charaktery-charaktery-2019_10(2).pdf

(31698 KB) Pobierz
PRZYSZŁOŚĆ JUŻ SIĘ ZACZĘŁA
Jak zmieniają się bliskie związki, praca i zdrowie
Specjalnie dla nas
BARBARA BLEISCH:
czy jesteśmy coś winni
rodzicom
NR 10
(273) PAŹDZIERNIK 2019
Dlaczego niektóre
kobiety nie potrafią
powiedzieć NIE
s. 60
Mowa ciała polityków.
Jak nas uwodzą,
kiedy oszukują
s. 38
Co zrobić,
by dziecku się chciało?
Sztuka motywowania
s. 56
Cena 16,50 zł (w tym 8% VAT)
NR 10 (273), PAŹDZIERNIK 2019
Rok XXIII. Ukazuje się od 1997
CHARAKTERY
NR
10/2019
RZECZY PIE RWSZ E
3
DZIŚ RYTUALNE „BĘDZIEMY W KONTAKCIE” NIE OZNACZA
BYNAJMNIEJ KONTAKTU FIZYCZNEGO. WYSTARCZY
TELEFON, A W NIM STOSOWNE APLIKACJE. JEŚLI JE
POSIADAMY, STAJEMY SIĘ CZĘŚCIĄ ŚWIATA SPOŁECZNEGO,
W KTÓRYM WYSTARCZY, ŻE „JESTEŚMY DOSTĘPNI”.
M
Prof. WIESŁAW ŁUKASZEWSKI
psycholog osobowości, autor m.in.
książki
Udręka życia,
za którą w 2011 roku
otrzymał Nagrodę Teofrasta
Moja (wtedy kilkuletnia) córka zapytała przed laty, czy
to prawda, że urodziłem się w tych starodawnych cza-
sach, w których jeszcze nie było telewizorów. Potwier-
dziłem: nie było telewizorów (w każdym razie tutaj,
w Polsce), nie było nawet kalkulatorów elektronicznych.
Wtedy dzieci nie miały smartfonów, lecz konstru-
owały telefony z pudełek po paście do butów i kawał-
ka sznurka, a porozumienie się za ich pomocą było
możliwe pod warunkiem pozostawania w zasięgu gło-
su. Prawdziwe telefony też były rzadkością, toteż kon-
takt z drugim człowiekiem wymagał fizycznej obec-
ności i bezpośredniej bliskości.
Dziś rytualne „będziemy w kontakcie” nie ozna-
cza bynajmniej kontaktu fizycznego. Wystarczy tele-
fon, a w nim stosowne aplikacje. Jeśli je posiadamy,
stajemy się częścią świata społecznego, w którym fi-
zyczna nieobecność nie jest przeszkodą. Wystarczy,
że gdzieś tam jesteśmy i „jesteśmy dostępni”.
Mamy wiele nowych, zaskakujących możliwości.
Mamy – a w każdym razie możemy mieć – wirtualne
pieniądze i wirtualne sklepy, w których bynajmniej
nie musimy być osobiście, aby zrobić zakupy. Mamy
wirtualnych przyjaciół, a niektórych z nich nigdy nie
widzieliśmy osobiście. Możemy zafundować sobie na-
wet wirtualnych kochanków.
Niektórzy uważają, że są to zjawiska groźne.
Ostrzegają nie tylko przed utratą prywatności, lecz
także przed rozpadem więzi międzyludzkich. Dowo-
dzą, że tworzące się wirtualne struktury społeczne
są zaledwie imitacją rzeczywistych, że przypomina-
ją rzeczywiste związki między ludźmi w takim sa-
mym stopniu, w jakim kawa rozpuszczalna przypo-
mina kawę naturalną, tę prawdziwą.
Inni prorokują zmiany w ludzkiej mentalności,
a nawet takie zmiany już dokumentują. Jeszcze inni
www.charaktery.eu
wskazują na to, że świat wirtualny to przestrzeń efek-
tywnej manipulacji. W większości wypadków przewi-
dują zmiany na gorsze: na przykład wzrost koncen-
tracji na Ja, nasilanie się narcyzmu, a co najmniej
chorobliwej autoprezentacji, intensyfikację postaw
aspołecznych, przyrost politycznego indyferentyzmu,
a nawet kres demokracji liberalnej.
Wielu zastanawia się, jak utrzymać status quo,
a nawet jak przywrócić dotychczasowy stan rzeczy.
To wyznawcy przekonania, że zmiany przynoszą ze
sobą niepewność i że natura ludzka jest w swej isto-
cie stała i źle znosi wszelkie próby jej modyfikacji.
Jest oczywiste, że zmieniając świat, człowiek zmie-
nia sam siebie. To najbardziej efektywny mechanizm
zmiany. Zatem zmiany mentalności pod wpływem
nowych narzędzi, nowych właściwości środowiska
są nieuniknione.
Wielbiciele niezmienności mają to za nic. Nie chcą
pamiętać, że natura ludzka zmieniła się i wtedy, gdy
człowiek zaczął intencjonalnie wykorzystywać ogień,
i wtedy, gdy nauczył się uprawy roślin czy hodowli
zwierząt, i wtedy, kiedy pojawiła się broń palna, a tak-
że wtedy, kiedy rozwinęła się komunikacja publicz-
na. O powszechnym dostępie do szkoły już nie wspo-
mnę. Charakter tych zmian, ich kierunek był nie do
końca przewidywalny, podobnie jak nieprzewidywal-
ne są konsekwencje zmian związanych z obecnością
świata wirtualnego.
Skutki wielu wcześniejszych zmian okazały się do-
broczynne. Jestem pewny, że (per saldo) dobroczynne
okażą się też konsekwencje naszej obecności w świe-
cie wirtualnym. Możemy oczywiście spekulować na
temat ich rodzaju czy kierunku, możemy wyrażać
aprobatę lub sprzeciw, ale i tak, chcąc nie chcąc, sami
się zmieniamy.
Na podstawie zdjęcia Wojtka Urbanka
Przyszłość
zaczęła się wczoraj
4
SPIS TR EŚCI
CHARAKTERY
NR 10/2019
NA TEMAT
PRZYSZŁOŚĆ
JUŻ SIĘ ZACZĘŁA
14
MIŁOŚĆ W CZASACH ROBOTÓW
22
Choć dzięki Internetowi możemy być
połączeni zawsze, wszędzie, z każdym,
jesteśmy coraz bardziej samotni.
Poczucie pustki wypełniać mają boty
i androidy. Relacje z przyszłości, która
dzieje się już dziś, opisuje Piotr Szarota.
ZASTĄPI NAS SZTUCZNA
INTELIGENCJA
28
TERAPIA W E-ŚWIECIE
Grzegorz Lindenberg prognozuje, że
systemy sztucznej inteligencji przejmą
wkrótce 50 procent zawodów, które
wykonują dziś ludzie. Czym zajmie się
wówczas rzesza zwolnionych osób?
Nowe technologie pozwalają
badać pacjenta i wspierać go poza
gabinetem, w jego naturalnym
otoczeniu. Rebecca A. Clay
wyjaśnia, jak w XXI wieku zmienia
się pomoc psychologiczna.
PSYCHOLOGIA I ŻYCIE
w kontekście tego, że mózgi
kobiet są nieco mniejsze od
męskich. Problem drobiazgowo
wyjaśnia Christian Wolf.
Według niego wielkość ma
znaczenie, ale jest sporo „ale”...
TRENING PSYCHOLOGICZNY
52
ROWER CZY
JOWEJ
Ponad połowa dzieciaków
ma wady wymowy wymagające
interwencji logopedycznej.
Znaczna ich część jest wynikiem
nadmiernego korzystania ze
smartfonów czy tabletów –
uważa Paweł Majcherczyk.
I podpowiada, jak rozpoznawać
niepokojące symptomy.
46
CO NAS BOLI I DLACZEGO
Niektóre zdarzenia zostawiają
mocny odcisk w naszej psychice,
inne, wydawałoby się równie
trudne, spływają po nas jak
woda po kaczce. Z czego to
wynika? Kiedy i dlaczego
życie potrafi naprawdę dopiec
– wyjaśniają Ruth Spence,
Lisa Kagan i Antonia Bifulco.
32
GORĄCA NIENAWIŚĆ
I CHŁODNA POGARDA
To pogarda, nie nienawiść,
jest współcześnie paliwem
większości politycznych
i społecznych konfliktów
– przekonują Mirosław
Kofta i Michał Bilewicz,
objaśniając niuanse
mechanizmu dehumanizacji.
56
CO ROBIĆ, BY DZIECKU
CHCIAŁO SIĘ CHCIEĆ?
Aleksandra Samelak proponuje
kilka sprawdzonych i zalecanych
przez psychologów sposobów
motywowania dzieci. I sugeruje,
jakich metod lepiej unikać.
60
DLACZEGO KOBIETY
NIE POTRAFIĄ
POWIEDZIEĆ NIE
Dlaczego niektóre kobiety
mają kłopoty z asertywną
postawą? Jakie lęki się za tym
kryją? Jak je przełamać
– podpowiada Adriana Klos.
38
WYBORCZE MANIPULACJE
Co mówi nam mowa ciała
polityków, jak rozumieć ich gesty
– podpowiada Wiesław Sikorski.
42
CZY ROZMIAR
MA ZNACZENIE?
Czy wielkość mózgu ma
znaczenie dla inteligencji? Ten
spór od lat rozpala, zwłaszcza
© Rafał Olbiński
66
JUŻ WIEM, KIM JESTEŚ
Kamila opowiada
o trudnych relacjach z ojcem
i o tym, jak zrozumiała,
że już go nie potrzebuje.
CHARAKTERY
NR 10/2019
S PIS TRE ŚC I
5
STYLE ŻYCIA
70
DŁUG?
Nie jesteśmy naszym
rodzicom nic winni.
Model relacji oparty
na poczuciu winy
i przekonaniu o konieczności
spłacania rodzicom długu
tylko oddala ludzi od siebie
– przekonuje Barbara
Bleisch.
Za miesiąc:
Życie z osobą
chwiejną
emocjonalnie
Specjaliści uważają, że coraz częstszym
zaburzeniem naszych czasów, niemal ich
znakiem, jest borderline, czyli osobowość
z pogranicza. Niektórzy mówią wręcz
o „pokoleniu borderów i borderek”
– osób, które wycieńcza walka z ciągłymi
wahaniami nastroju. W jednej chwili
rozpaczliwie kochają, a w drugiej żarliwie
nienawidzą, odczuwają bolesną pustkę
i przeraźliwie boją się porzucenia.
Jak zaburzenie to manifestuje się w relacjach
– z partnerem, rodzicem, dzieckiem? Jakie są
możliwości terapii i jak, pomimo trudności,
można zadbać o siebie w takiej relacji
i dać wsparcie cierpiącemu „borderowi”?
76
Z OJCA NA SYNA
Xawery Żuławski opowiada
o swoich trudnych
relacjach ze sławnym
ojcem, o najnowszym
filmie „Mowa ptaków”
oraz o tym, jak widzi
dzisiejszą społeczną
rzeczywistość.
82
RADY NA KONIEC
ŚWIATA
Kilku z nich, w myśl
filozofii starożytnej,
udziela Tomasz Mazur.
JAK W KAŻDYM NUMERZE
A PONADTO
7
8
50
68
84
88
89
90
91
92
93
94
98
LISTY
PSYCHOWIEŚCI
MARUSZEWSKI
KRZYSZTOFOWICZ
REKOMENDACJE
KULTURALNE
BORTNOWSKA
KARPOWICZ
MAKSYMIUK
PIWKOWSKA
MAJ
KRZYŻÓWKA
Z CHARAKTEREM
BOMBA
KARMATAKA
MIŁOŚĆ BEZ ILUZJI,
czyli dlaczego poślubiamy nasze
fantazje i jak żyć z rzeczywistą
osobą, a nie ze swoim wyobrażeniem
na temat partnera.
KTO PRZYCIĄGA RAKA
Sprawdzamy, czy istnieje typ
osobowości, który sprzyja
zachorowaniu na nowotwór.
PRAWDY I MITY
O UWAŻNOŚCI
Czy ćwiczenie uważności jest jak
cudowna „tabletka szczęścia”
i pomoże na wszystkie problemy?
DZIECKO UZALEŻNIONE
Terapeuci podpowiadają, ile
czasu dziecko powinno/może
spędzać przed komputerem, by
nie wpaść w pułapkę uzależnienia
od relacji w wirtualnym świecie.
CZĘŚĆ NAKŁADU DOSTĘPNA
BĘDZIE Z „CHARAKTERAMI EXTRA”,
w których piszemy o tym, jak odnaleźć się
w świecie szybkich zmian, technologicznych
nowości i wielkiej samotności.
Wybitni badacze i praktycy pokazują, że psychologia
daje odpowiednią wiedzę i właściwe narzędzia,
abyśmy mogli nauczyć się żyć w nowym świecie.
OD 22 PAŹDZIERNIKA W PUNKTACH SPRZEDAŻY
I NA WWW.SKLEP.CHARAKTERY.EU
www.charaktery.eu

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin