Anita Całek - Adam Mickiewicz - Juliusz Slowacki. Psychobiografia naukowa.pdf

(2020 KB) Pobierz
Anita Całek
Adam Mickiewicz
- Juliusz słowacki
PSYCHOBIOBRAFIA
NAUKOWA
Wydawnictwo
Uniwersytetu
Jagiellońskiego
Anita Całek
AdamMickiewicz
—JuliuszSłowacki
PSYCHOBIOGRAFIA
NAUKOWA
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
P
ublikacja dofinansowana przez Uniwersytet Jagielloński ze środków Wydziału Polonistyki
RECENZENT
dr hab. Aleksandra Tokarz, prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego
PROJEKT OKŁADKI
Agnieszka Kucharz-Gulis
© Copyright by Anita Całek & Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Wydanie I, Kraków 2012
All rights reserved
Niniejszy utwór ani żaden jego fragment nie może być reprodukowany, przetwarzany i rozpo-
wszechniany w jakikolwiek sposób za pomocą urządzeń elektronicznych, mechanicznych, kopiu-
jących, nagrywających i innych oraz nie może być przechowywany w żadnym systemie informa-
tycznym bez uprzedniej pisemnej zgody Wydawcy.
ISBN 978-83-233-3248-0
www.wuj.pl
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Redakcja: ul. Michałowskiego 9/2, 31-126 Kraków
tel. 12-631-18-81, tel./fax 12-631-18-83
Dystrybucja: tel. 12-631-01-97, tel./fax 12-631-01-98
tel. kom. 0506-006-674, e-mail: sprzedaz@wuj.pl
Konto: PEKAO SA, nr 80 1240 4722 1111 0000 4856 3325
SPIS TREŚCI
WPROWADZENIE
...............................................................................................
I. BIOGRAFIA – KILKA UWAG WSTĘPNYCH
..............................................
1. Rzut oka na współczesną biografikę i biografistykę
.......................................
1.1. Badania biograficzne w naukach humanistycznych .....................................
1.2. Badania biograficzne w naukach społecznych .............................................
1.3. Badania biograficzne wybitnych twórców „ponad podziałami”? ................
2. W jaki sposób można napisać biografię?
.........................................................
2.1. Biografie literackie .......................................................................................
2.2. Biografie faktograficzne ...............................................................................
2.3. Psychobiografia naukowa: nowa propozycja gatunkowa biografii
faktograficznej ..............................................................................................
2.3.1. Czym jest literaturoznawcza psychobiografia naukowa? ...................
2.3.2. Od metody badawczej do narracji o życiu i twórczości .....................
3. Specyficzne zniekształcenia spostrzegania w biografii
...................................
3.1. Ukryta teoria osobowości: konstruowanie sylwetek innych ........................
3.2. Stereotypy i schematy jako podstawa konstruowania biografii ...................
4. Problemy z narracją biograficzną
....................................................................
4.1. Literacki charakter narracji i dokumentów historycznych ...........................
4.2. Zniekształcenia wynikające ze specyfiki poznania historycznego ...............
4.3. Prawda historyczna – fikcja literacka ...........................................................
4.4. Co dalej z narracją biograficzną? .................................................................
4.2.1. Obiektywizm i prawda w biografii .....................................................
4.2.2. Miejsce teorii psychologicznych w narracji biograficznej
i psychobiograficznej ..........................................................................
II. ANALIZY PSYCHOLOGICZNE W DOTYCHCZASOWYCH BIOGRA-
FIACH MICKIEWICZA I SŁOWACKIEGO
..............................................
1. Psychologia w biografiach Adama Mickiewicza
..............................................
1.1. Pierwsze monografie Mickiewicza ...............................................................
1.1.1. Biografia w zarysie – monografia Piotra Chmielowskiego ................
11
15
17
17
22
26
29
32
40
44
45
46
51
52
54
59
60
61
62
66
67
69
73
75
76
76
6
Spis treści
1.1.2. Mickiewicz doskonały – monografia Józefa Kallenbacha .................
79
1.1.3. Portret Mickiewicza czy portret epoki? – monografia Stanisława
Szpotańskiego .....................................................................................
82
1.1.4. Pełne czy nieukończone
opus vitae?–
monografia Juliusza Kleinera.
83
1.2. Biografie psychoanalityczne Mickiewicza ...................................................
91
1.2.1. Próba zbadania „duszy” Mickiewicza – psychobiografia Stanisława
Maciaszka ........................................................................................... 91
1.2.2. Mickiewicz u psychoanalityka – psychobiografia Jean-Charles’a
Gille-Maisaniego ................................................................................
94
1.3. Współczesne monografie Mickiewicza ........................................................
99
1.3.1. Słowo i czyn Mickiewicza – monografia Aliny Witkowskiej ............ 100
1.3.2. W polemicznym lustrze – „antymonografia” Jana Walca................... 106
1.3.3. Mickiewicz mityczny – praca Bojana Biołczewa............................... 110
1.4. Opracowania biografii Mickiewicza – kierunki rozwoju badań .................. 114
2. Psychologia w biografiach Juliusza Słowackiego
............................................
2.1. Pierwsze monografie Słowackiego ...............................................................
2.1.1. Słowacki w korespondencyjnym „lustrze” – monografia Antoniego
Małeckiego .........................................................................................
2.1.2. Biografia „hipotetyczna” Słowackiego – praca Ferdynanda Hoesicka
2.1.3. Słowacki a Mickiewicz – monografia Józefa Tretiaka .......................
2.1.4. Słowackiego „poezja życia” – monografia Tadeusza Grabowskiego ...
2.1.5. W poszukiwaniu pełni – monografia Juliusza Kleinera .....................
2.2. Biografie psychoanalityczne i artykuły psychobiograficzne ........................
2.2.1. W czeluściach duszy Słowackiego – psychobiografia Gustawa
Bychowskiego ....................................................................................
2.2.2. Biografia „testerem” psychoanalizy – artykuły psychobiograficzne
Stefana Baleya ....................................................................................
2.2.3. Od Freuda do Fromma – analizy psychobiograficzne Ewy
Łubieniewskiej ...................................................................................
2.3. Współczesne monografie Słowackiego ........................................................
2.3.1. Rewolucjonista od narodzin do śmierci – biografia Eugeniusza
Sawrymowicza ...................................................................................
2.3.2. Słowacki w zbliżeniach – próba monografii problemowej Aliny
Kowalczykowej ..................................................................................
2.4. Opracowania biografii Słowackiego – co jest, czego brakuje? ....................
117
118
118
119
122
125
128
134
135
138
143
152
152
156
159
III. WPROWADZENIE DO PSYCHOBIOGRAFII NAUKOWEJ
.................. 161
1. Bieg życia człowieka według modelu Charlotte Bühler
.................................. 163
1.1. Trzy rodzaje danych biograficznych............................................................. 164
Zgłoś jeśli naruszono regulamin