Blockchain_a_prawo_e_0zvk.pdf

(909 KB) Pobierz
Rozdział I.
Blockchain
i DLT
w gospodarce cyfrowej
§ 1. Wprowadzenie
W roku 2018 w wyszukiwarkach internetowych jednym z najczęściej wy-
szukiwanych pojęć było „RODO”. Innym, które pojawiło się w orbicie zainte-
resowania, przede wszystkim biznesu, było
blockchain.
Rok wcześniej, na dru-
gim miejscu zestawienia wyszukiwanych fraz Google
1
, w kategorii
global news
uplasowało się pojęcie
bitcoin
(szczególny wzrost zainteresowania nastąpił pod
koniec roku, gdy
bitcoin
osiągnął na giełdach bitcoinowych wartość zbliżającą
się do 20 tys. dolarów). Natomiast w kategorii
how to...
na trzecim miejscu było
How to buy bitcoin?
Na wielu konferencjach, eventach biznesowych, transmi-
sjach
on-line,
targach, kongresach pojęcia te są odmieniane przez wszystkie
przypadki, wielokrotnie powtarzane, startupu zajmujące się tą technologią do-
finansowywane przed inwestorów, politycy zapowiadają specjalne programy
wspierające tę technologię, odnoszą się do nich poważne instytucje państwowe
(jak np. w Polsce KNF
2
, Ministerstwo Cyfryzacji
3
) czy organizacje międzyna-
rodowe.
W lutym 2018 r. Komisja Europejska uruchomiła unijne Obserwatorium
i Forum ds. Łańcucha Bloków
4
, którego celem ma być eksponowanie najważ-
niejszych postępów w dziedzinie technologii
blockchain,
wspieranie europej-
skich podmiotów oraz zwiększenie współpracy UE z zainteresowanymi stro-
nami działającymi w tym obszarze. Komisja wskazuje iż: „technologia łańcu-
Zob. https://trends.google.pl/trends/explore?date=2017-01-01%202017-12-31&q=Bitcoin
(dostęp: 11.6.2018 r.).
2
Zob. https://www.knf.gov.pl/dla_rynku/fin_tech/komunikaty?articleId=49983&p_id=18
(dostęp: 11.6.2018 r.).
3
Zob.
https://www.gov.pl/cyfryzacja/od-papierowej-do-cyfrowej-polski
(dostęp:
11.6.2018r.).
4
Zob. https://businessinsider.com.pl/technologie/blockchain/powstaje-unijne-forum-ds-
blockchaina/et3398d (dostęp: 11.6.2018 r.).
1
1
Rozdział I. Blockchain i DLT w gospodarce cyfrowej
cha bloków w znaczący sposób wpłynie na usługi cyfrowe oraz spowoduje
przekształcenie modeli biznesowych w wielu obszarach działalności (m.in.
opieka zdrowotna, ubezpieczenia, finanse, energetyka, logistyka, zarządzanie
prawami własności intelektualnej, usługi administracji publicznej”. Komisarz
do spraw gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego
M. Gabriel
pod-
kreśliła, iż fundusze
venture capital
zainwestowały w tym obszarze ponad
1,2 mld. euro w ponad tysiąc startupów, a w ramach unijnych programów ba-
dawczych w tym Horyzont 2020 do 2020 r. na projekty wykorzystujące techno-
logię
blockchain
przewiduje się 340 mln euro wsparcia Komisji Europejskiej
5
.
Raport przygotowany na potrzeby Parlamentu Europejskiego:
How Blockchain
Technology could change aur lives
(luty 2017) wskazuje, iż technologia ta istot-
nie wpłynie w najbliższych latach na gospodarkę UE
6
, a Europa nie może od
niej uciec.
W dniu 10.4.2018 r. dwadzieścia trzy państwa europejskie (Austria, Bel-
gia, Bułgaria, Czeska Republika, Estonia, Finlandia, Francja, Niemcy, Irlandia,
Łotwa, Luksemburg, Malta, Holandia, Norwegia, Polska, Portugalia, Słowacja,
Słowenia, Hiszpania, Szwecja i Wielka Brytania) podpisały Deklarację Partner-
stwa
Blockchain,
mające być narzędziem współpracy między państwami w celu
wymiany wiedzy fachowej i doświadczeń w dziedzinie technicznej oraz regula-
cyjnej, a także przygotowania ogólnounijnych wdrożeń
blockchain
na europej-
skim rynku cyfrowym, z korzyścią dla sektora publicznego oraz prywatnego.
Istotę deklaracji wskazała w swojej wypowiedzi
M. Gabriel
komisarz ds. gospo-
darki i społeczeństwa cyfrowego: „W przyszłości wszystkie służby publiczne
będą korzystały z technologii blokowych.
Blockchain
jest doskonałą okazją dla
Europy i państw członkowskich do ponownego przemyślenia swoich syste-
mów informatycznych, promowania zaufania użytkowników i ochrony da-
nych osobowych, pomagania w tworzeniu nowych możliwości biznesowych
i tworzenia nowych obszarów przywództwa, z korzyścią dla obywateli, usług
publicznych i przedsiębiorstw. Rozpoczęte dziś partnerstwo umożliwia pań-
stwom członkowskim współpracę z Komisją Europejską w celu przekształcenia
ogromnego potencjału technologii blokowych w lepsze usługi dla obywateli”
7
.
Szerzej:
https://businessinsider.com.pl/technologie/blockchain/powstaje-unijne-fo-
rum-ds-blockchaina/et3398d (dostęp: 10.6.2018 r.).
6
P. Boucher, S. Nascimento, M. Kritikos,
How Blockchain Technology could chane our li-
ves, Bruksela, 2017, s. 3 I n., http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/IDAN/2017/581948/
EPRS_IDA(2017)581948_EN.pdf (dostęp: 17.6.2018 r.).
7
Zob. https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/news/european-countries-join-block-
chain-partnership dostęp: (11.7.2018 r.)
5
2
Kup książkę
§ 1. Wprowadzenie
W dniu 16.5.2018 r. Komisja Przemysłu Badań Naukowych i Energii przy-
jęła projekt Rezolucji dla Parlamentu Europejskiego w sprawie technologii roz-
proszonego rejestru i łańcucha bloków: Budowanie zaufania dla przepływów
funduszy z pominięciem pośrednictwa bankowego (2017/2772(RSP)). Wska-
zano w niej, że DLT
8
może wzmocnić pozycję obywateli, gdyż staną się wła-
ścicielami swoich danych, DLT wprowadza paradygmat wartości społecznej
oparty na technologii informacyjnej, który sprzyja autonomii jednostki, za-
ufaniu i przejrzystości; wymaga stworzenia ram pewności prawnej dla zasto-
sowań opartych na tej technologii oraz może znacząco usprawnić działanie
kluczowych sektorów gospodarki oraz polepszyć jakość usług publicznych, za-
pewniając konsumentom i obywatelom wysoki poziom zadowolenia z trans-
akcji. Wskazano, iż DLT może mieć zastosowanie i istotny wpływ na sektor
finansowy i płatności z pominięciem banków, energetyczny, opieki zdrowot-
nej, edukacyjny, praw autorskich. Filarem DLT są m.in. inteligentne umowy
– wzywa się Komisję Europejską do zbadania norm technicznych ISO i CE-
N_CENELEC oraz ram prawnych, dzięki którym inteligentne umowy będzie
można egzekwować na drodze prawnej na całym jednolitym rynku treści cy-
frowych, nie zaś na podstawie rozdrobnionego ustawodawstwa w pojedyn-
czych państwach członkowskich
9
.
W dniu 3.10.2018 r. została przyjęta Rezolucja Parlamentu Europejskiego
w sprawie technologii rozproszonego rejestru i łańcucha bloków: budowanie
zaufania do przepływów funduszy z pominięciem pośrednictwa bankowego
(2017/2772(RSP)
10
), która uwzględnia cytowany powyżej projekt rezolucji Ko-
misji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii, rezolucję Parlamentu Europej-
skiego z 26 maja w sprawie wirtualnych walut, rezolucję Parlamentu Euro-
pejskiego z 28 kwietnia w sprawie
FinTech:
wpływ technologii na przyszłość
sektora finansowego, rezolucję z 6.2.2018 r. w sprawie blokowania geogra-
ficznego oraz innych form dyskryminacji ze względu na przynależność pań-
stwową klientów, ich miejsca zamieszkania lub miejsce prowadzenia działal-
ności. W rezolucji wskazano strategiczne kierunki zastosowania technologii
rozproszonych rejestrów zarówno w UE, jak i w państwach członkowskich,
m.in. w energetyce, ekologii (przyczynienie się do wytwarzania „zielonej” ener-
gii), transporcie, opiece zdrowotnej, dostawach, edukacji, prawie autorskim,
rozproszony. Szerzej na temat pojęcia DLT i jego definicja – rozdział II § 1.
Zob. http://www.europarl.europa.eu/meetdocs/2014_2019/plmrep/COMMITTEES/ITRE/
RE/2018/05-16/1144650PL.pdf (dostęp: 11.7.2018 r.).
10
Tekst rezolucji w aneksie monografii.
9
8
Rejestr
3
Kup książkę
Rozdział I. Blockchain i DLT w gospodarce cyfrowej
sektorze finansowym. Zwrócono się do Komisji Europejskiej o wsparcie dzia-
łań naukowych i edukacyjnych dotyczących DLT, a także rozwinięcie inteli-
gentnych kontraktów, możliwych do wykorzystania m.in. przez przedsiębior-
ców. Zwrócono także uwagę na to, iż
blockchain
zwiększa bezpieczeństwo in-
frastruktury technologicznej i zapisanej w niej danych. Parlament Europejski
podkreśla, iż strategiczne znaczenie DLT oraz
blockchain
dla infrastruktury
publicznej. Zwrócono się do Komisji Europejskiej o opracowanie i wdroże-
nie strategii mających na celu szkolenie i przekwalifikowanie społeczeństwa
europejskiego w zakresie umiejętności cyfrowych. Zwrócono się także o szyb-
kie zgromadzenie wiedzy technicznej i zdolności regulacyjnych, dzięki czemu
będzie możliwe szybkie podejmowanie działań ustawodawczych oraz regula-
cyjnych. Dokument ten kompleksowo wskazuje kierunek rozwoju UE i wyko-
rzystanie nowej technologii, niejako wskazując KE strategię działania w tym
obszarze. W najbliższym czasie należy spodziewać się dalszych intensywnych
działań UE w tymże zakresie.
Wiceprezydent oraz premier Zjednoczonych Emiratów Arabskich Szejk
M. bin Rashid
zainagurował w 2018 r. „UEA Blockchain Startegy 2021” ma-
jącą doprowadzić do tego, iż Zjednoczone Emiraty Arabskie w 2021 r. mają
być światowym liderem w zakresie wdrażania
blockchain.
Z wyliczenia rządu
Zjednoczonych Emiratów Arabskich wynika, iż rocznie na obieg dokumentów
oraz ich archiwizację wydawanych jest prawie 3 miliardy USD (brak podob-
nych wyliczeń w Polsce, głównie z powodu rozproszenia wydatków z tym zwią-
zanych pomiędzy różne organy administracji rządowej oraz samorządowej).
Z analiz sporządzonych dla resortu infrastruktury wskazano, iż na same prze-
syłki polecone sądów w 2019 i 2020 r. powinno zostać wydanych przez Mini-
sterstwo Sprawiedliwości ok. 339,4 mln zł, to jest ok. 94 mln USD, bez kosztów
wydruku, archiwizacji, osobowych itd.). Wyliczono, iż w Zjednoczonych Emi-
ratach Arabskich zastąpienie dokumentów tradycyjnych dokumentami elek-
tronicznymi opartymi na technologii
blockchain
zaoszczędzi miliony godzin
pracy, pozwoli zmniejszyć ilość „wyprodukowanych” dokumentów o 389 mln
oraz ograniczy ilość przejechanych kilometrów z dokumentami o 1,6 miliarda
rocznie. I to wszystko przy założeniu, iż w 2021 r. tylko połowa transakcji rzą-
dowych zostanie przeprowadzona przy użyciu technologii
blockchain
11
.
W Polsce także podejmowane są działania mające na celu wsparcie techno-
logii
blockchain
i jej rozwój oraz szersze wykorzystanie wśród polskich przed-
https://comparic.pl/rzad-emiratow-arabskich-chce-stac-sie-swiatowym-liderem-
technologii-blockchain/ (dostęp: 9.6.2018 r.).
11
Zob.
4
Kup książkę
§ 1. Wprowadzenie
siębiorców. W Ministerstwie Cyfryzacji, w ramach Programu „Od papiero-
wej do cyfrowej Polski” powołano szereg tzw. strumieni mających wspierać
paperless
(depapieryzację) w Polsce. Wśród nich strumień: Cyfrowe Usługi
Publiczne, Cyfrowa Tożsamość, Zwiększenie obrotu Bezgotówkowego, Sche-
mat Krajowy, eFaktura i eParagon, eDaniny i eŚwiadczenia, eZdrowie, eTran-
sport, Cyberbezpieczeństwo czy wreszcie Strumień
Blockchain/DLT
i waluty
cyfrowe
12
.
Głównym celem Strumienia
Blockchain/DLT
i Waluty Cyfrowe jest budo-
wanie świadomości możliwości wykorzystania technologii
blockchain
poprzez:
1) stworzenie warunków dla rozwoju polskich projektów związanych z kryp-
towalutami; 2) zapewnienie państwu możliwości odpowiedniego nadzoru
na projektami
blockchain;
3) umożliwienie wykorzystania technologii
block-
chain
na potrzeby procesów w administracji oraz biznesie. Cele te mają zo-
stać osiągnięte poprzez: 1) stworzenie przyjaznego środowiska regulacyjnego;
2) opracowanie „najlepszych praktyk” dla przedsiębiorców z sektora; 3) do-
radztwo w tematach związanych z kryptowalutami oraz
blockchain
(DLT
13
)
(A
report by the UK Government Chief Scientific Adviser,
2017) w zakresie tech-
nologii i bezpieczeństwa; 4) przygotowanie standardów i najlepszych praktyk
w zakresie projektów blockchainowych; 5) zwiększenie świadomości poten-
cjalnych zastosowań technologii poprzez przygotowanie programu edukacyj-
nego dla administracji; 6) uruchomienie akcelatora projektów blockchaino-
wych.
W ostatnich trzech latach powstało na świecie wiele bardzo poważnych
konsorcjów oraz rad blockchainowych, mających na celu wspieranie tech-
nologii
blockchain,
jej rozwój, propagowanie, a także praktyczne zastosowa-
nie oraz wdrożenie. Rady te najczęściej składają się z wybitnych naukowców,
przedstawicieli organizacji rządowych oraz największych światowych spółek
branży IT. Za publikacją: Konsorcja i Rady Blockchain na Świecie
14
należy
wskazać, iż w 2017 r. zidentyfikowano 252 takie rady. Mają one swoje sie-
dziby głównie w USA, Wielkiej Brytanii, Japonii, Kanadzie, Chinach, Luk-
semburgu oraz Dubaju. Powstały one m.in. dla wymiany doświadczeń oraz
https://www.gov.pl/cyfryzacja/od-papierowej-do-cyfrowej-polski (dostęp:
10.6.2018 r.).
13
DLT –
Distributed Ledger Technology
– czyli system rejestrów rozproszonych – szerzej na te-
mat tego pojęcia dalsza część pracy. Por. Distributed Ledger Technology: beyond block chain,
2017 , http://fintechpoland.com/wp-content/uploads/2017/01/Technologie-rozproszonych-reje-
strow-UK-GOfS-FTP-NASK-PL-1.pdf (dostęp: 11.6.2018 r.).
14
M. Garstka, K. Piech,
Konsorcja i Rady Blockchain na Świecie, Warszawa 2017, s. 2–20.
12
Zob.
5
Kup książkę
Zgłoś jeśli naruszono regulamin