Geologia regionalna Polski.pdf

(85 KB) Pobierz
Wstęp
Pierwsze opracowanie dotyczące geologii Polski pod tytułem „Zarys geologii
Polski” zostało opublikowane w 1952 r. przez M. Książkiewicza i J. Samsonowi-
cza oraz powtórnie wydane w nieco zmienionej i rozszerzonej formie w 1965 r.
Podręcznik akademicki „Geologia regionalna Polski” autorstwa E. Stupnic-
kiej ukazał się w 1976 r. i był wznawiany i uzupełniany w latach 1989, 1997,
2007. Duże znaczenie dla wcześniejszych wersji podręcznika miały kolejne
tomy „Budowy geologicznej Polski”, opracowane w Instytucie Geologicz-
nym i wydawane przez Wydawnictwa Geologiczne oraz liczne prace powstałe
w ośrodkach akademickich i Polskiej Akademii Nauk. Stosowany pierwot-
nie podział na regiony geograficzne został zastąpiony podziałem na regiony
geologiczne.
W latach 2009–2014 wyszło kilka wydań podręcznika „Geologia Polski”
autorstwa W. Mizerskiego.
Niniejszy podręcznik akademicki „Geologia regionalna Polski” przygoto-
wano do druku w latach 2013–2015. Jego bazę stanowią poprzednie wydania
„Geologii regionalnej Polski” E. Stupnickiej, które zostały uzupełnione najnow-
szą literaturą geologiczną.
Podręcznik zawiera 12 rozdziałów obejmujących opis jednostek geologicz-
nych Polski pod kątem stratygrafii, sedymentologii, petrografii oraz tektoniki.
Jednostki geologiczne zostały omówione w kolejności, zaczynając od tych, które
powstały wcześniej – platforma wschodnioeuropejska, a kończąc na jednostkach
najmłodszych – Karpaty. Każdy z rozdziałów podręcznika jest skonstruowany
w ten sposób, że jego część pierwsza zawiera rys historyczny badań danej jed-
nostki oraz zmian poglądów na jej budowę wraz z rozwojem nauk geologicz-
nych i możliwości technicznych. Część druga rozdziałów prezentuje aktualny
stan wiedzy z powołaniem na najnowszą literaturę. Do podręcznika dołączono
aktualną bibliografię.
Aby przekazać Czytelnikowi jak najwięcej danych przy ograniczonej obję-
tości tekstu, część materiału ujęto w tabele i przedstawiono na ilustracjach.
8
Wstęp
Niezbędnymi załącznikami do niniejszej książki są także dwie mapy geolo-
giczne Polski w skali 1:1 333 000 i tabela stratygraficzna umożliwiająca łatwe
umiejscowienie w czasie formacji skalnych, z których są utworzone opisywane
jednostki geologiczne. Na jednej z nich przedstawiono struktury przedpermskie,
na drugiej – mezozoiczne, a w Karpatach – kenozoiczne.
Jako podstawę podziału na jednostki geologiczne przyjęto piętra strukturalne.
Pierwszych 9 rozdziałów podręcznika poświęcono jednostkom starszym, należą-
cym do dolnego piętra strukturalnego (tzw. plan prekambryjski i paleozoiczny).
W pozostałych rozdziałach przedstawiono jednostki górnego piętra strukturalnego
(tzw. plan mezozoiczny i kenozoiczny). W podręczniku pominięto opis osadów
czwartorzędowych, którym poświęcone jest wiele innych prac.
W trakcie opracowywania podręcznika obejmującego obszar całej Polski,
gdzie występują jednostki różnej genezy i wieku, nasuwały się trudności w stwo-
rzeniu kompleksowego obrazu. Dotychczasowe próby przedstawienia ogólnej
koncepcji budowy geologicznej Polski, prezentowane przeważnie w pracach
tektonicznych, niektóre problemy pozostawiają otwarte.
Duży postęp w regionalizacji naszego kraju wniosły publikowane w latach
2001–2014 opracowania tektoniczne, dzięki którym wprowadzono między
innymi nowe nazewnictwo niektórych jednostek. Mimo to pozostało jeszcze
wiele zagadnień niewyjaśnionych. Należą do nich m.in.: relacje między struk-
turami paleozoicznymi zachodniej i środkowej Polski, relacje struktur polskich
ze strukturami poza granicami kraju, budowa głębokiego podłoża i jego wpływ
na rozwój i budowę pokrywy permsko-mezozoicznej, wgłębna budowa Karpat
i wiele innych. Do trudniejszych należy zaliczyć zagadnienia dotyczące budowy
głębokich stref skorupy, badanej metodami geofizycznymi, oraz jej związków
z nadległymi strukturami geologicznymi.
Przy opracowaniu podręcznika trudności stwarzało również nieujednolicone
nazewnictwo jednostek geologicznych Polski, nieustalona hierarchia ich ważności
i kryteria podziału stosowane różnie przez różnych autorów. W związku z tym
ogólna koncepcja budowy Polski oraz geneza niektórych jednostek przedstawiona
w podręczniku jest wynikiem przemyśleń własnych autorek.
Autorki dziękują Osobom, które wyraziły swoje uwagi w czasie pisania „Geolo-
gii regionalnej Polski”, w szczególności: dr M. Bac-Moszaszwili, prof. dr. W. Bed-
narczykowi, prof. dr. K. Dziedzicowi, prof. dr. A. Guterchowi, prof. dr K. Korejwo,
prof. dr. J. Lefeldowi, dr. H. Łobanowskiemu, prof. H. Matyji, dr hab. T. Pod-
halańskiej, prof. dr. A. Radomskiemu, prof. dr. W. Ryce, prof. dr. A. Żelaź-
niewiczowi oraz współpracownikom na Wydziale Geologii Uniwersytetu
Warszawskiego, zwłaszcza prof. dr. I. Walaszczykowi.
Kup książkę

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin