Milton Giles Samuraj William A5 ilustr.pdf

(11787 KB) Pobierz
Giles Milton
Samuraj William
Obieżyświat, który otworzył wrota Japonii
Przełożył Michał Kłobukowski
Tytuł oryginału: Samurai William. The Adventurer, Who
Unlocked Japan.
Wydanie oryginalne; 2002
Wydanie polskie 2004
„W roku 1612” - pisze znakomity historyk epoki elżbietańskiej,
Alfred Leslie Rowse - „angielski statek o nazwie »Clove« zawinął
do wybrzeży Japonii, gdzie bezpieczny i dostatni żywot wiódł
pilot Will Adams. Po desperackiej wyprawie Holendrów przez
Pacyfik znalazł się tam w roku 1600 w strasznych tarapatach.
Lecz jako świetny żeglarz i budowniczy statków zaskarbił sobie
łaski szoguna - budował dlań statki wzorowane na zachodnich, a
także nauczył go podstaw geometrii i matematyki. W zamian
zyskał posiadłość, licznych poddanych i żonę (choć rodzinę i żonę
miał też w Anglii). Wzbraniano mu jednak powrotu, a gdy
wreszcie nadpłynął »Clove«, by nawiązać wymianę handlową,
Adams nie chciał już wracać”.
Ciąg dalszy znamy z powieści Jamesa Clavella „Szogun”, a
także z filmu nakręconego w 1981 roku przez Jerry'ego Londona.
Giles Milton opowiada jednak, jak się to rozegrało naprawdę, a
jego opowieść rozrasta się w pasjonującą panoramę
przełomowych czasów europejskiego podboju świata - podboju,
który w Japonii skończył się klęską, być może za sprawą kapitana
-2-
Williama Adamsa. Ta baśniowa, lecz autentyczna historia jest
jednym z najbardziej wymownych epizodów epoki wielkich
odkryć. Prosty, choć świadom tajników nawigacji żeglarz z
podlondyńskiego Limehouse zdobył sobie szacunek największego
bodaj z władców nowożytnej Japonii, Tokugawy Ieyasu. Pamięć
owego żeglarza po dziś dzień czci się w Japonii, a jego grobowiec
wciąż stoi na wzgórzu nad portem Yokosuka.
W swym znakomitym reportażu historycznym Milton
wykorzystuje niepublikowane nigdy, a nawet nieznane
świadectwa angielskie, portugalskie, holenderskie, przede
wszystkim zaś - po raz pierwszy - japońskie. Oddając głos
fascynującym relacjom, autor stawia nas w samym sercu
zderzenia kultur. Wyłania się z nich obraz ówczesnej Europy,
rozdzieranej przez religijne, feudalne i gospodarcze antagonizmy,
śmiertelnie skłóconej w obliczu majestatycznej, zagadkowej
Japonii. Wyłania się też zgoła szokująca kolekcja typów - by nie
rzec typków - stanowiących forpocztę europejskiej ekspansji. Na
szczęście sam Adams (w filmie „Szogun” grał go Richard
Chamberlain) i monumentalny Tokugawa (w tej roli wystąpił
Toshiro Mifune) przywracają wiarę w człowieczeństwo. Giles
Milton daleki jest od moralizowania, ale wnioski nasuwają się
same. Bezprzykładna porażka portugalskich misjonarzy, nad którą
deliberował u nas sam ksiądz Skarga, samobójcza pazerność
Hiszpanów, wreszcie upadek handlu angielskiego z Japonią dziś
jeszcze mogą dostarczyć tematów do przemyśleń.
-3-
Spis treści:
Podziękowania................................................................................................................................................................6
Prolog..............................................................................................................................................................................8
Rozdział 1. Na dworze w Bungo..................................................................................................................................15
Rozdział 2. Góry lodowe Orientu.................................................................................................................................43
Rozdział 3. Na pełnym morzu......................................................................................................................................70
Rozdział 4. W imię ojca..............................................................................................................................................101
Rozdział 5. Samuraj William......................................................................................................................................130
Rozdział 6. Do nieznanych krajów.............................................................................................................................156
Rozdział 7. Przywitanie z imć Adamsem...................................................................................................................182
Rozdział 8. Pod dachem Richarda Cocksa.................................................................................................................214
Rozdział 9. Samurajska wojna....................................................................................................................................242
Rozdział 10. Kwestia języka.......................................................................................................................................275
Rozdział 11. Jako ryby ościeniem się kłuje................................................................................................................306
Rozdział 12. Zerwana przyjaźń...................................................................................................................................324
Rozdział 13. Ostatnie rozkazy....................................................................................................................................348
Bibliografia.................................................................................................................................................................373
Spis ilustracji...............................................................................................................................................................389
-4-
Aurelii
-5-
Zgłoś jeśli naruszono regulamin