Marcin Pieniążek - Etyka sytuacyjna prawnika.pdf

(5285 KB) Pobierz
ETYKA
SYTUACYJNA
PRAWNIKA
Marcin Pieniążek
| INSTYTUT ETYKI PRAWNICZEJ |
Wydawnictwo Prawnicze
LexisNexis
Warszawa 2008
Opracowanie redakcyjne:
Irena Fredrich-Michalska
Opracowanie techniczne:
Małgorzata Duda
Projekt okładki i stron tytułowych:
Michał Piotrowski
Wydanie książki zostało dofinansowane przez Instytut Etyki Prawniczej.
© Copyright by Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis Sp. z o.o.
Warszawa 2008
Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część tej książki nie może być powielana
ani rozpowszechniana za pomocą urządzeń elektronicznych, mechanicznych,
kopiujących, nagrywających i innych - bez pisemnej zgody Autorów i wydawcy.
ISBN 978-83-7334-997-1
Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis Sp. z o.o.
Spółka powstała z połączenia Wydawnictwa Prawniczego
i Wydawnictw Prawniczych PWN
Ochota Office Park 1, Al. Jerozolimskie 181, 02-222 Warszawa
tel. 022 572 95 00, faks 022 572 95 68
Infolinia: 022 572 99 99
Redakcja:
tel. 022 572 83 26, 022 572 83 28, 022 572 83 11, faks 022 572 83 92
www.LexisNexis.pl, e-mail: biuro@LexisNexis.pl
Księgarnia Internetowa:
dostępna ze strony www.LexisNexis.pl
Spis treści
Wprowadzenie
..................................................................................................
CZĘŚĆ I.
ZAGADNIENIA OGÓLNE ETYKI PRAWNICZEJ
................
Rozdział I.
Pojęcia podstawowe
......................................................................
1. Etyka i m oralność..........................................................................................
2. Etyka teoretyczna i etyka stosowana. Uwagi o etyce fenomenologicznej . .
3. Pojęcie etyki sytuacyjnej prawnika z perspektywy fenomenologicznej . . . .
Rozdział II.
Zagadnienia ogólne etyki prawniczej
........................................
1. Pojęcie zawodu ..............................................................................................
2. Definicje etyki zawodowej ............................................................................
3. Funkcje etyki zawodowej ..............................................................................
4. Definicje etyki prawniczej ............................................................................
5. Pojęcie zaufania publicznego ........................................................................
Rozdział III.
Kodyfikacja etyki prawniczej....................................................
1. Argumenty za i przeciw kodyfikacji etyki zawodowej ................................
2. Argumenty za i przeciw wyodrębnianiu prawniczych etyk
korporacyjnych oraz ich kodyfikacji ............................................................
3. Kodeks honorowy Władysława Boziewicza z 1919 r. ................................
CZĘŚĆ II.
ELEMENTY FENOMENOLOGICZNEJ ETYKI WARTOŚCI
WE WSPÓŁCZESNYCH ETYKACH ZAWODOWYCH
. . . .
Rozdział I.
Zagadnienia ogólne
......................................................................
1. Uwagi wstępne ..............................................................................................
2. „Myślenie według wartości” we współczesnej etyce prawniczej ................
3. Rzymskie źródła myślenia według wartości etyczno-zawodowych
prawników ......................................................................................................
Rozdział II.
„Myślenie według wartości” w zbiorach zasad etyki prawni­
czej
................................................................................................
1. Informacje wstępne ........................................................................................
2. Wartości etyczno-zawodowe w opiniach polskich sędziów ........................
3. Polski „Kodeks etyki zawodowej notariusza” ..............................................
9
17
17
17
25
27
30
30
32
35
38
39
41
41
47
52
55
55
55
56
58
60
60
60
64
6
4.
5.
6.
7.
Spis treści
Standardy zawodowe
International Association o f Prosecutors..................
Zbiór zasad
Japan Federation o f Bar Association
......................................
Polski Kodeks etyki radcy prawnego z 10 listopada 2007 r .........................
Wartości w
Code o f Conduct o f Lawyers in the European Community
. . . .
68
69
71
73
Rozdział III.
Etyka biznesu i etyka medyczna wobec etyki sytuacyjnej
prawnika......................................................................................
77
1. Związki etyki działalności gospodarczej z etyką zawodów prawniczych . . 77
2. Komunikacja etyczna w etyce działalności gospodarczej............................
79
2.1. Informacje wstępne
......................................................................
79
2.2. Działalność
Caux Round Table
..............................................................
81
3. Znaczenie etyki medycznej dla koncepcji sytuacyjnej etyki prawniczej . . . 88
4. Intuicja wartości w etyce zawodów medycznych ........................................
92
4.1. Informacje wstępne ................................................................................
92
4.2. Deklaracja genewskai Deklaracja hawajska .........................................
93
5. Europejska konwencja bioetyczna ................................................................
97
6. Etyka Alberta Schweitzera na tle personalizmu Maxa Schelera.................. 100
CZĘŚĆ III.
ETYKA PRAWNICZA JAKO FENOMENOLOGICZNA
ETYKA WARTOŚCI
..................................................................
Rozdział I.
Uwagi wstępne i struktura części trzeciej..................................
1. Wstęp ..............................................................................................................
2. Struktura części trzeciej ................................................................................
Rozdział II.
Fenomenologiczne podstawy koncepcji etyki sytuacyjnej
prawnika
......................................................................................
1. Powstanie filozofii fenomenologicznej..........................................................
2. Nieformalna etyka wartości ..........................................................................
2.1. Wprowadzenie ........................................................................................
2.2. Etyka sytuacyjna prawnika w świetle założeń etyki fenomenologicznej
Maxa Schelera ........................................................................................
2.2.1. Uwagi wstępne..............................................................................
2.2.2. Personalizm etyczny ....................................................................
2.2.3. Znaczenie pojęcia „osoby” dla etyki sytuacyjnej prawnika.........
2.2.4. Poznanie świata wartości. Akty preferencji wartości. Intencjonal­
ne czucie i intuicja wartości ........................................................
2.2.5. Uwagi o etyce prawnika ..............................................................
2.2.6. Struktura
universum
wartości ......................................................
2.2.7. Etyka sytuacyjna prawnika wobeckoncepcji
universum
wartości
2.2.8. Hierarchia wartości etycznych.
Das Rechte
jako wartość ducho­
wa. Prawo (Gesetz) jako wartość konsekutywna. Uniwersalne
wartości etyczno-zawodowe jako podstawa etyki sytuacyjnej
prawnika ........................................................................................
105
105
105
106
108
108
115
115
116
116
119
124
125
131
132
134
135
www.LexisNexis.pl
Spis treści
7
2.2.9. Relatywność wartości - dobra - rzeczy. Polemika M. Schelera
z poglądami I. K an ta.................................................................. 149
2.2.10. Specyfika wartości moralnych. Dobro moralne w etyce sytu­
acyjnej prawnika. Etyka sytuacyjna wobec prakseologii.......... 152
2.2.11. Problematyka wzorów osobowych. Prawnicze wzory osobowe . . . 158
2.2.12. Zagadnienie powinności etyczno-zawodowej prawnika. Rodza­
je powinności moralnych............................................................ 164
2.3. Etyka fenomenologiczna N. Hartmanna - wprowadzenie. Znaczenie
teorii etycznej N. Hartmanna dla etyki sytuacyjnej praw nika.............. 170
2.3.1. Uwagi ogólne................................................................................ 170
2.3.2. Struktura
universum
wartości w teorii N. Hartmanna ................ 173
2.3.3. Pojęcie mocy i wysokości wartości. Konsekwencje mocy warto­
ści etyczno-zawodowych prawnika. Sytuacyjność w rozumieniu
N. Hartmanna................................................................................ 178
2.3.4. Poznanie świata wartości. Charakterystyka intuicji aksjologicz­
nej. Uwagi o intuicji stygmatycznej w etyce sytuacyjnej prawni­
ka .................................................................................................. 183
2.3.5. Świadomość aksjologiczna prawnika i jej ograniczenia ............ 191
2.3.6. Zastosowanie kwadratu aksjologicznego dla wyodrębnienia etyki
prawnika........................................................................................ 201
2.3.7. Pojęcie osoby i osobowości u N. Hartmanna. Charakter illegibil-
ny prawnika .................................................................................. 206
2.3.8. Teoria wzorów osobowych w etyce N. Hartmanna .................... 212
Rozdział III.
Korporacja prawnicza jako fenomenologiczna wspólnota ko­
munikacyjna
................................................................................
1. W stęp..............................................................................................................
2. Zbiorowość u M. Schelera i N. Hartmanna ..................................................
2.1. Uwagi wstępne. Etos jako element konstytuujący zbiorowość prawni­
czą. Komunikacja etyczna jako element kultury prawnej ....................
2.2. Rodzaje osób zbiorowych w teorii M. Schelera. Korporacja prawnicza
jako osoba zbiorowa ..............................................................................
2.3. Osoba zbiorowa a sfera osobowa prawnika ..........................................
2.4. Obiektywny duch wspólnoty w teorii N. Hartmanna............................
3. Fenomenologiczna koncepcja pracy prawnika..............................................
3.1. Pojęcie pracy u M. Schelera ..................................................................
3.2. Relacja praca - zbiorowość w teorii N. Hartmanna i jej znaczenie dla
etyki prawnika ........................................................................................
3.3. Fenomenologiczna etyka pracy J. Tischnera..........................................
3.3.1. Uwagi ogólne................................................................................
3.3.2. Prawnicze „myślenie według wartości”. Dialogiczny wymiar
pracy prawnika ..............................................................................
215
215
217
217
222
231
233
237
237
240
242
242
243
Zgłoś jeśli naruszono regulamin