Katarzyna Niziołek - Sztuka społeczna. Koncepcje – dyskursy – praktyki.pdf

(8121 KB) Pobierz
Katarzyna Niziołek
SZTUKA
SPOŁECZNA
koncepcje
dyskursy
praktyki
1
Katarzyna Niziołek
Sztuka społeczna
Koncepcje – dyskursy – praktyki
Wydział Historyczno-Socjologiczny
Uniwersytetu w Białymstoku
Fundacja Uniwersytetu w Białymstoku
Universitas Bialostocensis
Białystok 2015
Wydawcy
Fundacja Uniwersytetu w Białymstoku
Universitas Bialostocensis
ul. M. Skłodowskiej-Curie 14
15-097 Białystok
fundacja@uwb.edu.pl
www.fundacja.uwb.edu.pl
Wydział Historyczno-Socjologiczny
Uniwersytetu w Białymstoku
pl. Uniwersytecki 1
15-420 Białystok
dean@uwb.edu.pl
www.hist-soc.uwb.edu.pl
Wydanie I
Białystok 2015
ISBN 978-83-937718-3-7
Publikacja powstała w oparciu o rozprawę doktorską pt.
Sztuka społeczna. Obywatelski wymiar
działań społeczno-artystycznych,
przygotowaną pod kierunkiem prof. dr hab. Piotra Glińskiego.
Recenzenci rozprawy
prof. dr hab. Anna Matuchniak-Krasuska
dr hab. Wojciech Pawlik, prof. UW
Tłumaczenie cytatów z literatury anglojęzycznej
Katarzyna Niziołek
Zdjęcia (jeśli nie wskazano inaczej w podpisie)
Katarzyna Niziołek
Korekta językowa
Aneta Baranowska
Projekt graficzny, skład
Michał Burzyński
Copyright © by Katarzyna Niziołek
Wstęp
........................................................................................................ 7
Rozdział 1. Inspiracje i założenia
............................................................... 13
1.1. Socjologiczne zainteresowanie sztuką
....................................................................
13
1.2. Od „stosowanych sztuk społecznych” do sztuki społecznej
...................................
17
1.2.1. Manifest Artura Żmijewskiego
.....................................................................
17
1.2.2. Podejście alternatywne: Sztuka społeczna
...................................................
19
1.2.3. Dlaczego warto zająć się sztuką społeczną?
................................................. 22
1.3. Inspiracje pozasocjologiczne
.................................................................................. 26
1.3.1. Joseph Beuys
................................................................................................. 26
1.3.2. Suzanne Lacy
................................................................................................
30
1.3.3. Grupa Działania
............................................................................................
31
1.4. Publiczne dyskusje i wizje zmian w obszarze kultury
............................................
33
1.4.1.
Kultura się liczy!
Wokół Kongresu Kultury Polskiej
...................................
33
1.4.2.
Kultura dla zmiany społecznej.
Reperkusje Europejskiego Kongresu Kultury
..............................................
37
1.5. Obywatel w świecie sztuki, czyli 7. Biennale Sztuki Współczesnej w Berlinie
.......
39
1.6. Przemiany instytucjonalne:
Od kultury ekskluzywnej do kultury inkluzywnej
..................................................
47
1.7. Nowy socjologiczny paradygmat sztuki
..................................................................
48
1.8. Otwarte pojęcie sztuki
............................................................................................
53
Rozdział 2. Sztuka w perspektywie socjologicznej
.....................................
57
2.1. Główne nurty socjologicznego myślenia o sztuce
..................................................
57
2.2. Społeczne funkcje sztuki – więzi i wartości
...........................................................
63
2.3. Strukturalne uwarunkowania odbioru sztuki
........................................................
65
2.4. Styl życia a uczestnictwo w kulturze
......................................................................
69
2.5. Społeczna rola artysty
.............................................................................................
77
Rozdział 3. Uspołecznienie sztuki w Polsce w II połowie XX w.
.....................
85
3.1. Swoboda twórczości niezaangażowanej
.................................................................
85
3.2. Teatry alternatywne i studenckie
...........................................................................
92
3.3. Alternatywne społeczności lokalne
........................................................................
102
3.4. Niezależne kooperatywy artystyczne i kultura zrzuty............................................ 113
3.5. Pomarańczowa Alternatywa
...................................................................................
117
3.6. Kontrkultura punkowa
...........................................................................................
122
3.7. Polskie graffiti
.........................................................................................................
126
3.8. W stronę demokracji kulturowej
...........................................................................
129
Rozdział 4. Sztuka zaangażowana
............................................................. 137
4.1. Uwagi wstępne
........................................................................................................
137
4.2. Z doświadczeń zachodnich
.....................................................................................
140
4.3. Sztuka krytyczna
.....................................................................................................
142
4.4. Przypadek The Krasnals
.........................................................................................
144
4.5. Funkcje sztuki krytycznej
.......................................................................................
147
4.6. Między galerią a agorą
............................................................................................
149
4.7. Zaangażowanie odbiorcy
........................................................................................
155
Rozdział 5. Sztuka publiczna
..................................................................... 163
5.1. Kiedy sztuka staje się publiczną?
............................................................................
163
5.2. Sztuka w miejscach publicznych
............................................................................
167
5.3. Sztuka jako przestrzeń publiczna
...........................................................................
175
5.4. Sztuka jako interwencja symboliczna
....................................................................
180
5.5. Sztuka jako „teatr życia codziennego”
....................................................................
192
5.6. Sztuka jako współdziałanie
....................................................................................
205
5.7. Sztuka jako dialog
...................................................................................................
212
5.8. Sztuka jako działanie medialne
..............................................................................
224
5.9. Sztuka jako reklama i antyreklama
........................................................................
229
5.10. Podsumowanie
......................................................................................................
250
Rozdział 6.
Community art
i animacja kultury
..........................................
267
6.1. Uwagi wstępne
........................................................................................................
267
6.2.
Community art
.......................................................................................................
269
6.3. Animacja kultury
....................................................................................................
291
6.4. Instytucja domu kultury
.........................................................................................
297
6.5.
Squaty
i centra społeczne
.......................................................................................
302
6.6. Pi sektor
..................................................................................................................
305
Zamiast zakończenia
................................................................................. 313
Bibliografia
............................................................................................... 319
Spis fotografii
...........................................................................................
347
Spis tabel
..................................................................................................
349
Zgłoś jeśli naruszono regulamin