Russell B. Problemy filozofii.pdf

(4840 KB) Pobierz
RUSSELL
Problemy filozofii
Przełożył i
pos/owiem opatrzył
^
V .
1
»
Wojciech Sady
Wydawnictwo Naukowe PWN
Warszawa 1995
Spis
Przedmowa
......................................................................
\ 1 . Zjawisko a rzeczywistość ...................
2. Istnienie m a t e r i i .........................................................
3. Natura m a t e r i i ...................................
4. Idealizm
......................................................................
5. Wiedza bezpośrednia i wiedza przezopis . . . .
6
. O indukcji ...................................................................
7. Nasza wiedza o zasadach ogólnych ...................
8
. Jak możliwa jest wiedza
a p r i o r i
.........................
9. Świat powszechników ............................................
10. Nasza wiedza o pow szechnikach..........................
11. Wiedza intuicyjna ......................................................
12. Prawda i fałsz .............................................................
13. Wiedza, błąd i pogląd praw dopodobny................
14. Granice wiedzy filozoficznej ...................................
15. Wartość filozofii .........................................................
Nota b ib lio g ra fic zn a .........................................................
Dodatek. Przedmowa do wydania niemieckiego . . .
Posłowie. Miejsce
P roblem ów filo zo fii
w twórczości
Bertranda Russella
(W ojciech Sady)
..........................
Skorowidz osób ...............................................................
Skorowidz p o j ę ć ...............................................................
7
g
21
3
-|
43
53
67
79
g-|
101
113
123
131
143
155
167
176
177
181
189
190
5
Przedmowa
W książce tej ograniczyłem się głównie do tych problemów
filozoficznych, o których można, jak sądzę, powiedzieć coś
pozytywnego i konstruktywnego; albowiem zwykła, negatywna
krytyka jest chyba nie na miejscu. Z tego powodu teoria
poznania zajmuje w tym tomie o wiele więcej miejsca niż
metafizyka, a pewne kwestie, często rozważane przez filo­
zofów, zostały potraktowane bardzo skrótowo lub w ogóle
pominięte.
Wiele korzyści przyniosła mi lektura nieopublikowanych
prac G. E. Moore'a, jeśli chodzi o relacje danych zmysłowych
do przedmiotów fizycznych, i J. M. Keynesa, jeśli chodzi
0 prawdopodobieństwo i indukcję *. Zawdzięczam też bardzo
dużo krytyce i sugestiom Profesora Gilberta Murraya.
1912
Uwaga do wydania siedemnastego
W odniesieniu do pewnych stwierdzeń ze stron 51,84,144
1 145 należy zaznaczyć, że tę książkę pisałem na początku
1912 r., gdy Chiny były wciąż cesarstwem, a nazwisko
ówczesnego premiera zaczynało się na literę B.
1943
* Wspomniane prace Moore'a opublikowane zostały jako
Som e M ain
Problem s o f Philosophy,
London 1953 (przekład polski:
Z głów nych
zagadnień filozofii,
tłum. Czesław Znamierowski, Warszawa 1967); zob. też
J. M. Keynes,
A Treatise on Probability,
London 1921. [Przyp. tłum.J
7
1
Zjawisko
a
rzeczywistość
zy istnieje na tym świecie jakaś wiedza tak pewna,
że żaden rozumny człowiek nie mógłby w nią
wątpić? Pytanie to, które na pierwszy rzut oka
może wydać się łatwe, jest w rzeczywistości
jednym z najtrudniejszych, jakie można zadać. Kiedy poj­
miemy, co stanowi przeszkodę w udzieleniu na nie jasnej
i rzetelnej odpowiedzi, to już poczynimy pierwsze kroki
w badaniach filozoficznych — albowiem filozofia jest pp
prostu próbą rozstrzygania takich ostatecznych pytań, tyle
że nie w sposób niedbały i dogmatyczny, tak jak to czynimy
w życiu codziennym, a nawet w naukach przyrodniczych,
lecz krytycznie, po rozważeniu wszystkiego, co pytania
takie gmatwa, i po uprzytomnieniu sobie wszelkich niejas­
ności i całego zamętu, jakie leżą u podstaw naszych
zwykłych idei.
W życiu codziennym uważamy za pewne wiele rzeczy,
które po dokładniejszym zbadaniu okazują się tak pełne
jawnych sprzeczności, że dopiero po głębokim namyśle
możemy dowiedzieć się, w co naprawdę mamy prawo
C
10
Zgłoś jeśli naruszono regulamin