl
EGINTOWICZ (Egintavicius)
herbu Jasienczyk. W zrodlach historycz-
nych notowani od XVII wieku.
EJCZUN (Eiciunas)
herbu Lab^dz. Ich dobra rodowe znajdowaly siQ na
Wilenszczyznie.
EJDRYGIEWICZ (Eidrigevicius)
herbu Abdank. Jest to bardzo dawna
rodzina, od wiekow osiedlona na Wilenszczyznie i Zmudzi. W latach 1798
i 1827 heroldia wilenska potwierdzala starozytn^ rodowitosc szlacheckc}. Eydry-
giewiczow z parafii bejsagolskiej w powiecie szawelskim (CPAHL, f. 391, z. 9,
nr 2892, s. 700-701).
Seweryn Uruski
{Rodzina. Herbarz szlachty polskiej,
Warszawa 1906, t. Ill,
s. 390-391) pisal o nich: „Eydrygiewicz herbu Abdank. Mateusz podpisal kon-
wokacjs generaln^. litewsk^ 1764 r. Adam walczyl w 1831 r. Tomasz, s^dzia
ziemski upicki, czynny wzi^l udzial w 1831 r. Tomasz, syn Mariana, sqdzia
s^dow powiatu poniewskiego 1840-1845 r. Kleofas, syn Michala, z synami
Aleksandrem Stanislawem, Wladyslawem i Michalem oraz Wincenty, syn Lu-
dwika, i inni wylegitymowani w Cesarstwie 1845-1865 r. i zapisami do ksi^g
szlachty guberni kowienskiej.
Michal, syn Stanislawa, dobr Upita, Tytus, syn Tomasza, dobr Mariampol
i Wojszwilce, Jozef, syn Onufrego, dobr Jaciniszek, Antoni, syn Jana, dobr
Rajuny, Leonard, syn Jozefa, dobr Werdukszni i Jan, syn Szymona, dobr Wer-
dukszni, Helena, corka Antoniego, dobr Drosejkany, w guberni kowienskiej
w 1882 roku dziedzice”.
EJDYM (Eidimas)
herbu Podkowa. Mieli dobra ziemskie w powiecie tel-
szewskim.
EJDYMT
vel
EJDYNT (Eidimtas, Eidintas)
herbu Jastrz^biec. Znani od
wiekow na Litwie.
EJDZIATOWICZ (Eiditavicius)
herbu Luk. Dziedziczyli posiadlosci na
Wilenszczyznie (CPAHL, f. 391, z. 1, nr 180, 994).
EJGIRD (Eigirdas)
herbu Abdank. Zamieszkiwali w powiatach oszmian-
skim, wilkomierskim i innych.
EJMONT (Eimontas, Eimuntas)
herbu JastrzQbiec. Mieszkali w powiecie
kowienskim i in.
5
EJM UTOW ICZ (Eimutavičius, Eimutis) herbu Hipocentaurus. Posiadali
majątki w powiecie rosiehskim.
EJNAROW ICZ (Einaravičius) herbu Bialynia. Dziedziczyli dobra na
Wilehszczyznie (CPAHL, f. 391, z. 1, nr 994).
EJN IK (Einikas) herbu Pobog. Ich posiadlošci rodowe položone byly
w powiecie rosiehskim.
EJSM ONT vėl EYSMONT vėl EYSYMONT vėl EJSMUNT (Eisimon-
tas, Eisimuntas) herbu Korab. O nich H. Stupnicki w swoim herbarzu (Lwow
1855, t. I, s. 153) zanotowal: „Dom znakomity w ludzi rycerskich”. Ksiądz
Wojciech Wijuk Kojalowicz pisal zaš w
Compendium:
„Eysmontowie, dom
rodowity w W.X.Litewskim w grodzienskim powiecie. Jan Eysmont, mąž
uczony, byl kaplanem. Jędrzey Eysmont, sędzia grodzki grodzienski 1632. Ma-
ciey Eysmont, komomik grodzienski, syn jego Andrzey, kaplan. Franciszek
y Dominik Eysmontowie, bracia, w powiecie pinskim. Služyli dingo w woy-
sku”. Inny heraldyk podawal: „Eysmont vėl Eysymont, herbu Korab. Dawna
i rozrodzona litewska rodzina, jej gniazdem powiat grodzienski, gdzie posiadala
majątek Sudzilow” (S. Uruski
Rodzina...,
t. III, s. 394).
Ejsmontowie znani byli od XVI wieku z przekazöw archiwalnych. Jak
šwiadczą ich od początku polskie, katolickie imiona, wywodzili się prawdopo-
dobnie - jak większošč tutejszej szlachty - ze slowianskiego elementu i przez
dlužszy czas nie posiadali wyraznej swiadomosci etnicznej. Ich pierwszą swia-
domą opcją narodową bylo przyznawanie się do polskošci. W XVIII wieku
Ejsmontowie licznie osiedleni byii na Grodziehszczyžnie i Wilehszczyznie,
w Galicji, Warszawie, na Rusi Bialej. Przedstawiciele tego rodu zamieszkiwali
tež na Podolu
(Spisok dworian wniesionnych w dworianskuju rodoslownuju
knigu podolskoj gubernii,
1897, s. 35). �½onami ich byly panny z takich m.in.
dornow, jak: Wilczynscy, Wolkowyscy, Soltanowie, Luniewscy, Rodziewiczo-
wie, Milaszewiczowie, Stalewscy, Glęboccy.
Z
Postanowienia o rodowitosci szlacheckiej familii Ejsymontöw
(1827) do-
wiadujemy się, že „poprzednik tej familii, urodzony Piotr Janowicz Ejsymont,
zaszczycając się prerogatywami stanowi szlacheckiemu wlasciwymi, posiadal
dziedziczną ziemną majętnošč w okolicy Ejsymontach Paszewiczach w powie­
cie grodzienskim položoną. swiadczy o tern: prawo wieczystoprzedazne na tęž
ziemną majętnošč przez tegož Piotrą Janowicza Ejsymonta urodzonym Waw-
rzynkowi, Hrehoremu i Piotrowi Michalowiczom Ejsymontom w roku 1663
lutego 2 wydane” (Archiwum Narodowe Bialorusi w Minsku, f. 319. z. 2, nr
1025). Tenže dokument wymienia kilkunastu czlonkow rodu. zaznaczając, že
wszyscy oni naležą do rodowitej i starožytnej szlachty polskiej.
Inna galąž rodu Eysmontow, wedlug oficjalnie zatwierdzone: genealogii
z potowy XIX w., pochodzila z powiatu oszmiahskiego w gubem: wilehskiej.
Protoplasta rodu, Aleksander Kazimierz Eysmont, za zaslugi wojenne • 1658
roku otrzymal od krola polskiego Jana Kazimierza wsie Klimowicze : Pa vlowi-
cze. Jego syn Tomasz i wnuk Jakub gospodarzyli w majątku rodzinr.;-ir. Kolej-
6
ni przedstawiciele rodziny: Jan (ur. 13 maja 1788) i Jozef (ur. 17 grudnia 1782)
mieli synow. Pierwszy z nich - trzech: Onufrego Jerzego (ur. 16 sierpnia 1816),
Konstantego Teofilą (ur. 7 sierpnia 1821), Antoniego Marcina (ur. 13 listopada
1824) - ostatniego przedstawiciela tej gatęzi rodu.
Jozef Eysmont mial natomiast syna Ignacego Rafata (ur. 29 paždziemika
1797) i wnukow: Mateusza Michala (ur. 20 wrzešnia 1830) oraz Ignacego (ur. 7
grudnia 1821). Po povvstaniach listopadowym i styczniowym rodzina ze-
pchnięta zostala do klasy tzw. ,jednodworcow” (CPAHL, f. 391, z. 1, nr 171).
W Panstwowym Archiwum Historycznym Litwy (f. 391, z. 5, nr 141) prze-
chowywana jest dokumentacja dotycząca genealogii rodu Eysmontow. Jest to
jednak historia tylko jednego z požniejszych odgalęzien tej rodziny, rozpoczy-
nającego się od Jakuba Eysmonta (testament z 29 lutego 1760 r.), jego synow:
Pawla i Mikolaja; wnukow: Mateusza, Piotrą, Antoniego, Mikolaja, Fortunata
Jakuba; oraz prawnukow: Antoniego, Kazimierza, Jerzego, Stanislawa Jozefą,
Tadeusza, Franciszka.
Eysymontowie (Eysymonttowie) herbu Korab z powiatu grodzienskiego
wywodzili się od Andrzeja, wlašciciela wsi Gobiaty Worobie, ktory mial sy-
now: Tadeusza i Michala, oraz wnukow: Jozefą i Stanislawa. Ten ostatni mial
synow: Jakuba Atanazego oraz Wincentego Aleksandra (CPAHL, f. 391, z. 1,
nr 169).
Historycy žmudzcy wskazują niekiedy, že rodzina pochodzi jakoby z po-
wiatu rosienskiego, co nie jest jednak zgodne z faktami. Jeden z wywodow ge-
nealogicznych z XIX wieku bierze za protoplastę rodu Macieja Eysymonta,
vvlašciciela wsi Dowgialowskie-Plenikowskie, ktory zostawil po sobie pięciu
synow: Ignacego, Tomasza, Piotrą, Ludwika, Kazimierza. Posiadali oni tež (lub
dzieržawili) dobra ziemskie w powiatach: zawilejskim, wilenskim, oszmian-
skim, šwięcianskim i upickim.
Znana byla rovvniež rodzina Eysmontow wladająca fo!warkiem Horočki
w powiecie švvięcianskim. W 1866 roku Ludwik Zachariasz Tadeusz Eysmont,
wraz z zoną Franciszką, corkami Teodorą i Walerią oraz synami Izydorem
i Janem, otrzymal z kancelarii carskiej oficjalne pošwiadczenie przynaležnošci
do stanu szlacheckiego (CPAHL, f. 391, z. 1, nr 164).
Zaczynając od XVI wieku, žrodla archivvalne często wzmiankują w rožnych
kontekstach o reprezentantach domu Ejsmontow. Np. w 1539 roku mieszkaniec
Skidela, Janko Stankowicz, zaskaržyl w sądzie grodziehskim bojara krolew-
skiego Stecka Eysimontowicza i syna jego Benedykta o najazd, pobicie i zra-
nienie czlonkow rodziny, a takže o to, iž ow „sianožęč moją pokosil, a siano do
swego dworu odprowadziT’. Zgodnie z vvyrokiem sądu musieli Eysimontowi-
czowie pokryč zadane przez siebie szkody
(AWAKy
t. XVII, s. 163-164).
W 1585 roku w aktach sądu grodzienskiego wymienia się inrię Adama Ey­
smonta, „ziemianina hospodarskiego” (czyli szlachcica krolewskiego) z povviatu
grodzienskiego (ibidem, t. I, s. 12). 21 maja 1594 roku ziemianin hospodarski
z powiatu slonimskiego Lukasz Eysimont zaskaržyl do sądu �½ydow z miastecz-
ka Dworzec o pobicie go: „�½ydowie, wziąwszy przed siebie zly umysl, a prawie
przepomniawszy bojažni Božey i srogošci prawa pospolitego, przeniavvszy mnie
przeciw domu czobotarza Kužmicy, mnie, czlowieka spokojnego, im w niczym
7
Zgłoś jeśli naruszono regulamin