Bruckner A. - Dzieje kultury polskiej T. I.pdf

(17433 KB) Pobierz
ALEKSANDER BRÜCKNER
DZIEJE
KULTURY POLSKIEJ
TOM I
OD CZASÓW PRZEDHISTORYCZNYCH DO R. 1506
KRAKÓW 1930
NAKŁADEM KRAKOWSKIEJ SPÓŁKI WYDAWNICZEJ
SPIS TREŚCI TOMU I
OD A U TO R A ...................................................................................................... V
Rozdział I: CZASY PRZEDDZIEJOWE.....................................................
Położenie i przyroda kraju.— Wyniki badań archeologicznych. —
Kultura łużycka. — Arjowie, rasa, ludy, język, kultura, kolebka. —
Epoka Iitwo-słowiańska. — Słowianie; siedziby pierwotne; grupy
językowe i szczepowe. — Wpływy obce. — Wędrówki germańskie.
1
Rozdział II: POLSKA POGAŃSKA. SZCZEPY I IMIENNICTWO . 31
Świadectwa o Słowianach VI do X- wieku. — Szczepy polskie;
nazwy; różnice narzeczowe. — Imiennictwo; nazwy miejscowe;
imiona osobowe.
Rozdział III: POLSKA POGAŃSKA. SPO Ł E C Z E Ń ST W O .................77
Prasłowiańskie różnice stanowe i ich nazwy. — Ustrój pogańskiej
Polski. — Władza książęca i jej organy. — Skarbowość. — Sądy. —
Wojsko. — Wpływy obce.
Rozdział IV: POLSKA POGAŃSKA. R O D ZIN A ..................................... 105
Małżeństwo. — Urodziny i postrzyżyny.— Obrzędy pogrzebowe.—
Rodzina. — Zabawy i pląsy. — Ślady barbarzyństwa.
Rozdział V: POLSKA POGAŃSKA. W I A R A ......................................... 133
Olimp polski.— Podanie o Lechu, Piaście, smoku, Wandzie, Wal-
cerzu Udałym.— Istotna wiara Polski słowiańskiej.— Kult bożków
przyrody i domowych.— Zabobony wszelakie i ich resztki dzisiejsze.
Rozdział VI: POLSKA POGAŃSKA. KULTURA GRODZISKOWA 168
Dom pierwotny. — Gospodarstwo. — Przyroda. — Pożywienie. —
Odzież. — Handel. — Kultura. — Grody. — Pozostałości z epoki
pogańskiej.
Rozdział VII: WCZESNE ŚREDNIOWIECZE (966-1300). KOŚCIÓŁ 207
Źródła dla poznania epoki, obce i własne.— Wprowadzenie chrześci­
jaństwa. — Rychły zanik pogaństwa. — Mniemane misje: iryjska
i słowiańska. — Wpływ Kościoła. — Akt gnieźnieński. — Źródła
chrześcijaństwa polskiego. — Ustrój Kościoła. — Ruch religijny
i nowe Zakony. — Unarodowienie Kościoła. — Święci pańscy. —
Kult św. Stanisława. — Przewaga Kościoła w życiu indywidualnem.—
Chrzest. — Śluby. — Pogrzeby. — Szkoła. — Literatura. — Zabytki
polskie duchowne. — Zabytki świeckie. — Sztuka kościelna. — Wy­
chowanie domowe.
Rozdział VIII : WCZESNE ŚREDNIOWIECZE (966—1300). PAŃSTWO 307
Władza książęca. — Szlachta rodzima i jej zawołania. — Przybysze
obcy. — Chłopi. — Kolonizacja niemiecka. — Administracja kra­
jowa. — Sądownictwo. — Wojskowość. — Bitwa i oblężenia. —
Przemysł. — Moneta. — Podniesienie się poziomu życia codzien­
nego. — Obcy. — Żydzi. — Kultura.
Rozdział IX: RUŚ. — PRUSY. — LITW A ..................................................... 381
I. Ruś, kraj, lud, wiara. — Najazd normański. — Przyjęcie chrześci­
jaństwa wschodniego; rola Bułgarji; wpływy greckie. — Szkoła,
literatura, epika narodowa. — Podziały; pogrom tatarski; tra-
gedja ruska.
II. Prusy, kraj, lud, wiara, kultura. — Wpływy polskie ; ich zmarno­
wanie.
III. Litwa, kraj, lud, wiara, państwo.
Rozdział X: WIEKI CZTERNASTY I PIĘTNASTY. PAŃSTWO
I K O ŚC IÓ Ł................................................................................................... 415
Źródła. — Tło dziejowe. — Kazimierz Wielki. — Szlachta. — Przy­
wileje.— Cechy stanowe.— Duchowieństwo.— Husytyzm.— Udział
w soborach.— Typy duchowne.— Życie kleru. — Kościół polski.—
Kaznodziejstwo.
Str.
Rozdział XI: MIASTO I W IE Ś ...................................................................... 469
Miasta i ich gospodarka. — Ustrój. — Handel.— Cechy.— Misterja. —
Kuchnia. — Rozrywki. — Zbytek. — Żydzi. — Znaczenie miasta. —
Kmiecie. — Wojsko. — Skarbowość. — Sądownictwo. — Życie ro­
dzinne. — Życie potoczne. — Wpływy obce.
Rozdział XII: SZKOLNICTWO......................................................................527
Szkoły niższe. — Uniwersytety obce. — Uniwersytet Jagielloński.
Rozdział XIII: LITERATURAŁACIŃSK A.................................................... 545
Ubóstwo wieku XIV. — Literatura XV wieku. — Traktaty nau­
kowe. — Jan Długosz. — Wymowa świecka. — Poezja łacińska. —
Zwiastuny humanizmu. — Nauki.
Rozdział XIV: LITERATURAP O L S K A .........................................................577
Literatura XIV wieku. — Literatura XV wieku. — Wiersze reli­
gijne. — Wiersze świeckie. — Proza polska. — Pisownia i język
literacki.
Rozdział XV: S Z T U K A ................................................................................. 611
Architektura.— Rzeźba. — Malarstwo. — Muzyka.— Mlodszość i ży­
wotność kulturalna Polski.
Rozdział XVI: RUŚ I L I T W A .......................................................................641
D w ie Rusi. — Druki Fiolowe. — Szyzma i Unja. — Żydowstwo. —
Litwa. — Kultura pogańska. — Kultura chrześcijańska. — Wpływy
ruskie.
OD AUTORA
Dzieło niniejsze, przeznaczone dla szerszej publiczności,
zebrało wyniki dawniejszych studjów własnych, którym, czy
z dziedziny języka czy pisemnictwa, stale przyświecało jako ceł
ostateczny odtworzenie dawnej kultury, dawnego trybu życia
w rodzinie i gminie, w kościele i szkole, w sądzie i obozie, w mo­
wie i piśmie. Skupiłem je obecnie w obrazie całkowitym, kreślo­
nym bez jakiegokolwiek uprzedzenia, w jedynym zamiarze wy­
stawienia dawnej rzeczywistości, o ile siły i źródła mi dopi­
sywały.
Skoro to dzieło ma służyć miłośnikom rzeczy ojczystych,
usunąłem z niego balast, naukowy, cytacje, polemikę, uwzglę­
dniając je tylko z konieczności; nie unikałem trwożliwie lekkich
tu i ówdzie powtarzać. Oparłem się o prace poprzedników,
czerpię z nich pełną ręką i winienbym w porządku alfabe­
tycznym, począwszy od Abrahama Wł. i Balzera O., wymie­
niać dzieła, jakich używałem; spis objąłby stronic kilkanaście.
Niech go ta wzmianka zastąpi: do długu, jaki wobec nich za­
ciągnąłem, przyznaję się z najżywszą wdzięcznością; zresztą
wyliczam z każdego rozdziału ważniejsze prace, nowsze; ma-
terjał przez nie zebrany oświetlam nieraz samoistnie.
Dla wieków średnich unikam ile możności metody retro­
spektywnej, wstecznej, bo łatwo zawodzi, rzeczy nowsze czasom
dawnym narzucając. Odzie każde inne źródło ustaje, zwracam
się do ostatniego bezpośredniego, do języka; dalej oddaje walne
usługi analogja, wzgląd na to, jak to gdzie indziej bywało, cho-

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin