Utopia u władzy. Historia Związku Sowieckiego 1917-1939. Tom 1 - Michaił Heller & Aleksander Niekric.pdf

(11012 KB) Pobierz
Michał Heller
Aleksander Niekricz
UTOPIA
U WŁADZY
HISTORIA ZWIĄZKU SOW IECKIEGO
Od narodzin do wielkości
1917-1939
Tłumaczył
Andrzej Mietkowski
ZYSK I S-KA
WYDAWNICTWO
SPIS TREŚCI
Od tłumacza ..................................................................................
Przedmowa do III wydania rosyjskiego (Londyn 1989) .............
Ważniejsze skróty i akronimy .....................................................
Wprowadzenie ..............................................................................
7
11
17
21
Rozdział I: W PRZEDEDNIU
1 .1wojna światowa ......................................................................
2. Wiosna 1917 .............................................................................
3. Jesień 1917 ...............................................................................
25
40
58
Rozdział II: Z KRÓLESTWA KONIECZNOŚCI
DO KRÓLESTWA WOLNOŚCI (1918-1920)
1. Haniebny pokój ........................................................................ 79
2. Duch zniszczenia ...................................................................... 83
3. Narodziny dyktatury ................................................................ 96
4. Do oderwania się włącznie........................................................... 110
5. Czerwoni i Biali ........................................................................... 121
6. Interwencja ............................................................................... 138
7. Na Warszawę! ........................................................................... 144
8. Wojna chłopska ........................................................................ 153
9. Kronsztad ................................................................................. 167
Rozdział III: POSZUKIWANIA GENERALNEJ LINII (1921-1925)
1. Krok wstecz ............................................................................... 171
2. Dwupiętrowa polityka ............................................................. 187
3. Ryże czasy ................................................................................. 191
6
4. Na podbój ducha ......................................................................
5. Przestawianie drogowskazów .................................................
6. Związek niezłomny ..................................................................
7. Kaftan Lenina ...........................................................................
8. Lata wyczekiwania ...................................................................
9. Emigracja ............
10. Kto kogo ....................................................................................
11. Co z kulturą? .............................................................................
205
217
228
238
250
266
273
286
Rozdział IV: POSZUKIWANIA KONFLIKTÓW (1926-1928)
1. Zmierzch NEP .......................................................................... 299
2. Polityka zagraniczna ................................................................ 310
3. Jutrzenka nowej cywilizacji .................................................... 321
RozdziałV: WIELKI PRZEŁOM (1929-1934)
1. Pięć w cztery .............................................................................
2. Pełną parą przez bagno ............................................................
3. Józefa Stalina niepowstrzymana droga ku szczytom .......
4. Spokój na wszystkich granicach ..............................................
5. „Żyje się weselej...” ...................................................................
329
344
362
371
381
Rozdział VI: SOCJALIZM ZDOBYTY (1935-1938)
1. Zabójstwo Kirowa ....................................................................
2. „Stalinowska demokratyczna” ................................................
3. Zwyczajny terror ......................................................................
4. Ku wojnie ..................................................................................
409
422
448
459
Kalendarium .................................................................................
Przypisy .........................................................................................
Indeks osobowy ............................................................................
O autorach ....................................................................................
471
485
517
533
OD TŁUMACZA
Utopia u władzy
ukazała się po raz pierwszy w 1982 roku w wersji
francuskiej nakładem Calmann-Levy, a równocześnie po rosyjsku
w londyńskiej oficynie emigracyjnej OPI. Recenzje były mocne:
„porażający, precyzyjny, wyczerpujący obrachunek z historią naj­
bardziej morderczego reżimu w dziejach ludzkości”, „epicki roz­
mach, drobiazgowa szczegółowość”, „manichejska wizja historii,
litania zarzutów i aktów oskarżycielskich”, „dzieło monumental­
ne, najlepiej napisana historia Związku Sowieckiego”.
W Polsce stanu wojennego taka książka musiała być zakaza­
na. Ale byliśmy pewni, że nielegalnie przemycana, przedrukowy­
wana w podziemiu, spotka się z entuzjazmem pasjonatów zakaza­
nej historii najnowszej. I tak się miało stać. Do upadku PRL
Utopia
u władzy
doczekała się ponad 20 wydań w krajowym tak zwanym
drugim obiegu, co wypada uznać za najlepszą ocenę klasy dzieła.
Tymczasem jednak w latach osiemdziesiątych, na nieplano­
wanej emigracji w Paryżu, tłumaczyłem
Utopię
dla londyńskiego
wydawnictwa Polonia. Profesor Heller mieszkał po sąsiedzku, na
avenue de Saint-Ouen, zaglądałem do niego czasem, żeby omó­
wić wątpliwości, ustalić źródło cytatu — bo też w przypisach do
pierwszych wydań panował nieopisany bałagan. Powód był proza­
iczny, w imponującym księgozbiorze Hellera klasyków sowieckie­
go
diamatu
reprezentowały tomy z różnych zdekompletowanych
wydań. Ot, typowa biblioteka parokrotnego emigranta — wpierw
Zgłoś jeśli naruszono regulamin