FAKTORING.pdf

(680 KB) Pobierz
Spis treści
Wstęp .....................……………………………………………………………………s. 2
Rozdział 1. Charakterystyka i klasyfikacja faktoringu ................……………………..s. 3
1.1. Pojęcie i istota faktoringu ................……………………………………………...s. 3
1.2. Geneza powstania faktoringu i współczesność ...................………………………s. 8
1.3. Podstawowe i szczególne formy faktoringu ................………………………….s. 14
Rozdział 2. Umowa faktoringu...…………….………………………………………s. 23
2.1. Treść umowy faktoringowej jej funkcjonowanie i rozwiązanie………………...s. 23
2.2. Odpowiedzialność podmiotów związanych z faktoringiem ................………….s. 29
2.3. Formy zabezpieczeń w faktoringu .................…………………………………...s. 31
Rozdział 3.Analiza opłacalności faktoringu ………………………………………...s. 34
3.1. Analiza korzyści i kosztów stosowania faktoringu...................…………………s. 34
3.2. Kredyt a faktoring – porównanie opłacalności ................……………………….s. 38
3.3. Analiza rynku faktoringowego w Polsce w latach 2006-2010 ………………....s. 43
Zakończenie...………………………………………………………………………..s. 47
Bibliografia...………………………………………………………………….……..s. 49
Wykaz rysunków ………………………………..…………………………………...s. 51
Wykaz tabel ……………………………………………...……………………..……s. 51
Wykaz wykresów ……………………………………………………………………s. 51
1
Wstęp
Faktoring
jest
stosowany
głównie
dla
poprawy
płynności
finansowej
przedsiębiorstwa, jako rynkowe narzędzie kapitałowego wsparcia, ale również do
wyeliminowania części ryzyka związanego z prowadzoną działalnością
1
. W Polsce jest
mało rozpowszechniony, co jest jednocześnie powodem i przyczyną rzadkiego
stosowania. Zmienia się to jednak wraz z upływem czasu i faktoring powoli zaczyna
być zauważalny. Przy spełnieniu określonych warunków może być korzystniejszy od
kredytu, dzięki czemu zasługuje na bliższe poznanie.
Celem pracy jest przybliżenie pojęcia faktoringu, ukazanie go jako alternatywę
dla innych źródeł finansowania (głównie kredytu obrotowego) oraz wskazanie na zalety
stosowania go w zarządzaniu finansami przedsiębiorstwa.
Praca składa się z trzech rozdziałów. W pierwszym rozdziale poruszone zostały
zagadnienia związane z genezą i istotą faktoringu. Znajdują się tam definicje faktoringu
przytoczone z różnych autorów. Kolejno wymienione i przeanalizowane są również
jego funkcje i klasyfikacja (rodzaje).
Rozdział drugi poświęcony jest umowie faktoringowej. Przedstawia szczegółowy
opis treści tej umowy i wymagania stosowane wobec kandydatów na faktorantów.
Omawia etapy nawiązania współpracy między faktorem a przedsiębiorstwem. Opisuje
zasady funkcjonowania umowy w praktyce (wraz z rodzajami zabezpieczeń) i formami
jej rozwiązywania.
Trzeci rozdział stanowi analizę zysków i kosztów stosowania faktoringu. Część
rozdziału jest poświęcona porównaniu faktoringu z kredytem obrotowym. Główną rolę
odgrywają tu występujące różnice. W ostatniej części rozdziału dokonano analizy rynku
faktoringowego w Polsce w latach 2006-2010.
Pracę kończą opisy mocnych i słabych stron faktoringu w oparciu o informacje
zawarte w treści pracy (poszerzone o raporty analizujące sytuację branży faktoringowej
w Polsce). Dodatkowo, dołączono „wizję” przyszłości faktoringu i możliwości jego
rozwoju w Polsce.
W trakcie pisania pracy autor skorzystał z książek tematycznych, aktów
prawnych, artykułów, raportów, opracowań oraz źródeł internetowych.
1
http://www.bankikredyt.nbp.pl/home.aspx?f=/content/2006/2006_11_12/barowicz.html
2
Rozdział 1.
Charakterystyka i klasyfikacja faktoringu
1.1. Pojęcie i istota faktoringu
Etymologia pojęcia „factoring” do dziś nie została jednolicie sprecyzowana.
Niektórzy twierdzą, iż „faktoring” pochodzi bezpośrednio z języka angielskiego od
słowa „factoria” jak określano placówkę handlową europejskich kupców w krajach
zamorskich, bądź od pojęcia „factor”, które dosłownie oznaczało „kogoś, kto coś robi w
czyimś imieniu”, agenta lub pośrednika
2
. Według jednej z hipotez źródeł tego terminu
należy doszukiwać się w łacinie, gdzie „facio, facere” oznacza „robić, wykonywać,
sporządzać, zlecać”. W Polsce pojęcie „factoring” zaistniało już w języku staropolskim,
sprzed kilkudziesięciu lat, gdzie mianem „faktora” określano pełnomocnika. Słowo
„faktorne” oznaczało prowizję pobraną za pośrednictwo i usługi. Określenie „faktor” w
polskiej kulturze pojawiało się i zanikało, zastępowane mianem „pośrednik”. Według R.
Pilchera w niektórych krajach mianem
faktoring
określano nie tylko usługę faktoringu.
W Szkocji używano tego słowa do określenia zawód zarządcy nieruchomości
3
.
Istotą faktoringu (por. Rysunek 1) jest krótkoterminowe finansowanie dostaw
towarów przez faktora, czyli podmiot, który pośredniczy w procesie rozliczeń
finansowych między faktorantem (dostawcą) a płatnikiem (odbiorcą). W takim
przypadku dostawca otrzymuje gotówkę, nie czekając aż należności zostaną ściągnięte,
co przyspiesza cyrkulację kapitału
4
.
W literaturze przedmiotu można odnaleźć wiele definicji faktoringu, są to
zazwyczaj tłumaczenia z literatury zachodniej. H. A. Baumann twierdzi, iż: „(…)
faktoring oznacza zawartą między producentem towarów i instytucją finansową
długookresową umowę, na podstawie której instytucja finansowa całkowicie
zabezpiecza przed poniesieniem strat z tytułu wierzytelności handlowych, swojego
2
K. Kreczmańska-Gigol,
Opłacalność faktoringu dla przedsiębiorcy i faktora,
Difin, Warszawa 2007, s.
D. Podedworna-Tarnowska,
Faktoring w Polsce: szanse i zagrożenia rozwoju,
Wydawnictwo: Szkoła
M. Tokarski,
Faktoring w małych i średnich przedsiębiorstwach: formy krótkoterminowego
12-13.
3
Główna Handlowa, Warszawa 2007, s. 12.
4
finansowania działalności,
Wolters Kluwer Polska – OFICYNA, Kraków 2005, s. 48.
3
partnera umowy i po nabyciu wierzytelności w drodze kupna lub cesji, oferuje mu swoje
usługi związane z administrowaniem tymi wierzytelnościami, takie jak usługi księgowe i
inne usługi pomocnicze, a także na życzenie partnera umowy zaliczkowanie
wierzytelności (…)”
5
.
E. F. Brigham określa syntetycznie „(…)
faktoring jako sprzedaż
należności pożyczkodawcy, zwykle bez prawa regresu wobec pożyczkobiorcy
(…)”
6
.
Tymczasem W. Bień definiuje faktoring jako „(…)
specyficzną formę inkasa należności
od odbiorców, której istota polega na odstąpieniu bankowi lub innej instytucji
finansowej specjalizującej się w inkasie wierzytelności przez firmę należności z tytułu z
tytułu sprzedanych odbiorcom produktów, towarów i usług przed terminem ich
płatności (…)”
7
.
Zgodnie z podaną definicją J. Grzywacz twierdzi, że „(…)
przedmiotem faktoringu są należności od odbiorców z tytułu ich odsprzedaży przed
terminem płatności
(…)”
8
. K. Kreczmańska-Gigol na podstawie analizy przytoczonych
w swojej książce definicji faktoringu przedstawiła własną, według której „(…)
faktoring
oznacza długookresową współpracę między przedsiębiorcą, który jest dostawcą
towarów bądź usług, oraz wyspecjalizowaną instytucją faktoringową, w ramach której
dochodzi do przelewu wierzytelności przez dostawcę na instytucję faktoringową i
świadczeniu (…) usług związanych z tym przelewem
(…)”
9
.
Przedmiotem faktoringu są wierzytelności pochodzące z umów kupna-sprzedaży,
za wyjątkiem dóbr przeznaczonych do użytku osobistego dłużnika. Są to najczęściej
wierzytelności krótkoterminowe, które powinny być uregulowane w okresie od 14 do
210 dni. Jednak z punktu widzenia prawa dopuszczalne jest objęcie faktoringiem
wierzytelności z krótszym, bądź z dłuższym terminem ich uregulowania. Przedmiotem
umowy może również zostać obsługa wierzytelności, które dopiero powstaną, tzw.
5
6
K. Kreczmańska-Gigol,
Opłacalność faktoringu…,
op. cit., s. 7.
E. F. Brigham,
Podstawy zarządzania finansami,
PWE, Warszawa 1997, t. 3, s. 98; K. Kreczmańska-
W. Bień,
Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa,
Difin, Warszawa 2005, s. 239; K. Kreczmańska-
J. Grzywacz,
Faktoring,
Difin, Warszawa 2005, s.28; K. Kreczmańska-Gigol,
Opłacalność faktoringu…,
K. Kreczmańska-Gigol,
Opłacalność faktoringu…,
op. cit., s. 18.
Gigol,
Opłacalność faktoringu…,
op. cit., s. 12.
7
Gigol,
Opłacalność faktoringu…,
op. cit., s. 13.
8
op. cit., s. 13.
9
4
ekspektatywy
wierzytelności,
wskutek
umów
zawartych,
ale
jeszcze
niezrealizowanych
10
.
Rysunek 1. Istota faktoringu
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: M. Tokarski,
Faktoring w małych i średnich
przedsiębiorstwach: formy krótkoterminowego finansowania działalności,
Oficyna Ekonomiczna Oddział
Polskich Wydawnictw Profesjonalnych, Kraków 2005, s. 48.
Faktoring rozwiązuje problemy z przepływem gotówki, związane z wydłużonymi
terminami płatności, poprawia zdolności płatnicze dostawcy oraz chroni przed
niewypłacalnością odbiorców. Dzięki niemu przedsiębiorstwa nie tracą czasu na
ściąganie wierzytelności i są w stanie zaoferować swoim odbiorcom atrakcyjne warunki
płatności, co w dużym stopniu decyduje o konkurencyjności ich oferty
11
.
Według umowy faktoringu możemy wyróżnić trzy podmioty
12
:
- Faktor,
- Faktorant,
- Dłużnik.
10
K. Kreczmańska-Gigol,
Nowe możliwości zastosowania faktoringu w zarządzaniu płynnością finansową
firmy, „Gazeta Prawna” nr 218 z dnia 09.11.2007; http://mojafirma.infor.pl/biznes-finanse/61683,Nowe-
mozliwosci-zastosowania-faktoringu-w-zarzadzaniu-plynnoscia-finansowa-firmy.html [21.10.2010].
11
12
J. Grzywacz,
Współpraca przedsiębiorstwa z bankiem,
Difin, Warszawa 2006, s. 61-62.
M. Tokarski,
Faktoring w małych i średnich przedsiębiorstwach…,
op. cit., s. 51.
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin