Pomerania Lipiec-Sierpien 2018.pdf

(10986 KB) Pobierz
CENA 5,00 zł (w tym 5% VAT)
Nr 7–8 (522) lipiec–sierpień 2018
ROK FRANCISZKA KRĘCKIEGO
MIESIĘCZNIK SPOŁECZNO-KULTURALNY
ROK ZAŁOŻENIA 1963
www.miesiecznikpomerania.pl
ISSN 0238 NR INDEKSU 371939 PL
0 7
9 770238 904906
MORSKA
PIELGRZYMKA
RYBAKÓW
PUCK 2018
FOT. SŁAWOMIR LEWANDOWSKI
LËPIŃC– ZÉLNIK 2018
W NUMERZE:
3 Pieniądze z Unii i urlopowicze, czyli jak jeszcze
można pomóc poszkodowanym przez nawałnicę
mieszkańcom
Sławomir Lewandowski
4 Zabić fokę?!
Sławomir Lewandowski
5 Niemiecko-polsko-kaszubskie kontakty:
relacja z wyjątkowego projektu
Philip Mierzwa
7 Swiãto gardu téż pò kaszëbskù
Paweł Wiczińsczi, tłom. Dark Majkòwsczi
8 W robòce są pełnosprawny
Z
Béjatą Lost ò kùrsach dlô dozdrzeniałëch
niepełnosprawnëch gôdôł Dark Majkòwsczi
10 Żeglarz
Z
Krzysztofem Balińskim rozmawiał
Sławomir Lewandowski
15 Bliżej morza. „O polską flotę handlową”
Krzysztof Kowalkowski
21 Bieżąc do Pucka...
M
arcin Herrmann
24 Spisek
Piotr Schmandt
29 Parpac
Kristina Léwna
32 „Od nastolatka do mastolatka”.
O seniorze – junior (część 2)
Zbigniew Radosław Szymański
38 Gawędy o ludziach i książkach.
Fanatyzm klubu golfowego...
Stanisław Salmonowicz
40 Pierszé lata dzejaniô wejrowsczégò partu
Kaszëbsczégò Zrzeszeniô wedle aktów
kòmùnysticzny bezpieczi (dzél 7)
Słôwk Fòrmella
42 Gdańsk mniej znany. Plac imienia
Dariusza Kobzdeja
Marta Szagżdowicz
43 Grabiny-Zameczek w dokumentach,
pieczęciach i herbie
Tomasz Jagielski
44 Listy
46 Brawãdë ò kòniach. Legendarné kònie
Matéùsz Bùllmann
47 Wòjnowi Kaszëbi. Pò òsmë latach
pòznôł brata – blëzniaka
Z Kazmierzã Grunholzã gôdôł Eùgeniusz Prëczkòwsczi
50 Z Wejrowa. Kaszëba w sôdzë
Z kpt. Radosławã Mrozewsczim rozpòwiôdôł Tómk Fópka
52 Zdroje kaszëbiznë. W słowarzu Sëchtë (dzél 7)
Felicjô Bôska-Bòrzëszkòwskô
54 Dôwnô kùltura to nié wszëtkò...
Ò
direktorze Zôpadnokaszëbsczégò Mùzeùm
Tomaszu Semińsczim pisze Ł.Z.
55 Z Kociewia. Dycht Kociewie?
Maria Pająkowska-Kensik
56 Pielgrzimka i manifestacjô kaszëbskòscë
[IV Kaszëbsczi Òdpùst w Pòlanowie]
Dark Majkòwsczi
58 Z południa. Magiczna Funka
Kazimierz Ostrowski
59 Z pôłnia. Magicznô Fùnka
Kazmiérz Òstrowsczi, tłom. Bòżena Ùgòwskô
60 Zrozumieć Mazury. Sztynort
Waldemar Mierzwa
62 Franciszek Kwidziński –
spiritus movens
kartuskiego zespołu „Kaszuby”
Jerzy Nacel
64 Ringrafë Witosława 2018. Ùczestnienié
rozszérzników kaszëbiznë i wiédzë ò ni
Topórków Léna
66 Kóńskô dekada [10-lecé Kaszëbsczégò
Artisticznégò Duo We dwa kònie]
DM
67 „Moja pomorska rodzina”
P
rotokół z posiedzenia jury konkursu
w dniu 26 kwietnia 2018 r.
68 Lektury
75 Klëka
83
84
Sëchim pãkã ùszłé. Kòl krómù
Tómk Fópka
Z bùtna. Zjazdowé sprawòzdanié
Rómk Drzéżdżónk
Numer wydano dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Zrealizowano ze środków Województwa Pomorskiego.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
i ze środków Miasta Gdańska.
Od Redaktora
W połowie sierpnia minie rok od tragicznej nawałnicy,
której skutki nadal są widoczne i odczuwalne na Kaszubach
i w Borach Tucholskich. Z pomocą finansową przychodzi także
Unia Europejska. Kilka tygodni temu Komisja Europejska –
jej organ wykonawczy – poinformowała bowiem, że Polska
ma szanse na 12,2 mln euro z Funduszu Solidarności Unii
Europejskiej na likwidację strat, jakie spowodowała potężna
wichura. Z interesującą inicjatywą wyszedł również po
raz kolejny marszałek województwa pomorskiego, który
zaapelował do mieszkańców naszego regionu, aby tegoroczne
wakacje zaplanować na terenach dotkniętych ubiegłorocznym
kataklizmem. Zdaniem gospodarza województwa byłby to nie
tylko gest solidarności, ale również realne wsparcie mogące się
przyczynić do pobudzenia gospodarczego wciąż atrakcyjnego
turystycznie regionu. Cały tekst na stronie 3.
O tym, że w Gdańsku są Kaszubi, przypomniano podczas
tegorocznego (trzydniowego) Święta Miasta Gdańska,
jego obchody zaczęły się bowiem 25 maja m.in. Dniem
Kaszubskim. Od godziny 17.00 mieszkańcy grodu Neptuna
oraz turyści mogli poznawać bogatą kaszubską kulturę
i tradycję, prezentowaną w różnorodny sposób – od literatury
i muzyki po smaczną kaszubską kuchnię. Relacja z tego
wydarzenia na stronie 7 wakacyjnej „Pomeranii”.
Sezon polowań na foki został oficjalnie otwarty! Jest
uzasadnienie – powodują straty w połowach ryb. Jest też
przyzwolenie z góry, przynajmniej takie odnosi się wrażenie,
słuchając niektórych polityków. Od lat zatruwamy Bałtyk
ściekami, traktujemy ten akwen jak wysypisko, wrzucając
w morską toń tony plastiku. Teraz postanowiliśmy pozbyć się
także ssaków, dla których morze jest domem, a żyjące w nim
ryby – pożywieniem. Pytanie, czy zabijanie fok przełoży się
na wyższą sprzedaż ryb, pozostaje jednak bez odpowiedzi.
Cały tekst na stronie 4.
Sławomir Lewandowski
PRENUMERATA
Pomerania z dostawą do domu!
Koszt prenumeraty rocznej krajowej z bezpłatną
dostawą do domu: 55 zł. W przypadku prenume-
raty zagranicznej: 150 zł. Podane ceny są cenami
brutto i uwzględniają 5% VAT.
Aby zamówić roczną prenumeratę, należy:
• dokonać wpłaty na konto:
PKO BP S.A. 28 1020 1811 0000 0302 0129 35 13,
ZG ZKP, ul. Straganiarska 20–23, 80-837 Gdańsk,
podając imię i nazwisko (lub nazwę jednostki za-
mawiającej) oraz dokładny adres
• zamówić w  Biurze ZG ZKP, tel. 58  301 90 16,
58 301 27 31, e-mail: red.pomerania@wp.pl
Prenumerata realizowana przez RUCH S.A: zamó-
wienia na prenumeratę (...) można składać bezpo-
średnio na stronie www.prenumerata.ruch.com.
pl. Ewentualne pytania prosimy kierować na adres
e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub kontaktu-
jąc się z  Infolinią Prenumeraty pod numerem:
22 693 70 00 – czynna w dni robocze w godzinach
7–17. Koszt połączenia wg taryfy operatora.
Aleksandra Dzięcielska-Jasnoch (Najô Ùczba)
Ka Leszczyńska (redaktorka techniczna)
KOLEGIUM REDAKCYJNE
Piotr Dziekanowski (przewodniczący kolegium)
Andrzej Busler
Roman Drzeżdżon
Aleksander Gosk
Ewa Górska
Stanisław Janke
Wiktor Pepliński
Danuta Pioch
Edmund Szczesiak
Bogdan Wiśniewski
TŁUMACZENIA NA JĘZYK KASZUBSKI
Dariusz Majkowski
Bożena Ugowska
PROJEKT OKŁADKI
Damian Chrul
WYDAWCA
Zarząd Główny
Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego
80-837 Gdańsk, ul. Straganiarska 20–23
DRUK
Bernardinum, ul. bpa Dominika 11,
83-130 Pelplin
Nakład 1200 egz.
Redakcja zastrzega sobie prawo skracania
i redagowania artykułów oraz zmiany tytułów.
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności
za treść ogłoszeń i reklam.
ADRES REDAKCJI
80-837 Gdańsk
ul. Straganiarska 20–23
tel. 58 301 90 16, 58 301 27 31
e-mail: red.pomerania@wp.pl
REDAKTOR NACZELNY
Sławomir Lewandowski
ZESPÓŁ REDAKCYJNY
Bogumiła Cirocka
Dariusz Majkowski
Krystyna Sulicka
PIENIĄDZE Z UNII I URLOPOWICZE
S
CZYLI JAK JESZCZE MOŻNA POMÓC POSZKODOWANYM PRZEZ NAWAŁNICĘ MIESZKAŃCOM
kutki ubiegłorocznego kataklizmu, który spowodował
ofiary w ludziach i niewyobrażalne dotąd straty mate-
rialne, nadal są widoczne i odczuwalne na Kaszubach
i w Borach Tucholskich. To nie tylko zniszczone połacie
lasów i upraw rolnych, to także zniszczone domy, gospo-
darstwa rolne i ośrodki wypoczynkowe – wszystko, co jest
potrzebne mieszkańcom do życia i pracy.
Determinacja lokalnych samorządów, w tym samorządu
województwa pomorskiego, przyniosła efekty: zapowiedź
przyznania przez Unię Europejską pieniędzy na likwidację
skutków ubiegłorocznej nawałnicy. Komisja Europejska
poinformowała bowiem, że Polska ma szanse na 12,2 mln
euro z Funduszu Solidarności Unii Europejskiej. Pieniądze
zostaną przeznaczone na pokrycie wydatków związanych
m.in. z porządkowaniem lasów, dróg, kolei oraz z naprawą
uszkodzonej infrastruktury energetycznej, wodociągowej
i kanalizacyjnej. Ostateczną decyzję będą wspólnie podej-
mować Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej.
Pieniądze mają trafić do województwa pomorskiego, ku-
jawsko-pomorskiego i wielkopolskiego, a więc do regionów,
które najbardziej odczuły skutki potężnej wichury.
– Z satysfakcją przyjąłem informację Komisji Europej-
skiej o wsparciu Polski z Funduszu Solidarności. Cieszy
mnie, że m.in. determinacja poszkodowanych w trakcie
zeszłorocznej nawałnicy samorządów doprowadziła do zło-
żenia wniosku przez, początkowo sceptyczną w tej kwestii,
stronę rządową – mówił zaraz po otrzymaniu tej informacji
Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego.
Służby marszałka województwa oszacowały straty po
sierpniowej nawałnicy w  2017 roku na 2,66 mld zł. Jak
mówi Mieczysław Struk, potrzeby w naszym województwie
są ogromne, a wielkość przyznanych przez rząd środków
jest jak dotąd niewystarczająca. Marszałek liczy zatem, że
głos poszkodowanych samorządów będzie brany pod uwa-
gę przy rozdysponowywaniu przyznanych Polsce środków
z Funduszu Solidarności UE.
Pomorski marszałek wystąpił również z inną inicjatywą,
która mówiąc wprost, ma wesprzeć turystykę w regionie
zniszczonym kataklizmem. Kampania, realizowana m.in.
poprzez spoty radiowe pn. „Spotkamy się tego lata na Ka-
szubach”, ma zachęcić do spędzenia wakacji na terenach
dotkniętych nawałnicą. Dochody z turystyki mogą pomóc
mieszkańcom odbudować domy i gospodarstwa. Miesz-
kańcy poszkodowanych przez nawałnicę terenów wciąż bo-
wiem potrzebują pomocy. Wielu z nich odbudowało bazę
turystyczną, dlatego warto skorzystać z oferowanych przez
nich noclegów, gastronomii i innych usług turystycznych.
Ogromne nawałnice przeszły nad północną i centralną
Polską w nocy z 11 na 12 sierpnia 2017 roku. Najbardziej
dotknęły województwo pomorskie, kujawsko-pomorskie
oraz wielkopolskie. W  Pomorskiem poszkodowanych
zostało 31 gmin z  10 powiatów. Największe zniszczenia
dotyczyły powiatów: bytowskiego (gminy Parchowo i Stu-
dzienice), chojnickiego (gminy: Brusy, Chojnice i Czersk),
kartuskiego (gminy Sierakowice i Sulęczyno) oraz kościer-
skiego (gminy Dziemiany, Karsin i Lipusz). Poważne stra-
ty odnotowano w 11 nadleśnictwach należących do Lasów
Państwowych i w lasach prywatnych w ośmiu powiatach.
Zginęło pięć osób, a kilkadziesiąt zostało rannych. Łącznie
uszkodzonych zostało kilka tysięcy budynków mieszkal-
nych, a ponad 30 rodzin musiało opuścić swój dom.
SŁAWOMIR LEWANDOWSKI
LËPIŃC– ZÉLNIK 2018 /
/
3
FOT. SŁAWOMIR LEWANDOWSKI
Zgłoś jeśli naruszono regulamin