Bluszczyk kurdybanek (ang. Ground Ivy, niem. Gundelrebe) – Glechoma hederacea Linne (z rodziny Lamiaceae = Labiatae) występuje zarówno na zacienionych jak i słonecznych stanowiskach. Potrafi rosnąć w gęstych zaroślach oraz na ugorach, na otwartej przestrzeni silnie nasłonecznionej. W zależności od stanowiska przybiera różne formy morfologiczne, a nawet zabarwienie. W cieniu pędy są wydłużone, zielone lub jasnozielone, listki delikatne, pędy wiotkie, długie, pełzające i wznoszące się. Na słońcu pędy stają się fioletowe lub fioletowo-zielone, czasem czerwono-zielone lub brunatno-fioletowe, silne, krótkie, liście zdrobniałe, sztywniejsze, często pofałdowane. Ziele kurdybanka zebrane z nasłonecznionych stanowisk jest bogate w olejek eteryczny, silnie pachnące i najcenniejsze do celów leczniczych. Ziele ze stanowisk słabo nasłonecznionych jest ubogie w składniki aktywne i mało wartościowe. Ziele trzeba suszyć szybko, ale nigdy nie suszyć w temperaturze powyżej 40 stopni, bowiem traci wszystko co najcenniejsze dla lecznictwa. Rozdrobnione ziele przechowywać w szczelnych słojach, parzyć pod przykryciem krótko, do 15 minut. Pić 2-3 szklanki dziennie, w nieżytach układu oddechowego i przeziębieniu – z miodem lub sokiem malinowym. Intrakt ze świeżego ziela kurdybanka –Intractum Glechomae: 100 g zmielonego szybko ziela zalać 300 ml gorącego alkoholu 60-70%, wytrawiać 7 dni lub dłużej, przefiltrować. Zażywać 3 razy dziennie po 5 ml lub użyć do wyrobu znakomitego i mocnego syropu kurdybankowego – Sirupus Glechomae na katar i kaszel: 1 część intraktu + 1 część miodu lub syropu malinowego, zmieszać. Zażywać co 4-6 godzin po łyżce. Nalewkę kurdybankową – Tinctura Glechomae można przygotować podobnie jak intrakt. Intrakt unieczynnia enzymy i stabilizuje składniki czynne, ponadto dokładniej ekstrahuje ciała czynne. Stosowałem również nalewki i intrakty z ziela kurdybanka 1:5 (1 część ziela na 5 części alkoholu).
Ziele kurdybanka – Herba Glechomae hederae jest dostępne w handlu, często zwietrzałe, przesuszone i przegrzane, mało wartościowe. Polecam samodzielnie je zbierać, zwłaszcza dlatego, że bluszczyk kurdybanek jest rośliną pospolitą w naszym kraju. Trzeba je zbierać w czasie kwitnienia. Łatwy do uprawy, w skupieniu pięknie wygląda, tworząc “fioletowe dywany”.
Bluszczyk kurdybanek jest ziołem regulującym przemianę materii i wspomagającym procesy usuwania ksenobiotyków i szkodliwych oraz zbędnych produktów przemiany materii z ustroju. Działa moczopędnie i rozkurczowo. Ułatwia odkrztuszanie zalegającej wydzieliny ropnej i śluzowej z dróg oddechowych. Rozszerza oskrzela, ułatwiając oddychanie. Intrakt przerywa ataki astmy i zadyszki. Doskonały w leczeniu zakażeń i nieżytów, w tym alergicznych dróg oddechowych. Polecam przy chrypce, kaszlu, zapaleniu oskrzeli i krtani, w zapaleniu płuc i zatok. Sprawdza się wówczas w połączeniu z sokiem aroniowym, malinowym, lipowym, jeżynowym.
Bluszczyk kurdybanek wzmaga wydzielanie żółci, wspomaga odtruwanie i oczyszczanie wątroby. Zawiera składniki ochraniające miąższ wątroby przed uszkodzeniem toksynami, marskością i stłuszczeniem. Poprawia czynności sekrecyjno-absorpcyjne układu pokarmowego, dlatego sprawdza się przy niestrawności i zaparciach, zespole zaburzonego wchłaniania w przebiegu długotrwałych nieżytów przewodu pokarmowego.
Pobudza przemianę materii, reguluje wypróżnienia. Korzystnie wpływa na metabolizm przy przy przewlekłych chorobach skórnych. Napar (1 łyżka na szklankę wrzątku 2 razy dziennie) i nalewka 1:5 nadają się do leczenia stanów zapalnych skóry w przebiegu wyprysków (eczema) i trądzików. Nalewka z kurdybanka lekko ściąga skórę, zmniejsza łojotok, poprawia ukrwienie skóry, cofa zmiany ropne oraz hamuje rozwój grzybów drożdżakowych i bakterii patogennych na skórze. Włosy płukane w naparze lub nacierane nalewką na alkoholu 60-70% stają się mocniejsze i bez łupieżu wywołanego przez drożdżaki.
Rozdrobnione świeże ziele i intrakt wzmagają gojenie ran i wyprysków.. Dawniej zalecano napar z bluszczyka kurdybanka w leczeniu stanów zapalnych dróg moczowych. Ze świeżego aromatycznego ziela (młode części) przygotowywano zupy zielne (na styl szczawiowej, ogórkowej, szpinakowej, brokułowej) oraz sałatki, np. z pomidorami i serem. Ziele kurdybanka działa bowiem wzmacniająco i odżywczo. U zwierząt gospodarskich bluszczyk stymuluje trawienie i wzrost. Jest chętnie wyjadane przez ptaki, świnie i przeżuwacze.
xarxar