Pomerania Nr 4 1973.pdf

(15905 KB) Pobierz
POMERANIA
# J. Samp — Niepróżnujące próżnowanie
%
T. Bolduan — O potrzebie odrodzenia
regionalizmu
m
*
# I. Trojanowska — Impresje jarmarczne
#
Relacje i wspomnienia Wiktora Negowskiego
9 J- Drzeżdżon — O prozie Alojzego Budzisza
O L. Roppel — Zdarzenia
%
%
K. Muza, J. Drzeżdżon — wiersze
A. Łajming, A. Budzisz, B. Socha-Borzestowski,
Guczow Mack — proza
1973
4
BIULEIYN ZARZĄDU GŁÓWNEGO ZRZESZENIA KASZUBSKO-POMORSKIEGO
ROK X
1973
(
53
)
Redaguje: Wojciech Kiedrowski i Jerzy Samp
Kolegium redakcyjne: Barbara Jagalska, Jerzy Kiedrowski, Wojciech Kiedro­
wski, Stanisław Pestka i Jerzy Samp
Adres redakcji: Gdańsk, Długi Targ 8/10. Telefon 31-36-56
Wydawca: Zarząd Główny Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego w Gdańsku
Konto PKO Gdańsk — 52-9-134
w numerze:
FAKTY • OPINIE • POGLĄDY
T« Bolduan - O potrzebie odrodzenia regionalizmu ..
J. Samp - Nieprdżnujące próżnowanie,czyli
o ne­
9
5
gacji i zachwytach .....................................................
I* Trojanowska — Impresje jarmarczne •••••••••••••• 17
Relacje i wspomnienia Wiktora Negowskiego ....................
24
Z. Brocki - Tematyka kaszubsko-pomorska na VII
Międzynarodowym Kongresie Slawistów
.,37
J» Drzeżdżon -
0
prozie
Alojzego
Budzisza............. 42
POEZJA • PROZA • FELIETON
L. Roppel - Zdarzenia .................................................
A. Budzisz - Żelezok
przed sądę,Drivovąni gbur,
50
Wuloszpdgjel ...................................................... ...55
K. Muza - Żelazna Marika, Mora................................................69
B. Socha-Borzestowski - Wszetko je ju pisony .............
70
J. Drzeżdżon - Tacie wszeljacie .............................................. 75
A. Łajming - Niedobre nowiny................................. ...................
74
Guczow Mack - Wszetce dobrze radzą ......................... ..
KRONIKA
ZRZESZENIA
80
83
RECENZJE • NOTY • LISTY
Biblioteka,
kaszubsko-pomorska - /T.Bol./.................... 99
Wpłaty na fundusz "Pomeranii" .................................................... HO
- 5 -
FAKTY ♦ OPINIE ♦ POGLĄDY ♦ FAKTY ♦ OPINIE ♦ POGLĄDY
TADEUSZ BOLDUAN
Komentarte do lektur
O POTRZEBIE ODRODZENIA REGIONALIZMU
Od czasu do czasu krzyżują się pióra,chociaż spo­
ry o regionalizm, o Jego kształt we współczesności mo­
cno przyoiohły. Teoretycy różnych neoregionalizmów kru
ohe mieli zaplecze intelektualne, skoro dosyć
szybko
zrezygnowali z narzucania wydumanych w kawiarniach te-
oryjek, którymi zresztą nikt rozsądny poważnie się nie
przejmował. Regionalizm czerpiący pożywkę z
kultury
ludowej, sprzyjający jej pielęgnowaniu 1 rozwijaniu (
nie mógłby się rozwijać w sposób nienaturalny, oderwa­
ny od swoloh korzeni i tradycji. Wszelkie
koncepoje,
Jećll nie wypływają ze społecznych potrzeb 1 nie zos­
tały zaaprobowane przez społeoznoóć, której bezpośred­
nio dotyczą, muszą prowadzić do nikąd.
Jerzy Damrósz w artykule "Kttltura ludowa
wobeo
przemian cywilizacji Industrialnej" /Kultura i Społe­
czeństwo 1973, nr 1/ przypomina zakłopotanie panujące
u nas w latach powojennych, wypływające z przekonania,
że "tradyoje ludowe hamują przyjmowanie
nowoczesnego
poglądu na świat". Bal - przekonanie to pokutuje Jesz­
cze w niektórych środowiskach, w których się uważa, że
kultura ludowa powinna być zaledwie tolerowana w muze­
ach. Nie wezy8oy rozumieją, że to co ludowe /chłopskie.
-
6
-
robotnicze/, przez lud stworzone i kultywowane,pozba­
wione Jest zazwyczaj cech koniunkturalnych, skutecz­
nie opiera się powlerzohownym prądom "mody na czasie",
bo Jest wartością trwałą, wypracowaną w stuleciach i
na stulecia. Żadne koncepcje "ustawiania" regionaliz­
mu nie Bą zdolne tego stanu zmienić. Nie znaczy
to
woale, że kultura ludowa - duchowa 1 materialna - nie
przekształca swoich form i treści, nie adaptuje
się
do zmlenlająoyoh się warunków społeczno - polltycz -
nyoh 1 kulturowych, że nawet w pewnych rejonach
nie
ustępuje np. przed meohanlzacją rolnlotwa 1 Indus tria
lizacją. Nie ma bowiem nigdzie jednolitej, stabilnej
kultury ludowej, ale jej zmienność uzależniona
jest
od warunków naturalnych, a nie od decyzji, powiedzmy
działaczy kulturalnych.
Kultura ludowa przeohodziła różne kryzysy, naj­
istotniejszy dla niej kryzys stabllnośoi przeszła ona
■ chwilą uwłaszczenia wsi w latach sześćdziesiątych u-
bległego stulecia. Obecnie, w obliczu industrializa­
cji kraju i urbanizacji, zarysowuje się ponownie kry­
zys, który wprawdzie nie zagraża samemu Istnieniu kul
tury ludowej, ale może wypaczać i w niektórych rejo­
nach Kaszub Już wypacza jej najcenniejsze duchowe war
tośol.
"Dostrzegamy... wiele zjawisk ujemnych - pisze
Damrosz - związanych z rozwojom cywilizacji
indust­
rialnej. Dominuje coraz bardziej ideał życia konsump­
cyjnego, zamiłowanie do wygodnictwa; rozdrobnienie się
społeczeństwa staje się zjawiskiem powszechnym,a pos-
tępująoe procesy dezintegracji próbuje się zahamować
poprzez irtegrujące działanie środków masowego prze­
kazu.
Za styl życia, Jaki zdołaliśmy osiągnąć w cywl-
Zgłoś jeśli naruszono regulamin