Izabela Rycerska - Rozpad Jugosławii. Przyczyny i przebieg.pdf

(32932 KB) Pobierz

Izabela Rycerska

ROZPAD JUGOSŁAWII

Przyczyny i przebieg

Akademii Świętokrzyskiej

Kielce 2003

wydawnictwo

Recenzenci

dr hab. prof. AŚ Kazimierz Kik

Projekt okładki

Andrzej Zawada

Redakcja i korekta

Małgorzata Piątkowska

Józef Bąkowski

prof. zw. dr hab. Marian Grzybowski

1 391897

Spis treści

Skład komputerowy

System federacyjny byłej Jugosławii i jego wpływ na rozpad państwa.

ROZDZIAŁ PIERWSZY .

"Miq

im. Jana Kochanowskiego, Kielce 2003

ersytetu Gdańskiego

Biblioteka Główna

Konstytucyjny podział Republiki Serbii

interesów Serbów i Albańczyków ...

ROZDZIAŁ TRZECI

Jugosławii

ROZDZIAŁ DRUGI ........

Podłoże nierozwiązanych problemów narodowościowych w byłej

ROZDZIAŁ CZWARTY ..

ROZDZIAŁPIĄTY ..

wss

Kosowoi jego problemy.jako przyczyna rozpadu federac

Sporyo kształt państwaprze.

Słabość systemu samorządowego jako przesłanka!rozpadu federa

jugosłowiańskiej

ISBN 83-7133-200-9

ROZDZIAŁ SZÓSTY ...

Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej

25-369 Kielce, ul. Żeromskiego 5

tel. bezp. (0-41) 344-99-57

ROZDZIAŁSIÓDMY .

tel. centr. (0-41) 344-20-11, w. 296

fax (0-41) 344-20-11, w. 298

Eskalacja konfliktów i ostateczny upadek

Kryzys konstytucyjny

Konfliktw Chorwacji

Problem Macedon

Wojna wBośni i Hercegowini:

federacj

e-mail: wyd©pu.kielce.p

http://www.pu.kielce.pl/wyd

Kosowoi jego dążenia do niepodległości.

Rola NATO i USA w wojnie jugosłowiańskiej

132

153

173

185

114

Przyczyny rozpadu Jugosławi

Zakończenie .

Bibliografia .

ROZDZIAŁ ÓSMY

153

Mojemu synowi Szymonowi,

postrzegać świat i rzeczywistość

aby chciał dociekać prawdy,

z różnych punktów widzenia...

Wstęp

Jugosławia, ten znany nam dobrzekraj, z pięknymi krajobrazami, ciepłym

Adriatykiem, miejscami, które dla wielu przybyszów wydawały się rajem,

nękanajest od kilkunastu lat konfliktami. Wojny toczone w latach dziewięć-

dziesiątych XX wieku spowodowały całkowitą zagładę dotychczasowegoświata

i Muzułmanów naterenie byłej Jugosławii. Ponadto ujawniła się tam niespo-

tykana wręcz nienawiść. Trudnobyłoliczyć na rozsądek uczestników konflik-

tu jugosłowiańskiego. Społeczność międzynarodowadługo nie reagowała na

tę wojnę, która przybrała zasięg niespotykany w Europie od kilkudziesięciu

Chorwatów, Słoweńców, Serbów, Bośniaków, Albańczyków, Macedończyków

już lat. Wojna, która wybuchła w 1991 roku, przerodziła się w krwawy kon-

flikt między Serbami i Chorwatami, a następnie Muzutmanami i Albańczyka-

mi; konflikt, w którym nie ma w gruncie rzeczy zwycięzców. Został po nim

zrujnowanykraj, ludzka rozpacz,łzyi cierpienia trudne do zapomnienia przez

najbliższe pokolenia, a zniszczenia spotęgowałajeszcze interwencja państw

NATO. Zburzonowiele miast, setki tysięcy ludzi zostało bez dachu nad głową

z rąk okrutnych wobec siebie przeciwników. To wszystko sprawia, że nasu-

wają się pytania: o co chodziło w tej wojnie? dlaczego tam tak zaciekle się

zabijano? czy walczące narody byłej już Jugosławii same sobie zgotowały ten

los? dlaczegotak trudno było im ze sobą rozmawiać, mimo że wiele lat żyli

w zgodzie i pokoju? dlaczego nie mogą sobie wybaczyć? Tych i innych po-

dobnych pytań można by postawić jeszcze więcej. Trzeba spróbowaćna nie

odpowiedzieć.

Celem tej książki jest próba odpowiedzi na pytanie, jakie było podłoże

konfliktu jugostowiańskiego. Wszelkie spory mają to do siebie, że na ogółsą

poprzedzone wieloma przyczynami, które z czasem nakładają się na siebie,

potęgują i w końcu wybuchają. Praca jest próbą ukazaniakilku z tych powa-

lub musiało uciekać ze swoich domów, tysiące straciło życie w walkach lub

Jugosławii z 1974 roku, a szczególnie zagadnienie sytuacji prewnejSerbii —

jednego z głównych aktorów konfliktu. Istotne jest także pytanie, czy słynny

jugosłowiański samorząd, który miał być najlepszą drogą rozwoju i zapew-

padu federacji? Warto także zapoznaćsię z tym, co sądzono o przyszłości

państwa tuż przed wybuchem wojny. Najistotniejsza jest jednak odpowiedź

na pytanie: dlaczego tak trudnojest i było znaleźć rozwiązanietego konfliktu

i dlaczego Jugosławia rozpadłasię tak burzliwie i krwawo? Jak pokazuje przy-

kład niezakończonych spraw Kosowa, nie jest powiedziane, że ten rozpad

nie będzie jeszcze postępował.

nienia równości wszystkim narodom jugosłowiańskim, przyczynił się do roz-

dów, z których najważniejsze to: ustrojowe, historyczne, narodowościowe,

wyznaniowe, religijne. Główną grupę przyczyn stanowią nierozwiązane pro-

blemy narodowościowe, wynikającez rozstrzygnięć przyjętych w Konstytucji

W rozdziale piątym przybliżono poglądy na temat kształtu państwa gło-

szone w poszczególnych republikach, które z czasem wpłynęły na ostatecz-

ny rozpad Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii.

który był swoistym tamtejszym rozwiązaniem, na kształtowanie się ideologii

oddzielenia poszczególnych częścifederacji i budowania odrębnych organi-

Rozdział szósty zwraca uwagę na wpływ samorządu jugosłowiańskiego,

Praca składa się z ośmiu rozdziałów. Pierwszy z nich poświęconyjest by-

temu jugosłowiańskiemu systemowipolitycznemu. Zwrócono uwagęna ustrój

W rozdziale siódmym przybliżono najnowsze zagadnienia dotyczące roz-

woju konfliktu i jego przebiegu. Rozdział ten nieco wykracza poza założenia

zawarte w tytule książki, ponieważ pokazuje kolejne etapy rozwoju konfliktu

najpierw w Słowenii i Chorwacji, następnie w Bośni i w końcu w Kosowie.

Zdecydowano się ukazać te wydarzenia, aby dzięki temu uporządkować

wszystkie fakty, które miały wpływ na dezintegrację jugosłowiańskiego pań-

ności międzynarodowejna rozwiązanie sporów na tym obszarze i zwrócono

uwagę na nierównetraktowanie poszczególnych uczestników tego konfliktu.

Rozdział ósmy zawiera próbę odpowiedzina pytanie, dlaczego rozpadła

się Jugosławia, odnosi się do przeszłości dzielącej narody wchodzące kiedyś

w skład państwa jugosłowiańskiego i uwarunkowań, które miały wpływ na

takie a nie inne ich stanowiska.

Pierwszawersja tej pracy została zakończonaw styczniu 1993 roku. Moje

zainteresowania Jugosławią było wówczas bardzo szerokie, co wynikało mię-

dzy innymi z faktu, że rozprawę doktorską poświęciłam Josipowi Broz-Tito,

stwa i kolejne etapy tego rozpadu. Uwzględniono również wpływ społecz-

zmów państwowych.

państwowyi polityczny oraz rozwiązania w nim zawarte, które przyczyniły

się do rozpadu państwa.

Rozdział drugi dotyczy zasad podziału Republiki Serbii i jej pozycji w sto-

sunku do krajów autonomicznych, ze szczególnym uwzględnieniem rozwią-

zań, które powodowały swoistejej uzależnienie od krajów autonomicznych.

Warto przy tym zwrócić uwagę na szeroki zakres autonomii i samodzielności

skie roszczenia i oczekiwania wobec państwa jugosłowiańskiego.

krajów autonomicznych, co niestety nie wystarczyło, aby zaspokoić albań-

ściowych, zwłaszcza zaś odnosi się do podłoża ideologicznego, na którym

mi oraz swoiste podkreślanie różnic narodowychi etnicznych.

Rozdział trzeci porusza kwestię nierozwiązanych problemów narodowo-

oparto założenia rozwiązań spraw narodowych w Jugosławii. Zwrócono w nim

uwagęna kształtowanie wzajemnychrelacji między poszczególnymi naroda-

Kosowoi problemy z nim związane są przedmiotem rozważań zawartych

w rozdziale czwartym. Przybliżono w nim historię tej krainy i jej zależności

od państwa serbskiego, potem tureckiego, a następnie kwestie dotyczące

funkcjonowania Albańczyków w Kosowie w ramachsocjalistycznej Jugosła-

wii. W rozdziale tym ukazano przyczyny kształtowania się wrogości (Albań-

wań ze strony Albanii, na co niewielu badaczy zwracało uwagę lub często

wręcz pomijało tę sprawę.

do rąk czytelnika, uwzględniłam w pewnym stopniu wydarzenia, do jakich

doszło w czasie toczącychsię wojen na terenie byłej Jugosławii, chociaż swo-

je zainteresowania bardziej skupiłam na przyczynachi podłożu rozpadu pań-

stwa jugosłowiańskiego niż na wydarzeniach ostatnich lat. Poruszam w niej

zagadnienia bezpośrednio związane z podziałem byłej Jugosławii. Dlatego

wałam wybuch konfliktu w Bośni. Jak potwierdziło życie, moja analiza prob-

lemu przeprowadzona wówczas okazałasię trafna. W wersji, którą oddaję

wieloletniemu przywódcy byłej Jugosławii". Muszę przyznać ze smutną sa-

tysfakcją, że kiedy zakończyłam pisanie tej pracy w tamtej wersji, przewidy-

czyków z Kosowa wobec Jugosławii pod wpływem wieloletnich oddziały-

1 Zob.: Izabela Suchanek [Rycerska], Myśl polityczna Józefa Broz-Tito. Koncepcje poli.

tyczne Tito a kryzys jugosłowiański, Kraków 1992, mps pracy doktorskiej w Bibliotece

Izabela Rycerska - Rozpad Jugosławii. Przyczyny i przebieg.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: