Jakub Polit - Chiny.pdf

(34173 KB) Pobierz
CHIN
Wieści dochodzącez ojczyzny najstarszej
żywejcywilizacji dają na początku XXI w.
obraz nader niejednoznaczny. Podkreślić
jednaktrzeba,że blaski przeważają w nim
nadcieniami.
HISTORIA PAŃSTW ŚWIATA W XX WIEKU
JAKUB POLIT
Erozja komunizmu,legendarna
pracowitość Chińczyków i stała pomoc
diaspory, której na szczęście maoizm nie
mógł dosięgnąći zrujnować, sprawiają, że
warunki bytowe,acz nadal skromne, ule-
gają stałemu polepszeniu (choć pogłębia-
ja się też różnice majątkowe). Mimo bru-
talnych nieraz: represji zmniejsza się też
coraz szybciej zakres kontroli reżimu nad
społeczeństwem, które angażuje się coraz
mocniej w rozmaite, choć przeważnienie-
polityczne, formyniezależnejdziałalności.
Sukces chińskich reform zależy obec-
nie w znacznej mierze od wyobraźni
aktualnego (i przyszłego) kierownic-
twa. Między innymi od nieulegania przez
nie pokusie inwestowania zysków z 0-
becnego boomu w zbrojenia, których
ograniczenie byłojednym z fundamentów
dotychczasowych sukcesów. [...]
„ USA zaś — że Pekin
możedziałać inaczej niż one, nie żywiąc
jednak do nich wrogości. |...] Na owej
ekipie spoczywa więc odpowiedzialność
za to, w jakim stopniu wiek XXI jeśli
nawet nie okaże się, jak wielu przepo-
wiada, „wiekiem chińskim” — stanowić
będzie antytezętragicznego dla Państwa
Środka stulecia XX i w jaki sposób o-
WYDAWNICTWO TRIO
gromnychiński naród odnajdzie miejsce
dla siebie między świetnąi niezrównanie
długą tradycją a nowym kapitalizmem
azjatyckim.
JAKUB POLIT
CHINY
WYDAWNICTWO TRIO WARSZAWA 2004
Opracowaniegraficzne:
Jan Bokiewicz
Komitet Redakcyjny serii:
prof. dr hab. Bronisław Nowak
prof. dr hab. Jerzy Tomaszewski
prof. dr hab. Marian Wojciechowski
Redakcja:
Maria Stefańska-Matuszyn
Recenzenci
prof. dr hab. Karin Tomala
prof. dr hab. Bronisław Nowak
W książce wykorzystano zdjęcia ze zbiorów Autora, archiwalne
oraz Agencji Gazeta Agora SA
Ponadto wydawnictwo serdecznie dziękuje Ambasadzie Chińskiej Republiki Ludowej
za udostępnienie zdjęć do publikacji
Zamieszczono także zdjęcia uzyskane dzięki uprzejmości Rządowego Biura Informacyjnego
na Tajwanie, Biura Gospodarczego i Kulturalnego Tajpej w Polsce
oraz Pani Profesor Karin Tomali — dziękujemy z wdzięcznością
Książka została opublikowana dzięki pomocy finansowej
Ministerstwa Edukacji Narodoweji Sportu
© Copyright by Jakub Polit and Wydawnictwo TRIO,
Warszawa 2004
ISBN 83—88542—68-—0
Wydawnictwo TRIO,00-373 Warszawa, ul. Nowy Świat 18/20
6
www.wydawnictwotrio.pl e-mail: trioQ©wydawnictwotrio.pl
Wydanie pierwsze
Druk i oprawa: Drukarnia Wydawnicza im. W.L. Anczyca w Krakowie, ul. Wrocławska 53
Spis treści
OdAUtoNMa LL aaa aaa aaa zana zazna naa aa ca cai
Nota transkrypcyjna ...Luueaa aaa aaaanaaaaaaaanawaaaaacacaci
9
11
Kres porządku konfucjańskiego ..............................
Zmierzch potęgi Mandżurów ......uuaaaaaaaaaa aaa aaaaaaii:
Powstanie Yihetuanów (1900-1901) ....................2...1.
Agonia monarchii (1901-1911) ................aaaaaaaa dia i1:
Niedokończona rewolucja (1911-1913) .......................
15
15
31
45
60
Ku dezintegracji (1914-1918) ..........uaaaaaaaa aaa naaaia:
Zenit bezsilności i początek odrodzenia (1919-1925) ............
70
84
Pod flagą Kuomintangu .............-eeeaaae aaa a acc c i: 102
Rewolucja narodowa (1925-1927) ........uaaaaaaaa aaa na aaii: 102
Niepełna „dekada nankińska” (1927-1937) ...............1.... 119
zJaponią ......uuuaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa nania a aaaa aaa ai 139
Najazd japoński (1937-1945) .........auaaaaaaaaaaaaanaaiac: 155
Triumf komunistów (1945-1949) ...........uuaaaaaaaaaaaaiai 175
„Najpierw jedność, potem opór” —- między wojną domową a wojną
W cieniu Mao Zedonga ..............-uaaaaaaa ani ia)
Nowe Chiny — odbudowa (1949-1952) ............aaaaaaaaaai:
Sowieckim kursem (1953-1957).......uuuauaaanananaaaa nana
W dobie Wielkiego Skoku (1958-1964) .............2.2221111.
189
189
203
219
Tajwański bastion (1949—1975) ............aaaaa aaa aaaaii. 236
„Wielka proletariacka rewolucja kulturalna” (1965-1976) ......... 248
7
„Socjalizm z chińską specyfiką” .................aaaaaeii111. 210
Na rozdrożu (1976-1984) ...........uuauaaaaaaa nana naci 210
Tajwański cud (1976-2001) ............uuaaaa aaa nannni: 287
Epoka Deng Xiaopinga .........euauaeaaaaaaaaaaaaananacc: 300
Wschodzące supermocarstwo? .........uuaaaaaaaaaaaaaacici: 322
Kalendarium .....uuuaaaaaaa aaa nana aa naaaaaa nana na aaa ciii 349
Głowy państw i szefowie rządów .........aaaa aaa aaaaaa aa saaaanai: 373
Wskazówki bibliograficzne ..........a.aaaaaaaaa nana aaa aa aaaaaii 377
Indeks osób ........auuuuaaaaaaaaanaaaaaazaaa aaa na aaaa: 385
Zgłoś jeśli naruszono regulamin