elektra - przekł. Morawski.pdf
(
406 KB
)
Pobierz
Ta lektura,
podobnie ak tysiące innych, est dostępna on-line na stronie
wolnelektury.pl.
Utwór opracowany został w ramach pro ektu
Wolne Lektury
przez
fun-
dac ę Nowoczesna Polska.
SOFOKLES
Elektra
.
:
(osoba niema)
, siostra
Rzecz dzieje się przed pałacem królewskim w Mykenach.
Wchodzą:
,
i
.
O synu tego, co kiedyś pod Tro ą
Szykom przewodził, ciesz teraz twe oczy
Tym, za czymś tęsknił od dawna serdecznie.
Bo otóż Argos stare, upragnione,
Szalone córy Inacha¹ siedziba;
To zaś, Oreście, boga wilkobó cy²
Rynek like ski; z lewego masz boku
Hery³ świątynię przesławną; więc wolnoć
Złotem błyszczące oglądać Mykeny
I krwią zbroczone Pelopidów gniazdo⁴,
Skąd kiedyś, w strasznym rodzica pogromie⁵,
Ja cię z rąk siostry rodzone prze ąłem,
By cię stąd uwieść, zbawić i wychować,
Ażbyś mi wyrósł na o ca mściciela.
Nuże, Oreście, i ty, druhu miły,
Piladzie, radźcie, co czynić wypada,
Bo uż nam słonko błysło zza osłonek
I budzi ptasząt poranne świergoty,
A noc uż zwija gwiaździstą oponę⁶;
¹córa
Inacha
(mit. gr.) — Io, kochanka Zeusa, z zemsty Hery zamieniona w ałówkę. [przypis edytorski]
²bóg
wilkobójca
— przydomek Apolla ako opiekuna i obrońcy trzody. [przypis edytorski]
³Hera (mit. gr.) — bogini niebios i macierzyństwa, żona i siostra Zeusa. [przypis edytorski]
⁴krwią
zbroczone Pelopidów gniazdo
— dziadek Agamemnona, Pelops, zemścił się na bracie Tyestesie, gdy
ten uwiódł mu żonę, zabija ąc ego dzieci i poda ąc mu e ako potrawę. [przypis edytorski]
⁵w
strasznym rodzica pogromie
— w momencie straszne śmierci o ca. [przypis edytorski]
⁶opona (daw.) — zasłona. [przypis edytorski]
Więc zanim z domu kto wy dzie, rzecz całą
Ułóżcie dobrze, byście nie zwlekali,
Kiedy nie pora; dziś czynów trza stali.
O wierny sługo, niechybne ty znaki
Da esz twe dobre dla panów swych woli.
Bo ako rumak szlachetny w złe chwili,
Pomimo wieku, nie pada na duchu,
Lecz kark podniesie, ty również podniety
Nie skąpiąc, w pierwszym zstępu esz szeregu.
A więc wy awię ci mo e zamysły,
Ty zaś słucha ąc uważnie słów moich,
Gdy w czym pobłądzę, nie poskąp mi rady.
Kiedym więc stanął przed Pytii⁷ wyrocznią,
By się wywiedzieć, akim to sposobem
Pomściłbym mego rodzica morderców,
To rzekł Apollo, co zaraz usłyszysz:
Że sam, bez tarczy i zbro nych zastępów,
Podstępem słuszne dokonać mam łaźni.
Że więc tak bóstwo do nas przemówiło,
Ty, skoro tylko nadarzy się pora,
We dź tam do wnętrza i zbada , co czynią,
Byś nam dokładną dał o tym wiadomość.
Wiek i czas długi nie dadzą cię poznać,
A siwe włosy pode rzeń nie wzbudzą.
Powiesz im tedy, że z dala przybywasz
Od Fanoteusa, człowieka z Fokidy,
Co z nimi dawnym przymierzem związany.
Rzeknij, przysięgą stwierdza ąc twe słowa,
Że Orest poległ za losu dopustem,
Skoro wśród igrzysk pyty skich się zwalił
Z wartkiego wozu. Tak niecha brzmi mowa.
My zaś grób o ca — ak to przykazano —
Ofiarnym płynem i włosów kędziorem
Uwieńczym, potem zaś tuta wrócimy
W ręku dźwiga ąc miedzianą tę urnę,
Która, ak wiesz to, ukryta wśród krzewów,
By w zmyślne mowie wygłosić im chytrze
Orędzie miłe, że znikłem ze świata,
Żem na proch starty i żarem zwęglony.
Bo cóż mi szkodzi, gdy w słowie umarły
W rzeczy⁸ żyć będę i sławy dostąpię?
Nie groźnym, mniemam, słowo, co zysk niesie.
Toż mówią często, że i mądrzy ludzie
Śmierć swą zmyślali; a kiedy do domu
Potem wrócili, cześć mieli tym większą.
Więc i a tuszę⁹, że wbrew ludzkim głosom
Wrogom żyw błysnę, ak gwiazda niebiosom.
O czysta ziemio, opiekuńcze bogi,
Da cie mi szczęście na przyszłości drogi!
Gniazdo rodowe, tchnij we mnie hart męski,
Bom tu zesłany na pomstę twe klęski.
⁷Pytia — prorokini wygłasza ąca wyrocznie Apolla w Delfach. [przypis edytorski]
⁸w
rzeczy
— w rzeczywistości. [przypis edytorski]
⁹tuszyć (daw.) — mieć nadzie ę. [przypis edytorski]
Sługa, Starość
Kłamstwo, Śmierć
Elektra
Nie dopuść na mnie hańby ni pożogi,
Że rząd i świetność przynoszę w te progi.
To się wyrzekło, a teraz wnet, starcze,
Patrz, byś dokonał swo ego zadania.
My zaś ode dźmy, nim pora odbieży,
Co w każde ludzi potrzebie ster dzierży.
Biada mi, biada!
Jakiś głos, synu, doleciał mych uszu
Z wnętrza, zapewne ęk domowe sługi.
Może Elektry nieszczęsne : czyż czekać
Tu nie należy, by skargi wysłuchać?
Byna mnie . Wprzódy Loks asza¹⁰ rozkazy
Wykonać trzeba i od nich poczynać,
Roszcząc¹¹ ofiarą grób o ca — a z płynu
Ze dzie zwycięstwo i siła do czynu.
z towarzyszami odchodzi. Z pałacu wychodzi
.
O święte słońce i wietrzne powiewy,
Co okalacie tę ziemię,
Wyście słyszały żałoby me śpiewy,
Znacie rozpaczy me brzemię.
I wy widzicie me piersi skrwawione,
Gdy noc uchyli zasłonę.
A kiedy pomrok nad światłem przemoże¹²,
Z żalami wtedy i boleścią domu
Dzielę nieszczęsna wciąż łoże.
Płaczę nad o cem, bo krwawym zamachem
Ares¹³ nie uczcił go w dali,
Lecz ak dąb runął, a matka mu z gachem¹⁴
Egistem byli za drwali.
Ostrym mu głowę rozszczepią żelazem
A nikt nie płacze, że srodze
Pod tak strasznym zginął razem,
I sama w bólu zawodzę.
Lecz w tym żalu nie ustanę,
Nie zniecham skargi gorące ,
Dopóki patrzę w gwiazd smugi świetlane,
Patrzę w asnego dnia słońce.
Morderstwo
Smutek, Zemsta
¹⁰Loksjasz — przydomek Apolla. [przypis edytorski]
¹¹roszcząc — rosząc, skrapia ąc (mowa o ofierze płynne , tzw. libac i). [przypis edytorski]
¹²kiedy
pomrok nad światłem przemoże
— kiedy mrok pokona światło. [przypis edytorski]
¹³Ares (mit. gr.) — bóg wo ny i bitewnego szału; ego rzymskim odpowiednikiem est Mars. [przypis edy-
torski]
¹⁴gach (daw.) — kochanek. [przypis edytorski]
Elektra
I ze słowikiem, co płacze swe dzieci¹⁵,
W drzwiach tego domu się puszczę w zawody.
Aż głos mó wszędzie doleci.
O wy, Hadesa¹⁶, Persefony¹⁷ grody,
Hermesie¹⁸ zmarłych, i ty, Pani zemsty,
Srogie Erynie¹⁹, potomstwo wy boże,
Zbrodniczych ciosów śledzicie pochrzęsty
I tych, co w cudze wkrada ą się łoże;
Przy dźcie, wspomóżcie, pomścijcie śmierć o ca,
I w rodzinną ziemię
Wróćcie mi prędko bratniego moło ca,
Bo rozpaczy brzemię
Tak mnie ugniata, że edna wśród żarów
Nie dźwignę takich ciężarów.
Wchodzi
.
Elektro, matki nieszczęsne ty dziecię,
Czemuż tak ciągle roztapiasz się w ęki
Nad tym, co w matki podstępne wpadł siecie,
Ze zbrodnicze zginął ręki?
Klnę temu, co się pokalał w tym czynie,
Jeśli mi rzec to przystoi — niech zginie!
O miłe drużki²⁰, z pociechą w żałobie
Przyszłyście do mnie — to pewnym.
Lecz a nie ścierpię, bym na o ca grobie
Płaczem nie łkała wciąż rzewnym;
Choć wy gotowe do wszelkie miłości,
Da cie mi szaleć w żałości.
A przecież Hades z wszechwspólne czeluści
Na żadne prośby, ofiary,
O ca ci uż nie wypuści.
Czemuż się gubisz, tak ęcząc bez miary?
Czemuż, gdy nic uż klęski nie przemoże²¹,
Gonisz mary w twym uporze?
Głupi, kto zgon rodziców w niepamięci fali
Grzebie! A we mnie współczucie obudzi
żałoba
¹⁵I
ze słowikiem, co płacze swe dzieci
— aluz a do mitu o królewnie ateńskie Prokne, żonie króla trackiego
Tereusa. Tereus zgwałcił e siostrę Filomelę i, aby ukryć swo ą zbrodnię, uciął e ęzyk. Dowiedziawszy się
o tym, Prokne w szale rozpaczy zabiła Itysa, syna którego urodziła Tereusowi. Wszystkie trzy osoby te tragedii
zamienili bogowie w ptaki; Prokne w postaci słowika opłaku e swó popełniony w obłędzie czyn. [przypis
edytorski]
¹⁶Hades (mit. gr.) — władca podziemnego świata zmarłych i bogactw ukrytych w ziemi; budzący strach, ale
sprawiedliwy bóg, brat Zeusa i Pose dona. [przypis edytorski]
¹⁷Persefona (mit. gr.) — żona Hadesa, bogini świata podziemnego. [przypis edytorski]
¹⁸Hermes (mit. gr.) — bóg kupców i złodziei, posłaniec bogów. [przypis edytorski]
¹⁹Erynie (mit. gr.) — boginie zemsty, karzące zwłaszcza przewiny wobec rodziny i rodu, przedstawiane ze
skrzydłami i z wężami we włosach, doprowadza ące do szału i dręczące tych, których ściga ą. [przypis edytorski]
²⁰drużka (daw.) — przy aciółka. [przypis edytorski]
²¹przemóc (daw.) — pokonać. [przypis edytorski]
Elektra
Plik z chomika:
romankacz2
Inne pliki z tego folderu:
Tragiedye - przekł. Kaszewskiego.pdf
(146786 KB)
elektra - przekł. Morawski.pdf
(406 KB)
antygona - przekł. Morawski.pdf
(277 KB)
krol-edyp - przekł. K. Morawski.pdf
(816 KB)
Inne foldery tego chomika:
!Prof. Aleksander Krawczuk
!Prof. Kazimierz Morawski
!Prof. Tadeusz Zieliński
!Prof. Zygmunt Kubiak
!Starożytności różne
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin