Kronika Książąt Polskich (oprac. Jerzy Wojtczak-Szyszkowski).pdf

(16468 KB) Pobierz
KRONIKA
Ksiqżqt
Polskich
Przełożył
i
opracował
Jerzy Wojtczak-Szyszkowski
Opole 2019
©Jerzy Wojtczak-Szyszkowski, 2019
ISBN 978-83-7342-696-2
Projekt
okładki:
Studio IMPRESO
Przemysław
Biliczak
Redakcja techniczna: ks. Jan Pyka
Wydawcy: Wydawnictwo i Drukarnia
Świętego Krzyża
w Opolu
Jerzy Wojtczak-Szyszkowski
Druk:
Wydawnictwo i Drukarnia
Świętego Krzyża
ul. Katedralna 8a, 45-007 Opole
www.wydawnictwo.opole.pl
Wstęp
Śląsk
jest
tą częścią
naszego kraju, którego trudne, a czasem i dra-
matyczne,
już
od zarania
państwowości
polskiej, dzieje budzi-
ły
zainteresowania badaczy i
to
nie tylko polskich, ale i
państw
ościennych,
które
zabiegały
o te tereny.
Sięgając
do dawniejszej,
ale nadal w
większości
aktualnej, a zawsze solidnie opracowanej,
bibliografii,
odwołam się
do
Stanisława
Smolki
piszącego
o ple-
mionach polskich w znanej rozprawie, która
uzyskała nagrodę
To-
warzystwa Historyczno-Literackiego w
Paryżu:
„na
całym
obszarze
odrzańskiego
porzecza,
objętym
od zachodu stokami Sudetów
i Karkonoszów, od wschodu
działem
wodnym,
rozgraniczającym
dopływy
Warty i Odry,
rozsiadło się plemię Ślązan
czyli
Śląza­
ków"1.
Przynależność Śląska
do Polski od jej zarania jest faktem
historycznym i to dezawuuje przypuszczenia o jego od niej
odręb­
ności.
Nasz najwybitniejszy znawca dziejów polskiego
średniowie­
cza, Gerard Labuda,
opierając się
na relacji Galla Anonima pisze:
„(... ) Na geograficzne
pojęcie
Polski
składały się
na
początku
XII
wieku,
idąc
od
północy, następujące
ziemie: (...) Pomorze (... zo-
stało
ujarzmione dopiero na przestrzeni lat 1110-1120), dalej Wiel-
kopolska, Kujawy i Mazowsze, czyli Polska
północna,
oraz
Śląsk,
ziemia krakowska i sandomierska, (. ..) czyli Polska
południowa"
2
Jednocześnie
trzeba
stwierdzić, że
mimo istnienia
dość dużej
licz-
1
2
S. SMOLKA,
Mieszko Stary i jego wiek,
Warszawa 1959 (przedruk), s. 12.
G.
LABUDA,
Pierwsze wieki monarchii piastowskiej,
Poznań
2012, s. 16.
6
I
Wstęp
by
źródeł
do dziejów
Śląska,
w istocie rzeczy tych obszerniejszych
nie jest wiele, i dlatego
też każde
z
istniejących należy badać
bar-
dzo wnikliwie i
właściwie
je
oceniać. Będąca
przedmiotem na-
szego zainteresowania
Kronika
Ksiqżqt
Polskich
zajmuje
się
przede
wszystkim dziejami
Śląska
i to
już
kieruje na
nią naszą
szczegól-
ną uwagę.
Aczkolwiek
Kronika
jest utworem anonimowym, to
inny, wybitny badacz polskiego
średniowiecza,
Jan
Dąbrowski,
au-
tor pracy „Dawne dziejopisarstwo polskie",
traktując szczegółowo
o
zawartości
i proweniencji
Kroniki,
pisze: „Z
dzieła
przebija au-
tor sumienny,
dbały
o
dojście
do prawdy i
starający się ją podać,
nie
kryjąc się
z
zastrzeżeniami
i
wątpliwościami.
Mimo pewnych
nieścisłości
Kronika
jest
źródłem
wiarogodnym, a do dziejów
Ślą­
ska XIV wieku wprost nieocenionym a bezstronnym"
3 •
Inny, zna-
komity badacz dziejów Polski
średniowiecznej,
Roman Grodecki,
w zbiorowym opracowaniu
poświęca
dziejom politycznym
Śląska
obszerny
rozdział,
i tam pisze: „Co
się
tyczy
Śląska,
to w drugiej
połowie
panowania Mieszka I
należał
on
już
z
całą pewnością
do
monarchii Piastów, a proces jego zrastania
się
z
resztą
Polski
był
w tym
najwcześniejszym
momencie tym znamienny,
że dokonywało
się
ono
już
w ostrej walce Polski z Czechami, których zabiegi o po-
zyskanie tej ziemi dla siebie
wycisnęły trwałe piętno
na dalszych
dziejach
Śląska"
4
Potwierdzeniem tego jest m.in. tekst przedsta-
wianej Czytelnikom
Kroniki,
który w wielu miejscach mówi o za-
kusach Czech i walkach
zmierzających
do
przejęcia Śląska.
Wydarzeniem o zasadniczym znaczeniu dla utrwalenia przyna-
leżności Śląska
do Polski
był
Zjazd
Gnieźnieński
w roku
tysięcz­
nym, na którym
doszło
do proklamacji utworzenia metropolii
Dawne dziejopisarstwo polskie,
Wrocław
- Warszawa -
Kraków 1964, s. 168.
4
R.
GRODECKI,
Dzieje polityczne
Ślqska
do roku 1290,
w:
Historia
Ślqska,
t. I, red. S. Kutrzeba, Kraków 2013, s. 156-157 (przedruk).
3
J.
DĄBROWSKI,
Zgłoś jeśli naruszono regulamin