Robert Rogowski - Etyka marketingu.pdf

(2410 KB) Pobierz
Pañstwowa Wy¿sza Szko³a Zawodowa
im. prof. Stanis³awa Tarnowskiego w Tarnobrzegu
Robert Rogowski
ETYKA MARKETINGU
(ujêcie personalistyczne)
Tarnobrzeg 2008
1
Kolegium redakcyjne w sk³adzie:
S³awomir Mazur (przewodnicz¹cy), Stanis³aw Marczuk,
Anna Kieszkowska (redaktor naczelny Wydawnictwa),
Ramzes Idec, Ireneusz Olszañski
e-mail: wydawnictwo@pwsz.tarnobrzeg.pl
www.pwsz.tarnobrzeg.pl/wydawnictwo,informacje
Recenzent
Bo¿ena Klimczak
Wydano za zgod¹ Rektora
Pañstwowej Wy¿szej Szko³y Zawodowej
im. prof. Stanis³awa Tarnowskiego w Tarnobrzegu
Korekta
Monika £odej
DTP i redakcja techniczna
Ramzes Idec
Druk i oprawa
Wydawnictwo Diecezjalne i drukarnia w Sandomierzu
ul. ¯eromskiego 4, 27-600 Sandomierz
ISBN 978-83-89639-95-0
Kopiowanie i powielanie w jakiejkolwiek formie
wymaga pisemnej zgody Wydawcy
© Copyright by Pañstwowa Wy¿sza Szko³a Zawodowa
im. prof. Stanis³awa Tarnowskiego w Tarnobrzegu
All rights reserved
2
SPIS TREŒCI
Wstêp
..........................................................................................................................................................
5
ROZDZIA£ I
PERSONALISTYCZNA WIZJA ¯YCIA GOSPODARCZEGO
1. GodnoϾ osoby ludzkiej
.........................................................................................................
19
1.1. Pojêcie godnoœci osoby ludzkiej
.................................................................................
19
1.2. Uzasadnienia godnoœci osoby ludzkiej
...................................................................
24
1.3. Norma personalistyczna
....................................................................................................
29
1.4. Godnoœæ osoby ludzkiej podstaw¹ praw cz³owieka
.......................................
32
2. Aksjologiczne elementy w dzia³alnoœci gospodarczej
......................................
37
2.1. Osoba ludzka jako podmiot ¿ycia gospodarczego
...........................................
37
2.2. Pojêcie i wartoœæ pracy ludzkiej
...................................................................................
51
2.3. Spo³eczny charakter dzia³alnoœci gospodarczej
................................................
63
3. Podstawowe zasady ¿ycia gospodarczego w œwietle filozofii personalizmu
.......................................................................................................................................................................
86
3.1. Zasada wolnoœci gospodarczej
.......................................................................................
86
3.2. Zasada sprawiedliwoœci
.....................................................................................................
93
3.3. Zasada solidarnoœci i dobra wspólnego
...............................................................
105
3.4. Zasada pomocniczoœci
......................................................................................................
110
3.5. Zasada powszechnego przeznaczenia dóbr
.......................................................
112
3.6. Zasada zrównowa¿onego rozwoju gospodarczego
......................................
124
ROZDZIA£ II
POJÊCIE I GOSPODARCZE FUNKCJE MARKETINGU
1. Pojêcie marketingu
..................................................................................................................
131
1.1. Geneza marketingu
............................................................................................................
131
3
1.2. Zarys wspó³czesnych koncepcji marketingowych
........................................
141
1.3. Znaczenie zarz¹dzania marketingowego dla przedsiêbiorstwa
...............
151
1.4. Rola marketingu dla gospodarki i konsumenta
..............................................
156
2. Charakterystyka instrumentów marketingowych
..............................................
160
2.1. Istota i cel badañ marketingowych
..........................................................................
160
2.2. Produkt
.......................................................................................................................................
163
2.3. Cena
.............................................................................................................................................
174
2.4. Dystrybucja
.............................................................................................................................
180
2.5. Komunikacja marketingowa
.........................................................................................
185
ROZDZIA£ III
PROBLEMY ZWI¥ZANE Z ZASADAMI MORALNYMI
W DZIA£ALNOŒCI MARKETINGOWEJ
1. Problemy moralne zwi¹zane z badaniami marketingowymi
.......................
199
2. Problemy moralne zwi¹zane z produktem
..............................................................
207
3. Problemy moralne zwi¹zane z cen¹
............................................................................
218
4. Problemy moralne zwi¹zane z dystrybucj¹
.............................................................
227
5. Problemy moralne zwi¹zane z komunikacj¹ marketingow¹
........................
234
5.1. Reklama
.......................................................................................................................................
234
5.2. Promocja uzupe³niaj¹ca
..................................................................................................
269
5.3. Public relations
.....................................................................................................................
273
5.4. Sprzeda¿ osobista
..................................................................................................................
275
ROZDZIA£ IV
APLIKACYJNY CHARAKTER ZASAD PERSONALIZMU
W MARKETINGU
1. Zasada poszanowania osoby w dzia³aniach marketingowych
....................
287
2. Zasada respektowania prawdy, dobra i piêkna
....................................................
300
3. Zasada sprawiedliwoœci
......................................................................................................
317
4. Poszanowanie ekosystemu
...............................................................................................
324
5. KoniecznoϾ i realizm aplikacji marketingu opartego o zasady personalizmu
....................................................................................................................................................................
332
Zakoñczenie
.....................................................................................................................................
347
Literatura
.............................................................................................................................................
351
4
WSTÊP
Dominuj¹cym obszarem ludzkiej aktywnoœci jest dzia³alnoœæ gospodar-
cza, która umo¿liwia zaspokojenie potrzeb cz³owieka, bêd¹c w ten sposób
podstaw¹ utrzymania ¿ycia ludzkiego i mo¿liwoœci jego rozwoju. Ka¿da
osoba przyjmuje rolê konsumenta, jest stron¹ w transakcjach wymiennych
i prawie ka¿da uczestniczy w produkcji dóbr i œwiadczeniu us³ug.
Specyficznym obszarem procesów gospodarczych s¹ dzia³ania marke-
tingowe przedsiêbiorstw, które s¹ realizowane g³ównie na styku podmiot
gospodarczy – otoczenie i stanowi¹ widoczny przejaw gospodarowania, gdy¿
s¹ nakierowane na osoby i spo³eczeñstwa. Instrumenty marketingowe, wœród
których tradycyjnie wyró¿nia siê badania rynkowe, oferowane produkty, ceny,
dystrybucjê oraz komunikacjê marketingow¹, s¹ powszechnie wykorzysty-
wane przez przedsiêbiorstwa w toku swej dzia³alnoœci.
¯ycie gospodarcze jednak nie toczy siê jedynie w wymiarze czysto eko-
nomicznym. Wpisane jest ono równie¿ w inne wymiary ¿ycia cz³owieka:
spo³eczny, polityczny, psychiczny czy te¿ moralny. Niezale¿nie od pe³nio-
nych funkcji, rodzaju wykonywanej pracy, czyny cz³owieka maj¹ te¿ aspekt
moralny, tzn. mog¹ byæ moralnie dobre b¹dŸ z³e. Dotyczy to równie¿ dzia-
³alnoœci gospodarczej, do której nie mo¿na przyk³adaæ jedynie kryteriów
efektywnoœciowych, ale konieczne jest uwzglêdnianie kryteriów moralnych.
Tematyka niniejszej ksi¹¿ki, wpisuj¹c siê w popularn¹ obecnie dyscyplinê,
jak¹ jest etyka ¿ycia gospodarczego, koncentruje siê wokó³ problematyki
moralnej w dzia³aniach marketingowych przedsiêbiorstw. Punktem wyjœcia
konstruowanej tutaj etyki marketingu jest filozofia personalizmu, wskazuj¹-
ca na godnoœæ osoby ludzkiej jako najwy¿sz¹ wartoœæ w porz¹dku stworzo-
nym. Poniewa¿ warunkiem poprawnie tworzonej etyki w ogóle mo¿e byæ
tylko integralna koncepcja cz³owieka, równie¿ i w przypadku etyki marke-
tingu osoba ludzka musi byæ jej punktem wyjœcia.
O koniecznoœci aplikacji koncepcji godnoœci osoby ludzkiej do wszystkich
dziedzin ¿ycia cz³owieka pisze F. J. Mazurek w swym dziele poœwiêconym
godnoœci osoby ludzkiej i prawom cz³owieka: „Wrodzona, niezbywalna
i nienaruszalna godnoϾ ma charakter wybitnie aplikacyjny we wszystkich
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin