oresteja - przekł. Kasprowicza.pdf

(734 KB) Pobierz
Ta lektura,
podobnie ak tysiące innych, est dostępna on-line na stronie
wolnelektury.pl.
Utwór opracowany został w ramach pro ektu
Wolne Lektury
przez
fun-
dac ę Nowoczesna Polska.
AJSCHYLOS
Oresteja
 .  
AGAMEMNON
 :






 mężów rady argiwskie
 Agamemnona, Klita mestry i A gistosa
Ściana tylna sceny przedstawia zamek Atrydów w Argos¹.
Przed zamkiem szereg ołtarzy i posągów bóstw. Na dachu przechylony ku przodowi

.

Ach, skończcie raz uż, proszę, bogowie, tę nędzę!
Przez cały rok na dachu Atrydowym² pędzę
Psie życie, strażu ący — istny kundel dziki.
Aż nadtom ci uż poznał nocne gwiazd se miki,
Wyliczyć mogę wszystkie te asne wielmoże,
Władnące w tym powietrznym nade mną przestworze;
Wiem, które da ą ciepło, które zimę rodzą
I w akie wschodzą chwili, a w akie zachodzą.
I teraz pilnie baczę z te strażnicy mo e ,
Czy wieści mi nie przy dą o zburzone Troi,
Ogniste, szybkie wieści. Bo tak mi królowa
Kazała — nadoprawdy³, mądra, męska głowa!
Więc leżę, ni⁴ ten tułacz, przesiąknięty rosą,
Wczasu ę się, lecz wczasy nocne nie przyniosą
Spoczynku moim kościom: w ciągłe estem trwodze,
Ażeby sen zbyteczny nie skleił niebodze
Tych powiek utrudzonych. A eśli się kiedy
Świstaniem albo śpiewem chcę pozbyć te biedy
I snu natarczywego odpędzać katusze,
Nad losem tego domu zalewać się muszę
Gorzkimi iście łzami — bo gdzież się podziały
Te dawne, dobre czasy i cnoty, i chwały?
Boda by uż nareszcie błysnął ogień boski,
Co zwolni mnie, nędzarza, od te ciągłe troski!
chwila milczenia; nagle spostrzega ognie na górach
A, wita że mi, światło, ty słońca zwiastunie!
Zatańczy lud argiwski⁵ w two e szczęsne ⁶ łunie,
¹Argos — miasto w Grec i, w płn.-wsch. części Płw. Peloponeskiego; eden z na ważnie szych ośrodków
Argolidy, krainy hist. w czasach wo ny tro ańskie rządzone przez Agamemnona, naczelnego wodza wyprawy
przeciw Troi. [przypis edytorski]
²Atrydzi (mit. gr.) — Menelaos i Agamemnon ako synowie Atreusza. [przypis redakcy ny]
³nadoprawdy (daw. gw.) — doprawdy, naprawdę. [przypis edytorski]
⁴ni (daw.) — tu: niby, akby, ak. [przypis edytorski]
⁵lud
argiwski
— mieszkańcy Argos. Ponieważ Argiwowie byli na ważnie szą grupą wo owników walczących
w wo sku greckim przeciw Troi, ich nazwa w odniesieniu do tych czasów często oznaczała ogół Greków. [przypis
edytorski]
⁶szczęsny (daw.) — szczęśliwy, obdarzony szczęściem. [przypis edytorski]

Oresteja
Dzięku ąc za tę łaskę. O dana! O dana!
Co tchu a zawiadomię żonę mego pana,
By, z łoża się zerwawszy, wszystek dom zbudziła,
Okrzykiem przeradosnym wita ąc co siła
Ten błogi żar pochodni. Padł gród Ilijonu⁷ —
Tak wieści straż płomienna tam, u nieboskłonu!
Jać⁸ sam wyskoczę pierwszy, bo straż mo a czu na
Sprawiła, że mi padła dziś szóstka potró na⁹
W szczęśliwe grze mych państwa zapłatą dostatnią,
Gdy rękę mego króla uściskam ak bratnią.
O reszcie wolę milczeć‥ Tak est, mówię szczerze:
Mam pypeć¹⁰ na ęzyku… Wcale mnie nie bierze
Ochota pisnąć słówko! He , świat by się zdumiał,
Co by ten dom powiedział, gdyby mówić umiał!
Cóż gadać o tym ludziom nieświadomym rzeczy?
Kto wie, temu milczenie mo e nie zaprzeczy.
Z boku wchodzi na scenę
,
z piętnastu złożony starców, w świątecznych szatach,
z wieńcami na głowie, z długimi laskami w ręku, z mieczami u lędźwi. W czasie gdy się
ustawiają, mówi
 .
 
Dziesięć upływa lat,
Gdy dwa wrogowie Priama¹¹,
Których zrodziła ta sama
Boska Atrydów krew,
Król Menelaos i brat,
Król Agamemnon, na czele
Tysiącznych argiwskich okrętów
Jęli przecinać topiele
Morskich odmętów —
Zemsty poganiał ich gniew.
Z bo owym ruszyli okrzykiem —
Każdy krwiożerczy ak ptak,
Jak oszalały ten sokół,
Co skrzydeł wiosłami naokół
Z gniazda odartych, skalnych ścian
Powietrza pru ąc szlak,
Krakaniem napełnia dzikiem
Przestworza:
Zaginął ego płód,
Przepadły pisklęta,
Długiego wylęgu trud.
Aleć¹² Apollon¹³, czy Zeus¹⁴, czy Pan¹⁵,
Władyki¹⁶ stromych gór,
⁷Ilion — Tro a. [przypis edytorski]
⁸jać — zaimek osobowy „ a” w połączeniu z partykułą wzmacnia ącą „ci” skróconą do „-ć”. [przypis edy-
torski]
⁹szóstka
potrójna
— obraz wzięty ze starożytne gry w kości. [przypis redakcy ny]
¹⁰pypeć (pot.) — krosta na ęzyku. [przypis edytorski]
¹¹Priam (mit. gr.) — król Troi podczas wo ny tro ańskie . [przypis edytorski]
¹²aleć (daw.) — spó nik „ale”, wzmocniony partykułą „-ć”. [przypis edytorski]
¹³Apollo (mit. gr.) — bóg słońca, sztuki, wróżbiarstwa i gwałtowne śmierci, przewodnik dziewięciu muz.
[przypis edytorski]
¹⁴Zeus (mit. gr.) — na ważnie szy z bogów, władca Olimpu, brat Pose dona i Hadesa, syn Kronosa, patro-
nu ący z awiskom na niebie, zwłaszcza piorunom. [przypis edytorski]
¹⁵Pan (mit. gr.) — górskie bóstwo trzód. [przypis redakcy ny]
¹⁶władyka (daw.) — władca, pan. [przypis edytorski]

Oresteja
Sokoli usłyszą wrzask:
Moc boża
O powierzonych swe trosce pamięta!
Pomsta ży e —
Choć nierychliwe,
Lecz sprawiedliwe
Jawią się Erynije¹⁷.
Tak gościnności możny stróż¹⁸,
Zeus, rozdawca opiekuńczych łask,
Atreuszowym kazał synom iść
Na Aleksandra¹⁹, odbić z ego rąk
Na płochszą z ziemskich cór.
Długo bitewny unosił się kurz;
Pod tarcz brzemieniem tłum rycerzy kląkł.
Kolana zadrżały ni liść,
Oszczepów kruszył się wał.
Proch krew tro ańską ssał
I naszą, Danaów²⁰ krew.
Lecz akikolwiek będzie tego kres,
Tak będzie, ak każe los:
Boży gniew,
Boży cios
Nic sobie nie robi z łez,
Uderza, niepowstrzymany.
Mimo ofiary wylane ;
Łamie, niezwyciężony,
Pomimo żertwy²¹ spalone .
Lecz myśmy tu pozostali
Precz²² od wo enne chwały,
Precz od chwalebne wo ny;
Ni²³ chłopaczkowie mali,
Tarczy nie źdźwigniem zbro ne :
Kij nam do ręki da e wiek zgrzybiały.
Bo eśli w wątłe postaci chłopięce
Potężny Ares²⁴ nie zamieszka,
Tym więce
Stronić on musi od starości zno ne .
Odartą ze świeżych liści,
Żywotać ą wiedzie ścieżka,
Słabą i chwie ną,
W dal beznadzie ną.
Po życia wlecze się drogach;
Trzęsąca się, o trzech nogach²⁵;
W dzień biały
Ni senna snu e się z awa,
¹⁷Erynie (mit. gr.) — boginie zemsty, pilnu ące moralnego porządku świata. [przypis redakcy ny]
¹⁸gościnności
możny stróż
— tak zwany Zeus Herke os, pilnu ący praw domu i nakazu ący gospodarzowi
uczcić gościa, gościowi uszanować gospodarza. Jego to obraził Parys, królewicz tro ański, porywa ąc i uwożąc ze
sobą do Troi Helenę, żonę Menelausa, swego gościnnego gospodarza. Atrydzi wyrusza ą więc na Tro ę w imię
znieważonych praw Zeusa. [przypis redakcy ny]
¹⁹Aleksander (mit. gr.) — Parys, królewicz tro ański. [przypis edytorski]
²⁰Danaowie — dawna epicka nazwa Greków. [przypis redakcy ny]
²¹żertwa (daw.) — ofiara, zwykle przez spalenie. [przypis edytorski]
²²precz — tu: daleko. [przypis edytorski]
²³ni (daw.) — tu: niby, akby, ak. [przypis edytorski]
²⁴Ares (mit. gr.) — bóg wo ny. [przypis redakcy ny]
²⁵o
trzech nogach
— t . na starość podpiera ąca się kijem. [przypis edytorski]

Oresteja
Zgłoś jeśli naruszono regulamin