Andrzej Nowosad – Władza i media w Bułgarii.pdf

(4034 KB) Pobierz
WŁADZA I MEDIA W BUŁGARII
Andrzej Nowosad
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Książka dofinansowana przez Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu
Jagiellońskiego ze
środków
Wydziałowej Rezerwy Badań Własnych oraz Instytut Dziennikarstwa
i Komunikacji Społecznej
RECENZENT
Dr hab. Teresa Sasińska-Klass, prof. UJ
PROJEKT OKŁADKI
Marcin Bruchnalski
REDAKTOR WYDAWNICTWA
Agnieszka Stęplewska
KOREKTA
Jerzy Hrycyk
SKŁAD I
ŁAMANIE
Wojciech Wojewoda
© Copyright by Andrzej Nowosad & Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Wydanie I, Kraków 2008
All rights reserved
Książka, ani
żaden
jej fragment, nie może być przedrukowywana bez pisemnej zgody Wydawcy.
W sprawie zezwoleń na przedruk należy zwracać się do Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego
ISBN 978-83-233-2543-7
www.wuj.pl
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Redakcja: ul. Michałowskiego 9/2, 31-126 Kraków
tel. 012-631-18-81, 012-631-18-82, fax 012-631-18-83
Dystrybucja: ul. Wrocławska 53, 30-011 Kraków
tel. 012-631-01-97, tel./fax 012-631-01-98
tel. kom. 0506-006-674, e-mail: sprzedaz@wuj.pl
Konto: PEKAO SA, nr 80 1240 4722 1111 0000 4856 3325
SPIS TREŚCI
Wstęp ...............................................................................................................................
Rozdział 1. Założenia teoretyczne, metody badawcze, podstawowe pojęcia..................
1.1. Podstawowe pojęcia – przegląd ............................................................................
1.1.1. System..........................................................................................................
1.1.2. System polityczny........................................................................................
1.1.2.1. Media w systemie politycznym ......................................................
1.1.3. System medialny..........................................................................................
1.1.3.1. Polskie spojrzenie na system medialny ..........................................
1.1.3.2. Bułgarskie spojrzenie na system medialny.....................................
1.1.3.3. Media jako oko cyklonu procesów dziejowych .............................
1.2. Przedmiot badań....................................................................................................
1.2.1 Metoda badań................................................................................................
Rozdział 2. Otoczenie polityczne i pierwsze bułgarskie periodyki w okresie wyzwole-
nia narodowego..........................................................................................................
2.1. Uwarunkowania historyczne, polityczne i kulturowe powstania pierwszych pe-
riodyków bułgarskich ...........................................................................................
2.2. „Lyuboslovie” – periodyk o funkcjach edukacyjnych..........................................
2.3. Funkcje oświeceniowe pierwszych periodyków na przykładzie pisma „Bălga-
rski Orel” ..............................................................................................................
2.4. Funkcje oświeceniowo-informacyjne gazety „Tzarigradski vestnik” ..................
2.5. Uwarunkowania polityczne funkcjonowania bułgarskiego druku w imperium
Osmanów ..............................................................................................................
2.6. Centra rozwoju prasy bułgarskiej w imperium Osmanów....................................
2.7. Reżim prawny działalności wydawniczej w imperium Osmanów .......................
2.8. Bułgarska prasa emigracyjna ................................................................................
Rozdział 3. System polityczny i medialny Księstwa Bułgarii oraz Rumelii Wschodniej
(1878–1885)...............................................................................................................
3.1. Ustalenie granic Księstwa Bułgarskiego i Rumelii Wschodniej ..........................
3.2. Podstawy systemu politycznego Księstwa Bułgarii..............................................
3.2.1. Prawa obywatelskie i wolność druku w doktrynie prawa konstytucyjnego
Księstwa Bułgarskiego (1879).....................................................................
3.2.2. Uwarunkowania polityczne powstania
Konstytucji Tărnowskiej................
3.3. System polityczny Rumelii Wschodniej ...............................................................
3.4. Formy sprawowania władzy przez księcia Aleksandra I von Battenberga...........
3.4.1. Powołanie rządu i pierwszych instytucji medialnych..................................
3.4.1.1. Funkcje i zadania gazety „Dărzhaven Vestnik” .............................
3.4.1.2. Funkcje i zadania Drukarni Państwowej ........................................
3.4.2. Pierwsze próby zmiany systemu politycznego i medialnego księstwa .......
3.4.2.1. Wprowadzenie reżimu wojskowego w Księstwie Bułgarii (1881–
–1885) .............................................................................................
3.4.2.2. Adaptacja osmańskiego
Prawa druku
w Księstwie Bułgarii .........
3.4.2.3. Wprowadzenie zmian do konstytucji i powołanie Rady Krajowej ...
19
27
27
27
29
32
37
38
43
56
62
62
73
73
77
81
84
86
93
95
100
111
111
114
117
120
121
122
123
124
126
127
129
130
132
6
Spis treści
3.4.2.3.1. Podporządkowanie druku Radzie Krajowej i MSW......
3.4.3. Liberalizacja przepisów prawa druku ..........................................................
3.4.4. Proces transformacji systemu politycznego z dyktatury wojskowej w rzą-
dy cywilne lojalne wobec armii...................................................................
3.5. Rumelia Wschodnia jako oaza wolności prasy bułgarskiej ..................................
3.6. Liberalizacja prawa druku i proces zjednoczeniowy Księstwa Bułgarii i Rume-
lii Wschodniej (1886) ...........................................................................................
Rozdział 4. Reglamentacja druku i instytucje medialne w czasach Ferdynanda I Gotha
(1887–1908)...............................................................................................................
4.1. Regulacje druku w okresie rządu narodowców Stefana Stambolova (1887–
–1894) ...................................................................................................................
4.1.1. Prześladowania polityczne w okresie rządu narodowców...........................
4.2. Wolność druku czy prawo druku? Dymisja Stambolova i liberalizacja sceny
politycznej w Bułgarii ..........................................................................................
4.2.1. Odwilż w mediach .......................................................................................
4.2.2. Wolność prasy bez etyki zawodowej dziennikarzy i odpowiedzialności za
słowo............................................................................................................
4.3. Złote lata wolności mediów i oświecenia narodowego (1889–1908)...................
4.3.1. Funkcje i zadania BTA – pierwszej bułgarskiej agencji telegraficznej.......
4.3.2. Wpływ kryzysu gospodarczego i politycznego na doktrynę wolności me-
diów (1900–1908)........................................................................................
4.4. Proces przygotowań politycznych do ogłoszenia niepodległości .........................
4.4.1. Analiza otoczenia międzynarodowego Bułgarii w latach 1904–1907 ........
4.4.2 Czynniki decydujące o wprowadzeniu regulacji druku w księstwie w la-
tach 1901–1908............................................................................................
4.4.3. Regulacje druku na wypadek wojny i rewolucji..........................................
4.4.4. Analiza porównawcza regulacji druku – stan na 1907 rok.........................
4.4.5. Analiza porównawcza instytucji medialnych – stan na 1907 rok ...............
4.5. Prasa
żółta
i wyspecjalizowana – nowe formy dziennikarstwa ............................
Rozdział 5. Regulacje druku i instytucje medialne Carstwa Bułgarii w latach 1908–1918 .
5.1. Zmiany systemu politycznego i medialnego przed wybuchem konfliktów bał-
kańskich (1908–1912) ..........................................................................................
5.2. Zmiany w systemie medialnym Bułgarii w czasie konfliktów bałkańskich
(1912–1913) i I wojny
światowej
(1914–1918) ...................................................
5.2.1. Powołanie Dyrekcji Druku jako instytucji wspomagającej BTA................
5.2.2. Funkcje BTA................................................................................................
5.2.3. Radio – telegraf bez drutu............................................................................
5.3. Bułgaria po konfliktach zbrojnych (1912–1918) ..................................................
5.4. Abdykacja Ferdynanda I, zmiany systemu politycznego i medialnego Bułgarii
po I wojnie
światowej...........................................................................................
Rozdział 6. Media i władza w doktrynie etatystycznej (1919–1934)..............................
6.1. System polityczny i gospodarczy Bułgarii po I wojnie
światowej
.......................
6.1.1. Powstanie nieformalnego Związku Dziennikarzy .......................................
6.2. Od wolności do podległości – media i władza w autorytarnym reżimie chłop-
skim Aleksandra Stamboliyskiego (1919–1923) .................................................
6.2.1. Ocena regulacji druku z 18 grudnia 1921/1924 roku ..................................
6.3. „Terror za terror,
śmierć
za
śmierć”
– media i władza w autorytarnym reżimie
burżuazyjnym Aleksandra Tzankova (1923–1926)..............................................
133
135
138
139
140
143
144
150
152
153
156
157
160
162
164
164
168
170
172
174
176
177
177
179
180
181
183
186
188
191
191
195
196
198
200
Spis treści
7
202
203
205
209
218
221
221
223
224
227
229
231
231
232
234
235
235
238
240
240
243
244
246
247
248
249
251
255
255
256
256
257
257
258
258
258
259
260
263
265
266
269
270
270
273
6.3.1. Nieudana próba przewrotu robotniczo-chłopskiego....................................
6.3.2. Media i władza w okresie burżuazyjnych rządów Aleksandra Tzankova...
6.4. Media i władza po falach terroru ..........................................................................
6.5. System radiowy.....................................................................................................
6.6. Kryzys polityczny .................................................................................................
Rozdział 7. Instytucje medialne w doktrynie faszyzmu (1934–1944) ............................
7.1. „Zveno” – założenia ruchu politycznego, ustroju i doktryny (1934–1936)..........
7.1.1. Funkcje i zadania Dyrekcji Odnowy Społecznej.........................................
7.1.2. Regulacje druku w doktrynie „odnowy społecznej” ...................................
7.1.3. System radiowy w doktrynie „odnowy społecznej”....................................
7.2. Władza i media w okresie funkcjonowania monarcho-faszyzmu (1936–1944)...
7.2.1. Analiza przekształceń instytucji medialnych...............................................
7.2.1.1. Dyrekcja Odnowy Społecznej ........................................................
7.2.1.2. Rada Programowa Radia ................................................................
7.2.1.3. Dyrekcja Druku ..............................................................................
7.2.1.4. BTA ................................................................................................
7.2.1.5. Funkcje i zadania Służby Nadzoru Druku ......................................
7.2.1.6. System medialny w doktrynie faszyzmu ........................................
7.3. Media i władza w warunkach wojny.....................................................................
7.3.1. Polityka wewnętrzna i zewnętrzna Bułgarii w czasie II wojny
światowej..
7.3.2. Władza i media w czasie II wojny
światowej..............................................
7.3.2.1. Zadania, funkcje i struktura Głównej Dyrekcji Propagandy Naro-
dowej ...............................................................................................
7.3.2.2. Dziennikarstwo – służba cywilna w warunkach wojny..................
7.3.2.3. Rejestr dziennikarzy .......................................................................
7.3.2.4. Instytucja sądu moralnego i napiętnowania społecznego...............
7.3.2.5. Nacjonalizacja zawodu dziennikarza..............................................
7.3.2.6. Nacjonalizacja druku periodycznego..............................................
7.3.3. Wojna w eterze ............................................................................................
7.3.3.1 Zakaz słuchania obcych radiostacji .................................................
7.3.3.2. Zakaz rozpowszechniania informacji o armii i działaniach wo-
jennych ............................................................................................
7.3.4. Rozgłośnie aliantów.....................................................................................
7.3.4.1 Radio Svobodna i nezavisima Bălgariya .........................................
7.3.4.2. Radio Londyn .................................................................................
7.3.5. Rozgłośnie Kominternu ...............................................................................
7.3.5.1. Radio Hristo Botev .........................................................................
7.3.5.2. Radio Naroden Glas i Nowa Europa ..............................................
Rozdział 8. Media i władza w okresie funkcjonowania systemu komunistycznego.......
8.1. Czas politycznego rewanżu i rozliczeń .................................................................
8.1.1. Powołanie instytucji Sądu Ludowego .........................................................
8.1.2. Ustawa o ochronie władzy ludowej .............................................................
8.1.3. Czas czystek.................................................................................................
8.1.4. System nadzoru i socjalizacji politycznej....................................................
8.2. Adaptacja i rozbudowa faszystowskiego systemu medialnego w doktrynie
komunizmu ............................................................................................................
8.2.1. Ograniczenie liczby gazet............................................................................
8.2.2. Funkcje i struktura Ministerstwa Propagandy Narodowej ..........................

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin