Marek Smoliński - Świętopełk Gdański.pdf

(28320 KB) Pobierz
Marek
Smoliński
Swiętopełk Gdański
~
I
Wydawnictwo
Poznańskie
Copyright © Marek
Smoliński,
2015
Copyright
©
Wydawnictwo
Poznańskie
sp. z o.o., 2016
Redaktor
Redakcja
Korekta
Projekt
prowadzący
Bogumił
Twardowski
Paulina Wierzbicka
Alicja Laskowska
Juliusz Zujewski
skład
okładki
Projekt typograficzny,
i
łamanie
Barbara Adamczyk
ISBN 978-83-7976-347-4
Wydawnictwo
Poznańskie
sp. z o.o.
ul. Fredry 8, 61-701
Poznań
tel.: 61 853-99-10
fax: 61 853-80-75
redakcja@wydawnictwopoznanskie.com
www.wydawnictwopoznanskie.com
SŁOWO WSTĘPNE
Princeps (namiestnik) Pomorza, dominus (Pan)
Gdańska,
dux
Pomeranie i Pomeranorum
(książę
Pomorza i Pomorzan)
Świę­
topełk
jest
jedną
z barwniejszych postaci w historii XIII-wiecznej
Polski i Pomorza. Swym
udziałem
w wydarzeniach
gąsawskich,
w wyniku których
śmierć poniósł
Leszek
Biały,
a namiestnictwa
z Pomorza Wschodniego
zmieniły się
w wolne od
zwierzchności
Piastów
księstwa, zapewnił
sobie miejsce w
podręcznikach
histo-
rii.
Zainteresowanie historyków
tworzących
na potrzeby
różnych
odbiorców
książę ugruntował,
przez wiele lat
walcząc
z
krzyża­
kami i
książętami
polskimi.
Był
pierwszym z
władców związa­
nych z
państwem
polskim, którzy toczyli z
krzyżakami
wojny.
Świętopełk walczył
z Zakonem z takim skutkiem,
że
w opinii
wielu historyków, gdyby nie pomoc
zwłaszcza
Kazimierza kujaw-
skiego (syna Konrada Mazowieckiego),
książę
pomorski w soju-
szu z plemionami pruskimi po prostu
zlikwidowałby
siedziby
pruskiej
gałęzi
zakonu.
Jeżeli
do tego
dołożymy
jeszcze reflek-
sje badaczy na temat pochodzenia dynastii, z której
wywodził
się Świętopełk,
oraz
okoliczności
rozszerzenia jego
władztwa
na
zachód (o ziemie
słupską
i
sławieńską),
to
okaże się, że
wiele prac
historycznych
dotyczących
historii Pomorza i Polski od wcze-
snego
średniowiecza
po 1266 roku w pewnej
części
dotyka dzie-
jów
Świętopełka.
Skutkiem tego jest
narosła
przez lata olbrzymia
literatura przedmiotu,
opisująca jeśli
nie
całe
panowanie
księcia,
to przynajmniej niektóre jego aspekty.
Jakiś
czas temu
również
7
I
SŁOWO WSTĘPNE
piszący
te
słowa starał się wnieść
pewien
wkład
w poznanie nie-
których aspektów
życia księcia
pomorskiego. Skutkiem tego
była
praca
poświęcona
polityce zachodniej
księcia, którą uważałem
za
zupełnie niedocenioną
przez historyków
sferę działalności
publicznej
Świętopełka.
Napisanie tamtej pracy
wymagało
bar-
dzo
dokładnej
dokumentacji
twierdzeń
w niej zawartych, proble-
matyka w niej poruszana
pozostawała
na
ogół
poza zainteresowa-
niami polskich historyków. Trudno
zresztą wyobrazić
sobie inny
sposób
ujęcia
wspomnianej tematyki,
gdyż
praca
miała
za zada-
nie (po
części
przynajmniej)
odpowiedzieć
na pytanie o powody
interakcji z
księciem
pomorskim zachodnioeuropejskich feuda-
łów. Dochodziło
do niej nie tylko na polu konfliktów wojennych,
ale
również
polityki dynastycznej
łączącej
ród
Świętopełka
z hra-
biami czy
książętami
z terenu Rzeszy Niemieckiej. Trudno w
każ­
dym razie
powtórzyć tę pracę
w formie popularnonaukowej czy
wręcz
popularnej.
Na
taką
jednak
formę
zdecydowano
się
w wypadku niniejszej
pracy.
Dzięki
temu
książka
o
Świętopełku zyskać może
nowych
odbiorców. Aby
nadać
pracy popularnonaukowy charakter,
trzeba
było właściwie napisać ją
od
początku. Dbając
o w
miarę
kompletny obraz
księcia,
jego
rządów
i toczonych przez niego
wojen,
podążono drogą wyznaczoną
przez inne biografie. Praca
zaczyna
się więc
od przypomnienia podstawowych problemów
związanych
z pochodzeniem dynastii, z której
wywodził się Świę­
topełk. Następnie podjęto próbę
omówienia dziejów poprzedni-
ków
Świętopełka
na
urzędzie
namiestniczym Pomorza
Gdań­
skiego. Nie
mogło oczywiście zabraknąć
miejsca na
próbę
reflek-
sji o miejscu i znaczeniu princepsów pomorskich wobec
książąt
piastowskich. Kolejne fragmenty
dotyczą
podsumowania wyni-
ków ostatnich
badań
nad wydarzeniami
gąsawskimi
i wskaza-
nia na
różnice
w ich odbiorze w
średniowiecznych źródłach
pol-
skich i pomorskich - z
konieczności
tylko wybranych
nowożyt­
nych. Po
części koncentrującej się
na 1227 roku
znalazło się
zatem
miejsce na
treści poświęcone niepodległemu państwu księcia.
8

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin