Krynicki Ryszard - LAUREAT MIĘDZYNARODOWEJ NAGRODY LITERACKIEJ IM. ZBIGNIEWA HERBERTA 2015 - Wiersze.pdf

(221 KB) Pobierz
RYSZARD KRYNICKI
LAUREAT MIĘDZYNARODOWEJ NAGRODY LITERACKIEJ IM. ZBIGNIEWA HERBERTA 2015
RYSZARD KRYNICKI,
jeden z najważniejszych żyjących dziś polskich poetów, przyszedł na
świat w roku 1943 w obozie pracy w Austrii, do którego zostali deportowani jego rodzice. Jak
napisał wiele lat później: „urodzonemu w transporcie / przypadło mi miejsce śmierci”...
Większość życia spędził w Poznaniu, gdzie na początku lat 70., wraz z m.in. Stanisławem
Barańczakiem, współtworzył poetyckie pokolenie Nowej Fali, grupę artystów, których
połączył zarówno opór wobec władz PRL-u po wydarzeniach marcowych roku 1968
i grudniowych roku 1970, potrzeba odkłamywania rzeczywistości, przeciwstawienia się
oficjalnej ideologicznej „nowomowie”, jak i nowatorski stosunek do języka poetyckiego. Dla
poetów Nowej Fali (także m.in. Ewy Lipskiej, Juliana Kornhausera, Adama Zagajewskiego)
wiersz – nie tracąc swej unikalności, oryginalności – stał się wehikułem dla wypowiadania
prawdy, efektem połączenia odwagi artystycznej i moralnej.
Taka postawa oznaczała także osobiste zaangażowanie poetów w działalność opozycyjną.
Ryszard Krynicki był represjonowany, w latach 1976-80 objęty zakazem druku i zapisem
cenzorskim; publikował w paryskiej „Kulturze”, ale nigdy nie zdecydował się na emigrację.
Po przełomie 1989 r. stworzył, wraz z żoną Krystyną, Wydawnictwo a5, publikujące m.in.
wiersze
Wisławy
Szymborskiej
oraz
prestiżową
kolekcję
poetycką.
Jego zainteresowanie poezją języka niemieckiego, długie lata pracy tłumacza zaowocowały
m.in. tomami przekładów Nelly Sachs i Paula Celana.
Poetycka
dykcja
Krynickiego,
który
debiutował
w
1968
r.
zbiorem
o charakterystycznym tytule „Pęd pogoni, pęd ucieczki”, zmieniała się przez dziesięciolecia.
Ewoluowała
od
gwałtowności
i
niepokoju
po
medytacyjne
skupienie
i ascetyczność, czego przykładem jest m.in. opublikowany niedawno tom „Haiku. Haiku
mistrzów”. U podstawy przemian leży osobowość pisarza, jego duchowa żarliwość,
odrębność, sprawiająca, że – w poszukiwaniu prawdy słów i z przekonaniem o konieczności
oddania ich na służbę dobra – wielokrotnie wybierał poetyckie milczenie. Ciszę.
Ryszarda Krynickiego od wczesnych lat 70. łączy szczególnie bliska relacja z osobą
i twórczością Zbigniewa Herberta, czego przejawem jest zarówno publikowanie przez
Wydawnictwo a5 poezji autora „Pana Cogito”, jak i – przede wszystkim – liczne nawiązania
do tego poety w dziele samego Krynickiego. Zbigniew Herbert był z kolei autorem wiersza
„Do Ryszarda Krynickiego – list”.
W ostatnich latach Ryszard Krynicki opublikował zbiór wierszy „Kamień, szron”, wybory
„Wiersze wybrane” i „Przekreślony początek” oraz wspomniany tom „Haiku. Haiku
mistrzów”.
Obecnie, wraz z żoną – Krystyną Krynicką, mieszka w Krakowie.
Ryszard Krynicki
Wiersze
***
nagi, obudziłem się nagle w kolejce po chleb,
nagle nagi w kościele na lekcji religii,
w czwartej klasie na lekcji o kulistej ziemi,
obudziłem się nagle na nieznanym dworcu,
obudziłem się nagle,
żeby błądzić?
iść
Akt urodzenia
urodzonemu w transporcie
przypadło mi miejsce śmierci
kult jednostki
miar
i wag
jednostki wojskowej
paraliż postępowy
postęp paraliżujący
codziennie słucham
ostatnich wiadomości
żyję
na miejscu śmierci
Język, to dzikie mięso
Panu Zbigniewowi Herbertowi
i Panu Cogito
Język, to dzikie mięso, które rośnie w ranie,
w otwartej ranie ust, żywiących się skłamaną prawdą,
język, to obnażone serce, nagie ostrze,
które jest bezbronne, ten knebel, który dławi
powstania słów, to zwierzę oswajane
z ludzkimi zębami, to nieludzkie, co rośnie w nas
i nas przerasta, ta czerwona flaga, którą wypluwamy
razem z krwią, to rozdwojone, co otacza, to
prawdziwe kłamstwo, które mami,
to dziecko, które ucząc się prawdy, prawdziwie kłamie

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin