Jolanta Karbowniczek, Małgorzata Kwaśniewska, Barbara Surma - Podstawy pedagogiki przedszkolnej z metodyką.pdf

(1666 KB) Pobierz
Jolanta Karbowniczek
Małgorzata Kwaśniewska
Barbara Surma
Podstawy
pedagogiki
przedszkolnej
z metodyką
Akademia Ignatianum
Wydawnictwo WAM
Kraków 2011
© Akademia Ignatianum, 2011
ul. Kopernika 26 • 31-501 Kraków
tel. 12 62 93 420 • faks 12 42 30 038
wydawnictwo@ignatianum.edu.pl
http://www.ignatianum.edu.pl
Recenzenci
prof. zw. dr hab. Sabina Guz
prof. zw. dr hab. Stanisław Palka
Publikacja dofinansowana ze środków przeznaczonych na działalność
statutową Wydziału Pedagogicznego Akademii Ignatianum
Redakcja
Ewa Wieczorek
Projekt okładki i stron tytułowych
Joanna Panasiewicz
ISBN 978-83-7614-011-7 (Ignatianum)
ISBN 978-83-7505-888-8 (WAM)
WYDAWNICTWO WAM
ul. Kopernika 26 • 31-501 Kraków
tel. 12 62 93 200 • faks 12 42 95 003
e-mail: wam@wydawnictwowam.pl
www.wydawnictwowam.pl
DZIAŁ HANDLOWY
tel. 12 62 93 254-256 • faks 12 43 03 210
e-mail: handel@wydawnictwowam.pl
KSIĘGARNIA INTERNETOWA
tel. 12 62 93 260, 12 62 93 446-447
faks 12 62 93 261
e.wydawnictwowam.pl
Spis treści
Wstęp
Rozdział 1
Z HISTORII WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO
opr. Jolanta Karbowniczek
1.1. Sylwetki wybranych postaci – ich koncepcje, fakty z działalności
edukacyjnej oraz poglądy na wychowanie przedszkolne
1.2. Ważne daty w rozwoju pedagogiki przedszkolnej
1.3. Programy wychowania przedszkolnego w ujęciu historycznym
od okresu powojennego do transformacji ustrojowej
Rozdział 2
AKTuALNY STAN WYCHOWANIA
PRZEDSZKOLNEGO W POLSCE
opr.
Małgorzata Kwaśniewska
2.1. Przeobrażenia paradygmatyczne w pedagogice
przedszkolnej – od technologii do humanizmu
2.1. Najnowsze tendencje w edukacji przedszkolnej
3.3. Regulacje prawne funkcjonowania placówek przedszkolnych
3.3 Dane statystyczne dotyczące wychowania
przedszkolnego w Polsce
Rozdział 3
uCZESTNICY (PODMIOTY) PROCESu
EDuKACYJNEGO W PRZEDSZKOLu
opr. Barbara Surma
3.1. Główne cechy rozwojowe dzieci w wieku przedszkolnym
3.2. Nauczyciel przedszkola – status zawodowy
i cechy osobowościowe
3.3. Personel przedszkola jako element środowiska
społecznego dzieci
3.4. udział rodziców w edukacji małych dzieci
3.5. Współpraca z instytucjami wspomagającymi wychowanie dzieci
Rozdział 4
PLACóWKI WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO
W POLSCE
opr. Barbara Surma
7
9
9
59
68
81
81
104
115
136
147
147
158
173
177
182
189
6
Spis treści
4.1. Rodzaje przedszkoli
189
4.2. Organizacja przestrzeni w przedszkolu
194
4.3. Ramowy rozkład dnia w przedszkolu
204
4.4. Zasady funkcjonowania placówek wychowania przedszkolnego
w systemie M. Montessori
208
Rozdział 5
ZAŁOżENIA METODYCZNE PRACY PEDAGOGICZNEJ
W PRZEDSZKOLu
opr. Jolanta Karbowniczek
5.1. Cele i zadania edukacji przedszkolnej
5.2. Metody pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym
5.3. Formy organizacyjne pracy wychowawczo-dydaktycznej
w przedszkolu
5.4. Zasady pracy pedagogicznej w przedszkolu
Rozdział 6
PLANOWANIE PRACY PEDAGOGICZNEJ
W PRZEDSZKOLu
opr. Małgorzata Kwaśniewska, uJK Kielce
6.1. Podstawa programowa jako dokument regulujący
pracę wychowawczo-dydaktyczną w przedszkolu
6.2. Programy wychowania przedszkolnego
6.3 Plany miesięczne pracy wychowawczo-dydaktycznej
w przedszkolu
6.4. Konstruowanie scenariuszy zajęć wychowawczo-dydaktycznych
w przedszkolu
6.5. Planowanie pracy indywidualnej z dzieckiem
Rozdział 7
DIAGNOZOWANIE ROZWOJu DZIECI W WIEKu
PRZEDSZKOLNYM
7.1. Etapy diagnozowania (opr. Barbara Surma)
7.2. Metody i narzędzia diagnostyczne (opr. Barbara Surma)
7.3 Przejawy typowych nieprawidłowości w rozwoju dzieci
w wieku przedszkolnym (opr. Małgorzata Kwaśniewska)
7.4. Indywidualizacja we wspomaganiu rozwoju dzieci w wieku
przedszkolnym (opr. Jolanta Karbowniczek)
Bibliografia
Zakończenie
215
215
232
267
282
293
293
300
308
314
320
325
325
332
344
354
361
391
Wstęp
Reformowanie systemu oświaty realizowane w Polsce od
września 2009 roku w znacznym stopniu dotyczy szczebla edu-
kacji przedszkolnej. Po wielu latach debat nad obniżeniem wieku
rozpoczynania przez dzieci nauki szkolnej do szóstego roku ży-
cia, mamy aktualnie sytuację, kiedy to stopniowo (do 2012 roku)
zmieniać się będzie przedział wiekowy dzieci objętych oddziały-
waniem wychowania przedszkolnego. Musi to pociągnąć za so-
bą istotne zmiany programowe i organizacyjne. Nie ulega więc
wątpliwości, że przemiany dotyczyć muszą także samej pedago-
giki przedszkolnej, w jej teoretycznym, ale także metodycznym
wymiarze. Ogólny stan tej subdyscypliny naukowej, ocenić moż-
na aktualnie pozytywnie, biorąc pod uwagę ostatnie publikacje
oraz polepszającą się jakość funkcjonowania placówek przed-
szkolnych. Wiele mówi się o wartości dzieciństwa, znaczeniu
edukacji, optymalizacji praktyki pedagogicznej, poszukiwaniu
i tworzeniu nowatorskich rozwiązań metodycznych. Pomimo
satysfakcjonującego poziomu teoretycznej wiedzy oraz realnych
działań i dokonań, pierwszoplanowym obiektem zainteresowań
współcześnie musi się stać przedszkole postrzegane w nowym
wymiarze, odpowiadającym najnowszym rozporządzeniom mi-
nisterialnym, dążeniom do pełnej demokratyzacji, tendencjom
humanizacyjnym, przemianom „ku nowoczesności”.
Włączając się do dyskusji o aktualnych problemach edukacji
przedszkolnej, widząc jednocześnie potrzebę konkretyzacji do-
robku naukowego z tej dziedziny, autorki prezentowanej publi-
kacji podjęły się próby zaprezentowania swojego, teoretyczno-
-metodycznego punktu widzenia na dotychczasowe osiągnię-
cia, ale także i wyzwania współczesności w tym zakresie. Mając
bezpośredni kontakt z dziećmi, nauczycielami i kandydatami do
pracy w przedszkolu, dostrzegając i traktując poważnie potrzeby
wszystkich wymienionych grup osób, autorki poszczególnych
rozdziałów przedstawiają podstawowe zagadnienia pedagogiki
Zgłoś jeśli naruszono regulamin