Historyczne Bitwy 053 - Wagram 1809, Sławomir Leśniewski.pdf

(3190 KB) Pobierz
Opracowanie graficzne serii: Jerzy Kępkiewicz
Ilustracja na okładce: Krystian Rosiński
Redaktor: Barbara Kosiorek-Dulian
Redaktor kartograf: Maria Stępniowska
Redaktor techniczny: Maria Braszczyk
Korektor: Zofia Banasiak
© Copyright by Sławomir Leśniewski, Warszawa 1993
Wydawnictwo Bellona
Warszawa 1993. Wydanie I
Skład Wydawnictwo Bellona
Druk i oprawa Wojskowa Drukarnia w Gdyni.
Zam. nr 0157
ISBN 83-11-08249-9
H I S T O R Y C Z N E B I T WY
SŁAWOMIR LEŚNIEWSKI
WAGRAM 1809
BELLONA
Warszawa
OD AUTORA
Kampania 1809 r. i decydująca o jej ostatecznym wyniku
bitwa pod Wagram należą bez wątpienia do najważniejszych
i zarazem najciekawszych, z wojskowego punktu widzenia,
w całej epoce napoleońskiej. Zaangażowanie przez każdą
z walczących stron wielkich mas wojska na teatrze działań
wojennych znacznie rozszerzyło pole dla zastosowania no­
wych, zaskakujących rozwiązań operacyjno-taktycznych.
Polityczne konsekwencje bitwy pod Wagram wpłynęły na
utwierdzenie władzy Napoleona nad podbitą Europą.
W kampanię 1809 r. zaangażowali się, jak w żadną
z dotychczasowych, Polacy. Pomocniczy teatr działań, roz­
ciągający się na ziemiach Księstwa Warszawskiego i autriac-
kiej Galicji, zaważył istotnie na przebiegu walk pod Wied­
niem. Zmagania raszyńskie były pierwszą od czasu Insurek­
cji Kościuszkowskiej samodzielną bitwą stoczoną przez
Polaków w kraju i zapoczątkowały ofensywę armii Księst­
wa, która przyniosła ostatecznie znaczne jego powiększenie.
Kampania 1809 r. doczekała się wielu opracowań głównie
we Francji. W latach 1899-1902 ukazały się trzy tomy
dokumentów dotyczących jej przebiegu do bitwy pod
Aspern i Essling -
Campagne de 1809 en Allemagne et
Austriche.
IN a ich podstawie Henri Guillaume Bonnal
przeprowadził analizę początkowej fazy działań w książce
La manoeuwre de Landshut
(Paryż 1905). Natomiast dal­
szym operacjom poświęcił swe dwutomowe dzieło Edmond
Alphonse Leon Buat,
1809, De Ratisbonne à Znaim
(Paryż
1909). Jest to niezwykle dokładna analiza działań bojowych,
poparta licznymi wykresami, diagramami i zestawieniami
ilustrującymi liczebność, podział taktyczny armii francuskiej
i austriackiej w różnych etapach kampanii. Dużą wartość
poznawczą ma także polemiczna rozprawa Henri Camona,
La manoeuwre de Wagram
(Nancy-Paryż 1926). Z nowszych
opracowań na szczególną uwagę zasługuje książka znanego
napoleonisty Jeana Thiry’ego,
Wagram
(Paryż 1966) udanie
łącząca aspekty polityczne i militarne kampanii 1809 r.
Autorzy francuscy w dużej mierze oparli swe prace na
obfitej korespondencji pozostawionej przez Napoleona
(Correspondence de Napoleon I
- e r
,
Paryż 1858-1870, 32
tomy) oraz na licznych relacjach i pamiętnikach jego do­
wódców.
W Austrii ukazało się kilka obszernych opracowań
dotyczących wojny 1809 r. Na największą, czterotomową
publikację zdobyło się Archiwum Wojny wydając
Krieg von
1809
(Wiedeń 1907-1910). Opracowanie to ukazuje jednak
przebieg kampanii tylko do bitwy pod Aspern i Essling.
Krótszą pracę, poświęconą natomiast całej kampanii,
pozostawił
Mayerhoffer
von
Vedropolje,
Oesterreichs
Krieg mit Napoleon 1809
(Wiedeń 1905). Z innych opraco­
wań warto wspomnieć o A. Strobla,
Aspern und Wagram
(Wiedeń 1897) oraz dziele Adolfa von Horsetzkiego,
Krie­
gegeschichtliche Uebersicht der wichtigsten Feldzuge seit
1792
(Wiedeń 1913).
W polskiej literaturze bitwa pod Raszynem zajęła należ­
ne jej miejsce. Natomiast bardziej szczegółowych danych
o starciu pod Wagram polski czytelnik może zaczerpnąć
zaledwie z kilku prac. Operacyjno-taktycznej analizy kam­
panii 1809 r. i bitwy pod Wagram dokonał niezastąpiony
Marian Kukieł w
Wojnach napoleońskich
(Warszawa 1927)
w cyklu
Kurs Historii Wojen.
Ich zbeletryzowany opis zawarł
w tłumaczonej na polski
Historii Konsulatu i Cesarstwa
Zgłoś jeśli naruszono regulamin