Seifert Józef Istota i motywacja moralnego działania.pdf

(2897 KB) Pobierz
J Ó Z E F S E IF E R T
istota i m o t y w a c ja
m o ra ln e g o
d z ia ła n ia
Józef S e ife rt
istota i motywacja
moralnego
działania
WYDAWNICTWO ŚW. KRZYŻA
OPOLE
1984 r.
Motto
Kto chce dobrze czynić bliźniemu - i to tak, by żale-
żało mu na zrealizowaniu tego dobra - lecz korzysta z
okazji, by przez ten czyn on sam „b ył dobry”, lub uczy­
nił coś dobrego, ten nie jest, lub tez nie postępuje moral­
nie dobrze... (wartość dobra) znajduje się niejako po
drugiej stronie tego czynu.
M. SCHELER
Wola nie jest dobra przez to, co ona sprawia, lub czego
dokonuje, nie przez jej przydatność do osiągnięcia jakie­
goś wyznaczonego celu, lecz jedynie przez akt chcenia, to
jest jako dobra w sobie i rozpatrywana sama dla siebie,
zasługuje na nieporównywalnie wyższą ocenę niż
wszystko, cokolwiek przez nią... mogłoby być dokona­
ne. I to chociażby nawet woli tej całkowicie zabrakło
możliwości przeprowadzenia powziętych zamiarów; jeżeli
mimo największych jej wysiłków nie zostałoby jednak
nic z tego osiągnięte i pozostałaby tylko dobra wola, to
jednak błyszczałaby ona jak klejnot dla samej siebie, jako
coś, co pełną wartość posiada samo w sobie. Użyteczność
lub bezowocność nie może tej wartości ani niczego dodać
ani niczego ująć.
L KANT
Jestem wam ateńczycy wprawdzie życzliwy i przy­
jazny, posłuszny będę jednak Bogu bardziej niż wam.
SOKRATES (PLATON)
Wartości moralne należą w szeregu wszystkich natural­
nych wartości do najwyższych. Wyżej niż genialność,
pojętność, kwitnące życie, wyżej niż piękno przyrody
i sztuki, niż doskonała organizacja i potęga państwa stoją:
dobroć, czystość, szczerość i pokora człowieka. To co
dzieje się rzeczywiście i olśniewa nas w akcie przebacze­
nia, w wielkodusznej rezygnacji, w altruistycznej, pło­
nącej miłości - jest bardziej znaczące i większe, ważniej­
sze i trwalsze niż wszystkie wartości kultury. Wartości
moralne stanowią ogniskową śvsiata, zaś negatywne war­
tości moralne największe zło, gorsze niż cierpienie, cho­
roba, śmierć, niż zagłada kwitnących kultur.
D.v. HILDEBRAND
5
SPIS TREŚCI
O TEJ KSIĄŻCE ................................................................................
WPROWADZENIE .................................................................. . . .
1.
CZYM
JEST DZIAŁANIE? .....................................
2. CO
NALEŻY ROZUMIEĆ PRZEZ DZIAŁANIE „MORALNE”? .
3. CO TO JEST „MOTYW”? ............................................................
CO MOTYWUJE DZIAŁANIE MORALNIE ZOBOWIĄZUJĄCE? . .
9
U
13
16
20
24
Odpowiedź pierwsza:
Stan rzeczy, który ma zostać zrealizowany i jego do­
niosłość (przedmiot działania) ........................................
Odpowiedź druga:
Działanie moralne motywuje moralna powinność jako
taka ........................................................................................
Odpowiedź trzecia:
Moralna wartość działania stanowi równocześnie jego
motywację ..............................................................................
Odpowiedź czwarta:
Ogólność motywu moralnegodziałania
24
45
58
............................
63
Odpowiedź piąta:
Absolutne dobro (Bóg) jako motywująca racja moralne­
go działania ...........................................................................
Odpowiedź szósta:
Motywująca rola własnego szczęścia w działaniu mo­
ralnym ...................................................................................
ZAKOŃCZENIE................................................
WYKAZ LITERATURY (dziełacytowane)...................
68
72
82
86
7
Zgłoś jeśli naruszono regulamin