Carroll W. H. Historia chrześcijaństwa T. 2. Budowanie chrześcijaństwa.pdf

(27594 KB) Pobierz
WARREN H. CARROLL
HISTORIA
CHRZEŚCIJAŃSTWA
TOM II
BUDOWANIE CHRZEŚCIJAŃSTWA
WARREN H. CARROLL
HISTORIA
CH R ZEŚCIJAŃ STW A
T O M II
B U D O W A N IE CH RZEŚCIJA Ń STW A
Tłumaczył Jan Przybył
Spis treści
Przedmowa do polskiego wydania.......................................................... 7
Rozdział I:
Rozdział II:
Rozdział III:
Rozdział IV:
Rozdział V:
Rozdział VI:
Rozdział VII:
Rozdział VIII:
Rozdział IX:
Rozdział X:
Rozdział XI:
Rozdział XII:
Rozdział XIII:
Rozdział XIV:
Rozdział XV:
Rozdział XVI:
Chrystus jest Bogiem! Kryzys ariański..................... 11
Mocarze chrześcijaństwa............................................49
Konieczność łaski i Matka B oża................................ 81
Chrystus jest człowiekiem! Kryzys monofizycki ...111
Najstarsza córa Kościoła........................................... 139
Justynian, Teodora i papieże..................................... 167
Most nad otchłanią.................................................... 197
Czerwona pustynna burza........................................221
„Nie moja wola, lecz twoja niech się stanie”.
Kryzys monotelecki..................................................251
Szczytowy okres agresji arabskiej............................ 275
Król dla Francji..........................................................299
Cesarz dla chrześcijaństwa...................................... 323
Staczanie się w chaos................................................. 351
Mężowie chrześcijańskiej nadziei............................ 387
Era żelaza....................................................................421
Nawrócenia na wschodzie i północy....................... 443
Rozdział XVII: Wikingowie oswojeni, Rzym oczyszczony............. 473
Rozdział XVIII: Odnowa papiestwa.....................................................495
Rozdział XIX:
Rozdział XX:
Papież - sędzia królów .............................................. 527
Krzyż do Jerozolimy.................................................. 549
Bibliografia.............................................................................................583
Indeks .....................................................................................................596
Przedmowa do polskiego wydania
Niespełna rok temu (2009) ukazał się w Polsce pierwszy tom
Historii chrześci­
jaństwa
autorstwa wybitnego historyka amerykańskiego, założyciela Christendom
College (1977) i jego rektora do roku 1985 oraz dziekana Wydziału Historycznego,
Warrena H. Carrolla. W tomie tym, noszącym podtytuł
Narodziny chrześcijaństwa,
zostały przedstawione dzieje chrześcijaństwa połączone z ważniejszymi wydarze­
niami ze Starego Testamentu, a więc z początkami świata i ludzkości oraz z historią
narodu wybranego. Natomiast sam Kościół, jako instytucja zbawcza, został ukazany
w kontekście wydarzeń zawartych w Nowym Testamencie, zwłaszcza w kontekście
Wcielenia Chrystusa i Jego działalności ziemskiej. Autor omawiał czasy nauczania
publicznego Chrystusa, wybór dwunastu apostołów i św. Pawła, założenie Kościoła
hierarchicznego, a następnie przechodził do omówienia prześladowań chrześcijan
i tryumfu Krzyża za rządów cesarza Konstantyna Wielkiego.
Pochlebne opinie na temat autora i jego dzieł, w tym także
Historii chrześci­
jaństwa,
liczącej w sumie pięć tomów sprawiły, że Wydawnictwo Wektory posta­
nowiło w krótkim czasie przygotować i wydać drukiem tom drugi tego światowego
bestsellers Tom ten zatytułowany
Budowanie chrześcijaństwa
obejmuje ciąg dalszy
dziejów Kościoła, poczynając od ariańskiego kryzysu w 324 roku, poprzez kolejne
okresy, trudne i niezwykle złożone z powodu zmagań natury teologicznej, zwy­
cięską bitwę władcy frankońskiego Karola Młota nad muzułmanami pod Poitiers
w 732 roku, aż po czasy koniec XI stulecia i czasy I wyprawy krzyżowej.
W tomie tym autor zaznaczył, że zwycięstwo Konstantyna Wielkiego i wy­
dany przez niego tolerancyjny edykt mediolański w 313 roku nie stanowiły jeszcze
żadnej gwarancji dla dalszego i spokojnego rozwoju chrześcijaństwa. Zaledwie
ustały krwawe prześladowania wyznawców Chrystusa i zrodziła się możliwość
swobodnego głoszenia Ewangelii, a natychmiast pojawiły się nowe zagrożenia,
o wiele większe i bardziej niebezpieczne, gdyż rozbijające i niszczące Kościół od
wewnątrz. Były to wszelkiego rodzaju herezje, którym chrześcijanie musieli stawić
czoła. I tak do istniejących już w II wieku herezji gnostycyzmu i manicheizmu
doszły w IV stuleciu, nowe herezje określane jako (1) teologiczne - arianizm,
odrzucający bóstwo Chrystusa, i macedonianizm, nie uznającego bóstwa Ducha
Świętego; (2) chrystologiczne - nestorianizm nie uznający obecności dwóch osób
w Chrystusie, Boskiej i ludzkiej, odmawiający także Najświętszej Maryi Pannie
tytułu Matki Bożej; (3) antropologiczne - pelagianizm, który twierdził, że nie ma
grzechu pierworodnego, a zatem zbawienie nie wymaga łaski Bożej, monofizytyzm,
uznający w Chrystusie tylko jedną, Boską naturę, i monoteletyzmu, głoszący, że
w Chrystusie są wprawdzie dwie natury, ale tylko jedna wola i jedno działanie.
Carroll wymienia więc znaczną litanię imion tylko niektórych twórców herezji
i przytacza ich niezręczne, a nawet wręcz błędne wypowiedzi, aby przybliżyć
współczesnemu czytelnikowi naturę zmagań teologicznych w okresie wczesnego
chrześcijaństwa. Faktem jest, że herezje były wielkim nieszczęściem dla Kościoła.
Wywołały one gwałtowne spory i walki wewnętrzne, przez co doprowadziły do
znacznego obniżenia moralności setek tysięcy ludzi, a nawet do ich odejścia od
prawdziwego Kościoła. Wszelako, jak zaznacza autor, herezje te przyczyniły się
do lepszego wyjaśnienia kwestionowanych prawd wiary, do ich dogmatycznego
określenia na soborach powszechnych i do rozwoju bogatej literatury kościelnej.
W tym trudnym okresie zmagań teologicznych i dyscyplinarnych pojawili
sięwielcy obrońcy Kościoła, między innymi św. Atanazy, św. Bazyli Wielki, św.
Grzegorz z Nazjanzu, św. Jan Chryzostom, św. Ambroży, św. Hieronim, św. Augu­
styn i inni. W swych pismach nie tylko odrzucali błędne opinie herezjarchów, lecz
także bronili i wyjaśniali te prawdy wiary, które były przekazywane przez Kościół.
Ludziom tym, zwanym w literaturze kościelnej „obrońcami wiary” a których War­
,
ren H. Carroll nazywa „mocarzami chrześcijaństwa”, nadano z czasem zaszczytne
tytuły Ojców i Doktorów Kościoła bądź pisarzy Kościoła. Tym właśnie ludziom
autor
Historii chrześcijaństwa
poświęca w prezentowanym tomie nieco więcej
miejsca, przytaczając także obszerniejsze ich odpowiedzi na zarzuty herezjarchów.
Oprócz herezji, wielkim zagrożeniem dla starożytnego chrześcijaństwa
były również wędrówki ludów niszczących dotychczasowy dorobek kulturalny
i cywilizacyjny oraz rozwój niezwykle agresywnego islamu. O ile w pierwszym
przypadku wystarczyła wzmożona praca ewangelizacyjna, dzięki której nowo
przybyłe plemiona włączono w organizm kościelny, o tyle w drugim przypadku
zaszła konieczność zbrojnej walki, by powstrzymać dalszą ekspansję islamu, przy­
najmniej na Zachodzie. Taką zbrojną walką była między innymi wspomniana już
zwycięska bitwa władcy frankońskiego Karola Młota nad muzułmańską armią pod
Poitiers w 732 roku. Na Wschodzie natomiast zaszła konieczność organizowania
w późniejszych wiekach wypraw krzyżowych, które wprawdzie nie powstrzymały
islamskiej ekspansji, ale przynajmniej na kilka wieków znacznie ją osłabiły.
Działalność misyjna Kościoła, którą Carroll nazywa piękną kartą wczesnego
chrześcijaństwa, przyczyniła się do schrystianizowania kraju Franków, Hiszpanii
i Wysp Brytyjskich. Wielką rolę w tej akcji misyjnej odegrali m. in. papież św.
Grzegorz Wielki, św. Patryk i mnisi benedyktyńscy.
Ogólnie biorąc,
Historia chrześcijaństwa
w ujęciu Warrena H. Carrolla to
historia panowania Chrystusa jako Boga-Człowieka. Znaczna część tych rządów
pozostaje dla nas niewidoczna, gdyż królestwo Chrystusa, mimo iż rozwija się
i działa na tym świecie, to jednak nie jest z tego świata. Część widoczna rządów
Chrystusa, po Jego Wcieleniu, wiąże się z dziejami ludzi i ich zbawieniem. To wła­

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin