Maria Soltysik - Gdynia. Miasto dwudziestolecia mie̜dzywojennego.pdf

(87128 KB) Pobierz
Maria Sołtysik
GDYNIA
miasto dwudziestolecia
międzywojennego
urbanistyka i architektura
Wydawnictwo Naukowe PWN
Warszawa 1993
Projekt okładki, stron tytułowych i rozdziałowych
JANUSZ KOWALSKI
Redaktor
DANUTA RAWSKA
Redaktor techniczny
DANUTA JEZIERSKA-ŻACZEK
Na okładce: Dom Żeglarza Polskiego,
obecnie Wydział Nawigacyjny Wyższej Szkoły Morskiej
Zdjęcia barwne — Krzysztof KRZEMPEK
Tytuł dotowany przez Zarząd Miasta Gdyni
Copyright © by
Wydawnictwo Naukowe PWN Sp. z o.o.
Warszawa 1993
ISBN 83-01-11242-5
SO
Wojawóśd sa
BMBLIOTEKA : UBLICZNĄ
|
|
554
Gdańsku
|=
sę4ż
«|
z
ULG
ż
48445
©
|
4
4 | 4
Ó
ż
rzryf(_
'
r.
AJ
>
42
JU
1;
[4/09
J
|
b
zj
Ga
J
9
Wydawnictwo Naukowe PWNsp. z 0.0.
Wydanie pierwsze
Arkuszy drukarskich 27,0
Druk ukończono w styczniu 1994 r.
Skład: Phototext, Warszawa
Druk i oprawa: Łódzka Drukarnia Dziełowa
Łódź, ul. Rewolucji 1905 r. nr 45
Zam. 506/93
Spis treści
WSTĘP
9
Rozdział I. U ŹRÓDEŁ TRADYCJI OSADNICZEJ (1253-1920)
Gdynia przed okresem lokacji (1253—1362)
18
Lokalizacja osady w XIII w.
18
Siedlisko wsi i układ dróg w XIII w.
21
Wieś po lokacji na prawie chełmińskim (1362-1772)
Zmiany w sposobie gospodarowania
22
Zasięg terytorialny i przynależność administracyjna
Układ dróg
27
Rozplanowanie
28
Gdynia pod zaborem pruskim (1772-1919)
32
Przemiany społeczno-gospodarcze
32
Zmiany w układzie granic i status administracyjny
Uktad komunikacyjny
35
Rozplanowanie i zabudowa wsi
36
Powstanie kąpieliska w Gdyni
44
17
22
24
34
Rozdział Il. MIĘDZY WSIĄ A MIASTEM (1920-1925)
55
Początki budowy portu w Gdyni
56
Nowasytuacja osadnicza
56
Lokalizacja i pierwszy projekt budowy portu w Gdyni (1920-1921)
56
Budowa portu tymczasowego (1921-1923)
59
Początki budowy portu stałego (1924-1925)
63
Port wojenny i jego zaplecze
65
Budowa Basenu Północnego
65
Gmach Dowództwa Floty i obiekty towarzyszące. Klasycyzm akademicki w architek-
turze
68
Letnisko „Kamieniec Pomorski'
69
Założenie letniska i postępy zabudowy. Koncepcja miasta — ogrodu
69
Architektura letniska. Styl dworkowy i inne formy historyzmu narodowego
73
Gdynia sielsko-letniskowa
79
Ruch budowlany
79
Architektura pierwszych budowli użyteczności publicznej
81
Rozdział Ill. PIONIERSKI OKRES BUDOWY MIASTA (1926-1930)
Rok 1926 w dziejach Gdyni
92
94
Projekty urbanistyczne Gdyni z lat 1925-1926
Program budowy miasta
94
91
„Szkic orientacyjny rozbudowy Gdyni'
95
Narodowo-romantyczna wizja śródmieścia Gdyni. Historyzm w urbanistyce
100
Drugi etap budowy portu
105
Sytuacja gospodarcza i jej wpływ na ukształtowanie profilu przeładunkowego por-
tu
105
.
108
Budowa portu węglowego
106
Koncepcja budowy portu uniwersalnego i rozbudowy portu zewnętrznego
Architektura budowli portowych. Początki funkcjonalizmu
110
Estetyka funkcjonalizmu i jej wpływ na architekturę polską
110
Dwie fazy rozwojowe funkcjonalizmu w architekturze Gdyni
112
Zaplecze przemysłowe portu gdyńskiego
112
Zespół administracji morskiej
116
Kształt przestrzenny śródmieścia wobec zmieniających się realiów
119
Zmiany wprowadzone w planach szczegółowych z lat 1927-1928
119
Plan ogólny śródmieścia z 1930r.
123
Postępy zabudowy w centralnej części miasta
126
Architektura śródmieścia. Między historyzmem a funkcjonalizmem
Umiarkowny modernizm
129
Ważniejsze realizacje
130
Rozbudowa zespołu miejskiego
144
Wzrost demograficzny i sytuacja mieszkaniowa
144
Działalność projektowa i nadzór budowłany
145
Problem zdobycia terenów pod rozbudowę
146
129
Plany rozbudowy zespołu z lat 1928—1930
148
Przebieg procesu budowy miasta w latach 1927-1930
Pierwsze gdyńskie dzielnice mieszkaniowe
154
151
154
Kamienna Góra. Początki funkcjonalizmu w architekturze willowej
Grabówek
158
Oksywie
171
183
Rozdział IV. GDYNIA W OKRESIE EKSPANSJI TERYTORIALNEJ (1931-1934)
Kryzys gospodarczy a proces rozbudowy portu i miasta
184
Budowa portu uniwersalnego
185
Realizacja koncepcji rozbudowy portu i ustalenie kształtu Mola Południowego
185
Postępy prac budowlanych i wzrost obrotów portu
190
Budowle portowe i ich architektura
192
Rozbudowa miasta i jej uwarunkowania
195
Program rozbudowy Gdyni (1930 r.)
195
Rozwój terytorialny i ustrój miasta
198
Działalność projektowa i nadzór budowlany
200
„Dzika” zabudowa i próby jej opanowania
203
Zespoły zabudowy wielomieszkaniowej. Architektura skrajnego funkcjonalizmu
205
Nowy typ zabudowy mieszkaniowej
205
Zespoły mieszkaniowe ZUPU
207
Nowedzielnice mieszkaniowe: działalność TBO. Funkcjonalizm w urbanistyce i architektu-
rze
217
Zespoły mieszkaniowe związane z PKP
210
Domy podoficerskie Funduszu Kwaterunku Wojskowego
210
Domy Spółdzielni Budowy Mieszkań Ekonomicznych
214
Towarzystwo Budowy Osiedli
Witomino
Redłowo
218
229
217
Działki Leśne
233
241
Nowedzielnice mieszkaniowe; parcelacja terenów prywatnych
Mały Kack
241:
Kolibki i Orłowo
249
Chylonia
261
Rozdział V. MORSKA STOLICA Il RZECZYPOSPOLITEJ (1935—1939)
Rok 1935 jako początek nowego etapu rozwoju Gdyni
277
„Miasto funkcjonalne” i jego zaplecze
Program do planu ogólnego Gdyni
280
Nowy plan ogólny Gdyni
278
278
278
285
Plan regionu wybrzeża morskiego
Rozbudowa miasta w latach 1935—1939
287
Końcowy etap rozbudowy portu
289
Ostatnie prace przy budowie portu zewnętrznego i zamierzenia związane z dalszą
289
rozbudową portu
Projekt budowy Kanału Przemysłowegoi zaczątki jego realizacjj
290
293
Architektura budowli portowych
Śródmieście Gdyni jako symbol Polski Morskiej
294
Koncepcja Dzielnicy Reprezentacyjnej
294
Postępy zabudowy śródmieścia w latach 1935-1939
306
Architektura śródmieścia Gdyni. Funkcjonalizm ekspresyjny i umiarkowany moder-
nizm
307
Ogólna charakterystyka wielkomiejskiej zabudowy śródmieścia Gdyni drugiej połowylat
trzydziestych
"307
Cechy stylowe architektury gdyńskiej na tle nowych tendencji w polskiej architekturze lat
trzydziestych
"309
Kamienice i inne budynki mieszkalne
312
Budynki biurowe i administracyjne
329
Inne budynki użyteczności publicznej
338
Architektura dzielnic willowych
344
Ewolucja układu willi funkcjonalistycznej
345
Ważniejsze realizacje
346
Architektura nowych zespołów zabudowy blokowej
356
Osiedle „Paged” na Oksywiu ' 358
Zespoły bloków mieszkalnych na Grabówku
359
Zespół domów urzędniczych ZUS
359
363
Architektura budowli sakralnych w latach 1930-1939
ZAKOŃCZENIE
Wykaz skrótów
Spis ilustracjj
375
380
381
Indeks nazwisk
391
397
412
Indeks topograficzno-rzeczowy
Gdynia. The inter-war city (Precis)
Index of illustrations
421
Zgłoś jeśli naruszono regulamin