Pomerania Grudzien 2016.pdf

(7407 KB) Pobierz
CENA 5,00 zł (w tym 5%VAT)
NR 12 (504) GRUDZIEŃ 2016
ROK PROF. GERARDA LABUDY
MIES^»POŁECZNO-KULTURALNY
ROK ZAHNIA 1963
MERANIA
n
www.miesiecznikpomerania.pl
Mm
BRUNON SYNAK
JÓZEF BORZYSZKOWSKI
HUBERT BRONK
KLEMENS BRUSKI
STANISŁAW PESTKA
Gm
/WD
LABUDA
111 WIESŁAW MERING
MIECZYSŁAW WOJCIECHOWSKI
WITOLD STANKOWSKI
ANDRZEJ GROTH
HANNA POPOWSKA-TABORSKA
ZYGMUNT SZULTKA
CEZARY OBRACHT-PRONDZYŃSKI
ZBIGNIEW GRZONKA
KS. EUGENIUSZ STENCEL
WIKTOR PEPLIŃSKI
J u b i l e u s z
dwudziestolecia
działalności
EDMUND WITTBRODT
JERZY SAMP
1996-2016
KRYSTYNA DZIWORSKA
WŁADYSŁAW PAŁUBICKI
JERZY TREDER
EDWARD BREZA
KAZIMIERZ PRZYBYSZEWSKI
MARIAN SZCZODROWSKI
TADEUSZ SADKOWSKI
Rozeskrzóné niebö pëszné
Trzimô wszeden gón
Niech świat w jednosc jidze rëszny -
W naj roböcy stón!
Hewö miruje brawada -
Hej, kölada! Hej, kôlada!
Jan Rompsczi,
Hej, kölada...
•\
.
*
.i
'-
Z leżnoscë Gôdów żëczimë najim Czetińcóm
prawie jednoscë i miru, ô jaczich pisze pöéta
w swöjim dokazu. A Nowi Rok, jacziju
wnetka zaczniemë
,
mec/z tódze
dZö Wajw
''
-'jjr
.
.'-jffi'
•••*
'
.
#
Ł'.
éU
lepszi ôdlatoségö i przëniese wiele szcze-
scó,
miłotë, kaszëbiznë na codzén i rozwi-
ju naji pômôrsczi Öjczëznë...
Redakcjowé Kolegium
i redakcjo cządnika „Pomerania" .
.
'*$£•*' '
•*
' ik • ••
K*™
* • *'k.
:• • •••
POMERANIA
W NUMERZE:
Numer wydano dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych
i Administracji oraz Samorządu Województwa Pomorskiego
• * Ministerstwo
l i Spraw Wewnętrznych
i Administracji
WOJEWODZTWO
POMORSKIE
3 Ja już się naprezesowaiem
Z Łukaszem Grzędzickim, prezesem ZKP
w 1. 2010-2016, rozmawiał Dariusz Majkowski
7
Uzasadnione powody do dumy
Jarosław Sellin
30
31
Zachë ze stôri szafë. Złotô ódznaka
RD
Borzyszki i Koszniki w drodze. Z Kaszub
do Lwowa (część 2)
Miłosława Borzyszkowska-Szewczyk
8 Jëbleusz w ódjimkach - 60 lat Zrzeszeniô
Ôdj. A. Wegner
10
Refleksja jubileuszowa, czyli wnioski z naszych
doświadczeń z myślą o przyszłości
Cezary Obracht-Prondzyński
Uczyliśmy się samorządności od ludzi Zrzeszenia
Jan Kleinszmidt
NAJÔ UCZBA. Edukacyjny dodôwk nr 10(102)
35
36
41
42
45
50
Gdańsk mniej znany. Gdańsk a Krzyżacy
Marta Szagżdowicz
Idą Święta!
Piotr Schmandt
Z południa. Rocznicowe wspominki
Kazimierz Ostrowski
Zrozumieć Mazury. Kalendarze
Waldemar Mierzwa
Lektury
Martina Szczepaniak i Sextet Solid Blue.
Jazz pó kaszëbsku
Tomôsz Fópka
Swiati mól w Kolanie
Ewelina Stefańskó, Eugeniusz Prëczkôwsczi
Sprawdzają siłę woli
Maya Gielniak
Ôtemkłi na wespółrobóta
Na spôdlim tekstu Andrzeja Krauze
Umësłë zagarniaté bez kaszëbizna
Ôbgôdka z Adelą Kuik-Kalinowską i Daniela
Kalinowsczim prowadzoną przez Łukôsza
Zołtköwsczégö spisałë: Ewelina Stefańskó
i Paulëna Pałasz
Klëka
Sëchim paka uszłé. Górz
Tómk Fópka
Z butna. Brifkôwé natchnienie
Rómk Drzéżdżónk
13
20-lecie Instytutu Kaszubskiego
14
16
17
Zrzeszony etosa badérë kaszëbiznë
Red.
Dwadzieścia lat minęło jak jeden sen...
Jowita Kęcińska-Kaczmarek
Zachodnie płuco
Daniel Kalinowski
A Cassubia Cantat i cantat
P.D.
Lëteratura na zamówienie
Debata Radia Gdańsk i cządnika „Pomerania".
Z góscama: Stanisława Janką, Romana Drzéżdżona
i Gregora Szramką, gôdelë Pioter Léssnawa i Dark
Majkówsczi
Z Kociewia. Kociewska jesień nie tylko poetycka
Maria Pająkowska-Kensik
Nie taki Krzyżak straszny?
Marek Adamkowicz
Gawędy o ludziach i książkach. Życie poświęcone
prawdzie
Stanisław Salmonowicz
Pômachtóny żëwôt Bruna Richerta wedle aktów
z archiwum INP (dzél 8)
Słôwk Förmella
52
54
56
58
19
20
24
25
26
60
67
68
28
POMERANIA GODNIK 2016
Od Redaktora
Niedawno w Gdańsku uroczyście świętowaliśmy 60-lecie Zrzeszenia
Kaszubsko-Pomorskiego. Temu jubileuszowi został już poświęcony
październikowy numer „Pomeranii", ale nie sposób pominąć tego, co
działo się 29 października w Europejskim Centrum Solidarności.
Publikujemy zatem fotorelację z rocznicowych obchodów oraz referat
i przemówienia, które wówczas wygłoszono.
Wielu z nas te słowa jeszcze brzmią w uszach, a już nadarza
się kolejna okazja do wspomnień i świętowania. Otóż swoje
PRENUMERATA
PoiM^ramAy & dostawą do domM/!
Koszt prenumeraty rocznej krajowej z bezpłatną
dostawą do domu: 55 zł. W przypadku prenume­
raty zagranicznej: 150 zł. Podane ceny są cenami
brutto i uwzględniają 5% VAT.
Aby zamówić roczną prenumeratę, należy:
•dokonać wpłaty na konto:
20-lecie obchodzi Instytut Kaszubski, czyli — jak czytamy na stronie
internetowej tego zasłużonego stowarzyszenia — „miejsce spotkania osób
reprezentujących różne dziedziny i ośrodki naukowe, a jednocześnie
przywiązanych do idei regionalnych". Zapraszamy do relacji z tego
święta oraz do lektury wypowiedzi osób związanych z Instytutem
Kaszubskim. Do tematu wrócimy w kolejnym numerze.
Grudzień to w ruchu kaszubsko-pomorskim czas zmian — w tym
miesiącu co trzy lata odbywają się wybory prezesa Zrzeszenia
Kaszubsko-Pomorskiego, Rady Naczelnej i innych ciał statutowych.
Zjazd Delegatów wyłoni nowego prezesa ZKP, a z funkcją pożegna się
dotychczasowy sternik Zrzeszenia Łukasz Grzędzicki. Łukaszu, za te
sześć lat społecznej pracy bardzo dziękujemy.
Ten miesiąc jest szczególny i dla mnie. Po pięciu latach prowadzenia
„Pomeranii" odchodzę ze stanowiska redaktora naczelnego. To był
czas przede wszystkim współpracy ze wspaniałymi ludźmi. Dziękuję
zespołowi redakcyjnemu z Bogumiłą Cirocką na czele, Kolegium
Redakcyjnemu, autorom i autorkom, dziewczynom, które zajmowały
się wysyłką „Pomeranii", pani Krystynie Sulickiej, bez której utonąłbym
w morzu umów i sprawozdań, pracownikom Biura ZKP. I dziękuję
przede wszystkim Wam, drodzy Czytelnicy, za spotkania, cenne uwagi,
rady i troskę o nasz miesięcznik.
PKO BPS.A. 28102018110000 0302 0129 35 13,
ZG ZKP, uł. Straganiarska 20-23, 80-837 Gdańsk,
podając imię i nazwisko (lub nazwę jednostki za­
mawiającej) oraz dokładny adres
•zamówić w Biurze ZG ZKP, tel. 58 301 90 16,
58 301 27 31, e-mail: red.pomerania@wp.pl
Prenumerata realizowana przez RUCH S.A: zamó­
wienia na prenumeratę (...) można składać bezpo­
średnio na stronie www.prenumerata.ruch.com.
pl. Ewentualne pytania prosimy kierować na adres
e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub kontaktu­
jąc się z Infolinią Prenumeraty pod numerem:
22 693 70 00 - czynna w dni robocze w godzinach
7-17. Koszt połączenia wg taryfy operatora.
POMERANIA
MIESIĘCZNIK SPOŁECZNO-KULTURALNY
ZESPÓŁ REDAKCYJNY (WSPÓŁPRACOWNICY)
Ka Leszczyńska (redaktorka techniczna)
Marika Jocz (Najô Uczba)
KOLEGIUM REDAKCYJNE
Edmund Szczesiak (przewodniczący kolegium)
Andrzej Busler
Roman Drzeżdżon
Piotr Dziekanowski
Aleksander Gosk
Ewa Górska
Stanisław Jankę
Sławomir Lewandowski
Wiktor Pepliński
Bogdan Wiśniewski
Tomasz Żuroch-Piechowski
Projekt okładki:
Sławomir Lewandowski
WYDAWCA
Zarząd Główny
Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego
80-837 Gdańsk, ul. Straganiarska 20-23
DRUK
Drukarnia WL
Elbląska 68, 80-761 Gdańsk
Nakład 1200 egz.
Redakcja zastrzega sobie prawo skracania
i redagowania artykułów oraz zmiany tytułów.
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności
za treść ogłoszeń i reklam.
Wszystkie materiały objęte są prawem autorskim.
ADRES REDAKCJI
80-837 Gdańsk
ul. Straganiarska 20-23
tel. 58 301 90 16, 58 301 27 31
e-mail: red.pomerania@wp.pl
REDAKTOR NACZELNY
Dariusz Majkowski
ZASTĘPCZYNI RED. NACZ.
Bogumiła Cirocka
NASZE ROZMOWY
JA JUZ SIĘ NAPREZESOWAŁEM
Z Łukaszem Grzędzickim, prezesem Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego w latach 2010-2016 rozmawiamy o jego sukcesach, porażkach, kondycji,
w jakiej zostawia ZKP, oraz planach na przyszłość
Prezes Grzędzicki przemawiający podczas uroczystości z okazji 60-lecia ZKP w Europejskim Centrum Solidarności. Fot. A.Wegner
Ile miałeś wolnych weekendów w ciągu ostatnich sześciu lat?
Musiałbym to sprawdzić. Kampania wyjazdów weekendo­
wych zaczynała się w kwietniu i trwała do końca październi­
ka. Później było nieco spokojniej, choć też zdarzały się jakieś
szkolenia, jubileusze, promocje itp. To też często zajęte popo­
łudnia i wieczory w ciągu tygodnia. Byłbym pewnie w stanie
policzyć zupełnie wolne weekendy na palcach obu rąk.
Gdybyś miał podjąć jeszcze raz decyzję o kandydowaniu
na prezesa ZKP, to żona i dzieci by to wytrzymały?
Nie chciałbym podejmować jeszcze raz takiej decyzji. Nie
miałbym już tyle siły, żeby pracować w takim tempie. A żona
by się nie zgodziła.
Zapewne jest zachwycona, że to już koniec?
Oj, tak. Odlicza dni
(śmiech).
Mam nadzieję, że nie da mi in­
nych zadań w to miejsce, bo trochę liczę na te wolne weekendy.
Byłeś najmłodszym prezesem w historii Zrzeszenia. Kiedy
zostałeś wybrany na pierwszą kadencję, miałeś niespełna
29 lat. Kiedy patrzysz z perspektywy minionych sześciu lat,
nie uważasz, że wybrano cię nieco za wcześnie?
Nie wiem, czy dobrze zrobiono, być może niektórzy suge­
rowali się rzymską zasadą, że młode wojsko dobrze atakuje,
a starsze lepiej broni. Kaszubi przecież od Rzymian się uczą.
A zupełnie poważnie, to na pewno zdobyłem duże doświad­
czenie. Na szczęście miałem wokół siebie ludzi, których mo­
głem się poradzić, których opinii byłem ciekawy. Oczywiście,
że nie wszystkich porad i podpowiedzi należy słuchać, bo gdy
przychodzi do podjęcia decyzji, zabrania głosu, szczególnie
w napiętych okresach, kiedy chcą nas „wciągnąć" na ogólno­
polską scenę bijatyki, to trzeba się zachowywać bez emocji.
Taką próbę - jak to nazwałeś- „wciągnięcia" przeżyłeś już
w 2011 r., na samym początku zarządzania Zrzeszeniem...
GÔDNIK 2016
/ POMERANIA / 3
Zgłoś jeśli naruszono regulamin