Dzielne_Polki_e_143r.pdf

(305 KB) Pobierz
Dzielne Polki
Wstęp
Wstęp
Epoka oświecenia, w której doszło do zaborów i likwidacji pań-
stwa polskiego, całkowicie zmieniła rolę kobiet w naszym kraju.
Początkowo zaczęły one wpływać na politykę w sposób pośredni,
poprzez ożywiony ruch towarzyski. Dotyczyło to przede wszyst-
kim arystokratek, lecz z czasem także kobiety z innych warstw spo-
łecznych przejęły rolę Polki-patriotki. Dały temu dowód zarówno
w okresie konfederacji barskiej, wojen napoleońskich, powstań li-
stopadowego i styczniowego, drugiej wojny światowej, jak i komu-
nizmu. Pokazały, że gotowe są ponieść wszelkie ofiary dla ratowa-
nia własnej ojczyzny.
Na początku zajmowały się przede wszystkim roznoszeniem
ulotek, odezw, korespondencji. Pomagały uwięzionym, a w czasie
walk rannym. Brały też czynny udział w manifestacjach i zebra-
niach patriotycznych. Były podziwiane na całym świecie, głównie
tam, gdzie poruszano sprawy Polski. Francuski publicysta Charles
Montalembert w czasie powstania listopadowego napisał: „Żad-
ne cuda Kaplicy Sykstyńskiej czy kościoła św. św. Piotra i Pawła
w Rzymie, ani muzyka Glucka czy Beethovena nie wywarły na
mnie tak wstrząsającego wrażenia, jak płomienny śpiew Polek
w czasie manifestacji, który wydał się pieśnią nadludzką”.
Kobiety potrafiły też zjednoczyć się i solidarnie zademonstrować
swój sprzeciw wobec przemocy. Dały temu wyraz, przywdziewa-
jąc czarne suknie na znak żałoby po zabitych pięciu niewinnych
uczestnikach manifestacji, która odbyła się w Warszawie przed po-
wstaniem styczniowym.
Kup książkę
Dzielne Polki
Były wśród nich także żołnierki, które brały bezpośredni udział
w walkach i na równi z mężczyznami znosiły trudy żołnierskiego
życia. Konfederacja barska wprowadziła zakaz uczestnictwa kobiet
w oddziałach powstańczych. Nie ma też żadnej relacji o udziale
kobiet w insurekcji kościuszkowskiej. Dlatego kobiety pragnące
walczyć z wrogiem u boku mężczyzn musiały uciekać się do roz-
maitych wybiegów i sztuczek, wstępując do oddziałów wojskowych
często pod fałszywym nazwiskiem i w męskim przebraniu.
Z okresu Księstwa Warszawskiego i wojen napoleońskich za-
chował się tylko jeden wiarygodny przekaz o kobiecie żołnierce
regularnej armii polskiej – Joannie Żubr, damie Orderu Virtuti
Militari.
Liczne relacje pamiętnikarskie mówiące o włączeniu się kobiet
w walkę zbrojną dotyczą natomiast powstania listopadowego. Na-
zwisko Emilii Plater znane jest każdemu Polakowi, ale obok niej
w wojsku powstańczym walczyły także inne bohaterki, jak Maria
Raszanowicz, Antonina Tomaszewska czy Wilhelmina Kasprowi-
czówna. W regularnym wojsku polskim na terenie Królestwa sławą
okryła się Barbara Czarnowska, która brała udział w walkach aż do
upadku powstania. Z zachowanych źródeł historycznych wiadomo,
że nie była jedyną kobietą w wojsku w tamtym okresie.
Z czasów powstania styczniowego znane są wyczerpujące biogra-
fie kilku bojowniczek, a także krótsze lub dłuższe relacje o udziale
w bezpośrednich bojach nawet kilkudziesięciu kobiet.
Podczas drugiej wojny światowej możemy mówić już o tysiącach
kobiet służących w Armii Krajowej, Narodowych Siłach Zbroj-
nych i innych formacjach niepodległościowych. Przykładami są tu
choćby pierwsza cichociemna Elżbieta Zawacka „Zo”, członkini
oddziału majora „Hubala” Marianna Cel „Tereska” czy sanitariusz-
ka i żołnierka szwadronów majora „Łupaszki”, młodziutka Danuta
Siedzik „Inka”. Setki sanitariuszek i żołnierek walczyło w powsta-
Kup książkę
Wstęp
niu warszawskim. Ich groby znajdują się w kwaterach Armii Kra-
jowej na warszawskich Powązkach.
Przedstawione w niniejszej publikacji sylwetki kilkunastu wybra-
nych bohaterek reprezentują wszystkie kobiety, które w ostatnich
dwustu latach czynnie włączyły się do walki o wolną i niepodległą
ojczyznę. Swoją postawą udowodniły, że są godnymi córkami swo-
jego narodu. Oddając w ręce czytelnika tę książkę, wierzymy – nie
bez obaw, ale też z wielką nadzieją – że wzbudzi ona zainteresowa-
nie tym jakże doniosłym tematem.
Kup książkę
Dzielne Polki
Kup książkę

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin