Święty Bonawentura, biskup i doktor Kościoła.

Patron kobiet oczekujących potomstwa

Jan di Fidanza urodził się około 1218 r. w Bagnoregio koło Viterbo. Jego ojciec był lekarzem. Rodzice obawiali się, czy ich dziecko długo pożyje, było bowiem bardzo słabowite. Pobożna matka złożyła więc ślub, że poświęci syna na służbę Bożą, jeśli ten wyzdrowieje. Podanie głosi, że dziecię miało zostać przyniesione do św. Franciszka z Asyżu, który w natchnieniu miał powiedzieć: O, buona ventura! - co znaczy: O, szczęśliwa przyszłość!
Pierwsze nauki Bonawentura odbył w konwencie minorytów w rodzinnym miasteczku. Po ukończeniu szkoły średniej udał się na na studia filozoficzne na uniwersytecie w Paryżu (1242-1248). Tu, mając 25 lat, wstąpił do franciszkanów. Otrzymał imię zakonne Bonawentura - od słów, jakimi przywitał go wiele lat wcześniej św. Franciszek. Po nowicjacie studiował teologię w Paryżu (1243-1248) pod kierunkiem słynnych franciszkańskich teologów: Aleksandra z Hales, Jana z La Rochelle i Wilhelma z Overnii. Po otrzymaniu stopnia magistra studiował jeszcze dalsze trzy lata (1248-1251), a równocześnie wykładał Pismo święte i Sentencje Piotra Lombarda. W tym też czasie stoczył słowny i pisemny "pojedynek" z Wilhelmem z Saint-Amour i z Tomaszem z Yorku w obronie zakonów żebraczych (franciszkanów i dominikanów). Z tego też czasu pochodzi jego szczytowe dzieło z zakresu teologii dotyczące Trójcy Świętej. Bonawentura zajął się także filozoficznym problemem poznania ludzkiego. W tej kwestii odszedł od Arystotelesa i św. Tomasza z Akwinu, a zbliżył się do Platona i św. Augustyna. Wreszcie w tym samym czasie wydał tom rozpraw, w którym można odnaleźć syntezę jego myśli filozoficznej i teologicznej.
Następne lata Bonawentura spędził w różnych klasztorach franciszkańskich w charakterze wykładowcy. Musiał imponować niezwykłą wiedzą, świętością i zmysłem organizacyjnym, skoro na kapitule generalnej 2 lutego 1257 r. został wybrany przełożonym generalnym zakonu, kiedy miał zaledwie 39 lat. Wybór ten okazał się dla młodego zakonu opatrznościowym. Zakon przechodził wówczas trudny czas. Powstały bowiem dwie zwalczające się zaciekle frakcje: gorliwych (zelantów), którzy byli za zachowaniem pierwotnej reguły Ojca Franciszka, oraz zwolennicy reguły łagodniejszej, możliwej do zachowania także przez przeciętnych członków. To jednak groziło rozluźnieniem. Bonawentura umiał wybrać "złoty środek", a przez swoje roztropne zarządzenia nadał zakonowi właściwy kierunek. Zakon miał również licznych zewnętrznych wrogów, patrzących nieprzychylnym okiem na liczne przywileje, dane mu od papieży. Jako przełożony Bonawentura umiał je obronić. Przez 16 lat swoich rządów (1257-1273) doprowadził zakon do niebywałego rozwoju. W roku 1260 ułożył pierwsze konstytucje jako wykładnię reguły św. Franciszka. W ten sposób przeciął wieloraką dotąd jej interpretację. Zakonem rządził z konwentu paryskiego. Rzadko jednak bywał na miejscu, gdyż musiał odbywać stale wizytacje: w Anglii (1258 i 1265), we Flandrii, czyli w dzisiejszej Belgii i Holandii (1253), w Niemczech i w Hiszpanii (1264) oraz we Włoszech (1262-1272). Dla tych zasług niektórzy historycy nazywają go drugim "Ojcem Zakonu".
Posiadał umiejętność łączenia życia czynnego i publicznego z bogatym życiem wewnętrznym. Miał wielkie nabożeństwo do Męki Pańskiej i ku jej czci układał przepiękne poematy. Głośno było o nim także na dworze papieskim. Dlatego to papież Grzegorz X w 1273 r. mianował go kardynałem oraz biskupem Albano pod Rzymem. Delegacja papieża z wiadomością o nominacji zastała go przy myciu naczyń kuchennych w klasztorze. Bonawentura musiał zrzec się urzędu przełożonego generalnego zakonu, aby oddać się wyłącznie sprawom publicznym. Towarzyszył papieżowi w podróży do Mugello koło Florencji, a w listopadzie 1273 r. udał się do Lyonu na sobór powszechny. Otrzymał zaszczytne wyróżnienie wygłoszenia przemówienia inauguracyjnego. Był szczęśliwy, że doszło do unii między Kościołem rzymskim a greckim, która jednak niebawem została zerwana.

Główny ciężar prac przygotowawczych do soboru spadł na barki Bonawentury. Wyczerpany tymi obowiązkami, zmarł 15 lipca 1274 r. podczas soboru w Lyonie. W pogrzebie wziął udział papież i wszyscy ojcowie soboru w liczbie 500 biskupów i ok. 1000 prałatów i teologów. Pogrzeb miał więc królewski. Papież wygłosił mowę pogrzebową ku jego czci. Jego ciało złożono najpierw w zakrystii kościoła św. Franciszka, a w roku 1450 w nowo wystawionej świątyni. Znaleziono wówczas język św. Bonawentury zupełnie nietknięty rozkładem, a nawet zaczerwieniony. Miał to być znak niezwykłego daru wymowy Bonawentury. Kronikarze notują, że tego dnia wielu chorych odzyskało zdrowie.
Bonawentura był jednym z najwybitniejszych teologów średniowiecza. Pozostawił po sobie wiele traktatów i dzieł teologicznych. Składają się na nie konstytucje, liczne traktaty i komentarze teologiczne, 440 kazań i wiele innych. Bonawentura stworzył własną szkołę teologiczną. Do najznakomitszych jego dzieł należą: Lignum vitae i Itinerarium mentis in Deum, jak też Illuminationes Ecclesiae. Bullę kanonizacyjną Bonawentury ogłosił Sykstus IV w 1482 roku, a papież Sykstus V ogłosił go doktorem Kościoła (1588). Św. Bonawentura jest patronem franciszkanów, matek oczekujących potomstwa, dzieci, robotników i teologów.

W ikonografii przedstawiany jest w habicie franciszkańskim z biskupim krzyżem na piersiach; jako kardynał w cappa magna; jako teolog nad pulpitem. Jego atrybutami są: anioł przynoszący mitrę, kapelusz kardynalski trzymany przez anioła lub leżący u stóp, księga, krzyż w dłoniach, drzewo Krzyża Świętego (jest to aluzja do traktatu Lignum vitae), zwój.

MODLITWY

Litania do św. Bonawentury

Kyrie, elejson. – Chryste, elejson. Kyrie, elejson.
Chryste, usłysz nas. – Chryste, wysłuchaj nas.
Ojcze z nieba, Boże, – zmiłuj się nad nami.
Synu, Odkupicielu świata, Boże, – zmiłuj się nad nami.
Duchu Święty, Boże, – zmiłuj się nad nami.
Święta Trójco, Jedyny Boże, – zmiłuj się nad nami.
Święta Maryjo Niepokalana, – módl się za nami.
Św. Franciszku Seraficki, - módl się za nami
Św. Bonawenturo, - módl się za nami
Wierny Synu Kościoła Świętego, - módl się za nami
Obrońco wiary katolickiej, - módl się za nami
Przyjacielu i Doradco Papieża, - módl się za nami
Ojcze Soboru Lyońskiego, - módl się za nami
Drugi Założycielu Zakonu Braci Mniejszych, - módl się za nami
Troskliwy o przyszłość Zakonu, - módl się za nami
Doktorze Seraficki, - módl się za nami
Gorliwy naśladowco św. Franciszka, - módl się za nami
Głosicielu cnót Biedaczyny z Asyżu, - módl się za nami
Pokorny Bracie Mniejszy, - módl się za nami
Przykładzie życia zakonnego, - módl się za nami
Odrzucający ziemskie zaszczyty, - módl się za nami
Cierpliwy w codziennych trudnościach, - módl się za nami
Doceniający każdą uczciwą pracę, - módl się za nami
Wzorze mądrości, - módl się za nami
Zgłębiający istotę Boga, - módl się za nami
Mistrzu teologów, - módl się za nami
Obrazie ewangelicznej prostoty, - módl się za nami
Zwierciadło doskonałości chrześcijańskiej, - módl się za nami
Ogniu pobożności, - módl się za nami
Mężu pragnący świętości, - módl się za - módl się za nami

Otwarty na działanie Ducha Świętego, - módl się za nami 

Zalecający częstą spowiedź świętą, - módl się za nami
Miłośniku Eucharystii, - módl się za nami
Zabiegający o dobro dusz, - módl się za nami
Życzliwy dla każdego człowieka, - módl się za nami
Budujący pokój wśród ludzi, - módl się za nami

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, – przepuść nam, Panie.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, – wysłuchaj nas, Panie.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, – zmiłuj się nad nami.
K. Módl się za nami św. Bonawenturo.
W. Abyśmy się stali godnymi obietnic Chrystusowych.

Módlmy się.  Wszechmogący wieczny Boże,  Ty w świętym Bonawenturze dałeś nam przykład gorliwego życia chrześcijańskiego,  spraw, abyśmy czerpali światło z jego nauki i naśladowali jego gorącą miłość. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen.

Modlitwa św. Bonawentury
(XIII w.)

Przebij, najsłodszy Panie, Jezu, skrytości wnętrza duszy mojej
słodką i zbawienną strzałą prawdziwej,
pogodnej i na wzór apostolski świętej, miłości ku Tobie, 
aby dusza moja tęskniła tylko do Ciebie i twoją tylko gorzała miłością,
Ciebie pożądała, omdlewała w przedsieniach twoich, 
pragnęła umrzeć i być z Tobą.

Spraw, niechaj dusza moja łaknie Ciebie,
Chleba Anielskiego, pokarmu dusz świętych,
chleba naszego powszedniego,
nadistotnego, mającego w sobie wszelką słodkość,
wszelkie smaki i wszelką rozkosz słodkości.

Niechaj Ciebie, w którego Anieli pragną bez końca się wpatrywać,
zawsze pożąda serce moje,
niech się Tobą nasyca i niechaj słodyczą
twoją napełni się wnętrze duszy mojej.

Niech serce moje zawsze pragnie Ciebie,
źródła życia, krynicy mądrości i wiedzy,
źródła wiekuistej jasności, strumienia rozkoszy, obfitości domu Bożego:
niech się o Ciebie ubiega, chlubi, Ciebie szuka i znajdzie,
do Ciebie dąży i dojdzie do Ciebie; o Tobie niech rozmyśla,
o Tobie mówi i wszystko niech czyni na chwałę i cześć Imienia twego z miłością
i rozkoszą, z ochotą i gorącością, z wytrwałością aż do końca.

Ty sam wyłącznie bądź zawsze nadzieją moją,
ufaniem całym, bogactwem moim,
rozkoszą moją, radością, odpocznieniem i uciszeniem moim, pokojem moim,
słodkością moją, wonnością moją, pokarmem i pokrzepieniem moim,
ucieczką i pomocą moją, mądrością moją, cząstką moją,
dziedzictwem moim, skarbem, w którym niech będzie zawsze mocno utwierdzone
i nieporuszenie wrośnięte serce i myśl moją.

Amen.

MODLITWA DOKTORA SERAFICKIEGO

O, najsłodszy Jezu! Uzdrawiającą raną swej miłości przebij wnętrze mej duszy, żeby naprawdę gorzała, słabła i omdlała, i żeby wręcz ustała z pragnienia tylko Ciebie, by chciała odejść i być z Tobą. Oby zawsze pragnęła tylko Ciebie, Chlebie życia niebieskiego, który zstąpiłeś z nieba. Oby łaknęła Ciebie, Źródło życia, Źródło wiecznego światła, Strumieniu prawdziwej rozkoszy. O Ciebie niech się ubiega, Ciebie szuka, Ciebie znajduje i w Tobie słodko odpocznie. Amen.

PIEŚŃ DO ŚW. BONAWENTURY
1. O Święty Bonawenturo
Patronie naszej parafii
Z niebios wspieraj nas w potrzebie
Gdy modlimy się do Ciebie.
2. Duchowy Synu Franciszka
Bogaty w wiedzę i cnoty
Wyproś miłość nam u Boga
Gdy do serca puka trwoga.
3. Za swego życia ziemskiego
Pragnąłeś zgody, jedności
Niech się ludzie pojednają
I z zawiści nawracają.
Imprimatur Kuria Metropolitalna
Gniezno, 17. 01. 2012 r. Bp Bogdan Wojtuś Wikariusz Generalny

Nowenna przed Uroczystością św. Bonawentury

1. Pieśń parafialna do św. Bonawentury
(Słowa wstępne na każdy dzień nowenny)
2. Św. Bonawentura był człowiekiem wybitnym ze względu na wiedzę i wymowę, świętym, sławnym ze swojego życia, miłości i wyjątkowego charakteru. Był człowiekiem dobrym, pobożnym, współczującym, cnotliwym, miłym dla Boga i dla ludzi. Bóg udzielił mu tej szczególnej łaski, że ktokolwiek zobaczył go, chociaż nawet przez chwilę, od razu poczuł do niego sympatię.
Słowa na każdy dzień nowenny

6 lipca – Pierwszy dzień nowenny, posłuchajmy słów św. Bonawentury:

„Wielu zna wiele, ale nie zna samych siebie; dostrzegają oni innych a zaniedbują siebie: szukają Boga poprzez rzeczy zewnętrzne, opuszczając swoje własne wnętrze,

chociaż Bóg jest w ich wnętrzu”.

7 lipca – Drugi dzień nowenny, posłuchajmy słów św. Bonawentury:

„Żadna radość, żadna przyjemność, żadne piękno stworzeń nie potrafi przywiązać serca ludzkiego, nie potrafi go nasycić. Wszelkie bogactwo, nie jest Bogiem, jest dla mnie nędzą”.

8 lipca – Trzeci dzień nowenny, posłuchajmy słów św. Bonawentury:

„Często rozważaj, pilnie myśl i wracaj myślą do tego, że śmierci nie można uniknąć, że godziny śmierci nie można zmienić. Cóż w sprawach ludzkich bardziej pewnego od śmierci, a co bardziej niepewnego od godziny śmierci. Tak więc pamiętaj: życie bezpieczne, to życie z czystym sumieniem”.

9 lipca – Czwarty dzień nowenny, posłuchajmy słów św. Bonawentury:

„Oto miłośnicy doczesności chodzą po jarmarkach tego świata, jedni szukają bogactw, inni zaszczytów, inni chwały. Ale co powiem o bogactwach? Z trudem się je nabywa, z lękiem się je posiada,

z bólem się je traci”.

10 lipca – Piąty dzień nowenny, posłuchajmy słów św. Bonawentury:

„Modlitwa jest wzniesieniem umysłu do Boga. Na modlitwie Bóg nie zważa tylko na słowa proszącego, lecz także patrzy na serce modlącego się”.

11 lipca – Szósty dzień nowenny, posłuchajmy słów św. Bonawentury:

„W niebezpieczeństwach, w uciskach i w sprawach wątpliwych, myśl o Maryi, wzywaj Maryję. Idąc za Nią, nie zbłądzisz; Ją prosząc, nie stracisz nadziei; podtrzymywany przez Nią nie upadniesz; chroniony przez Nią, nie będziesz się lękał; pod Jej przewodnictwem nie zmęczysz się; gdy Ona się zmiłuje, dostąpisz przebaczenia”.

12 lipca – Siódmy dzień nowenny, posłuchajmy słów św. Bonawentury:

„Człowieku zanim przystąpisz do spowiedzi św., z wielką skruchą serca, przypomnij sobie dokładnie wszystkie grzechy, które popełniłeś po ostatniej spowiedzi. I niech twoja spowiedź będzie częsta i szczera”.

13 lipca – Ósmy dzień nowenny, posłuchajmy słów św. Bonawentury:

„Przez godne i częste przystępowanie do Komunii świętej dokonuje się w człowieku: odpuszczenie grzechów, uśmierzenie namiętności, oświecenie umysłu, wewnętrzne umocnienie, zjednoczenie z Chrystusem i Jego mistycznym ciałem, umocnienie cnót, uzbrojenie przeciwko diabłu, pewność
w wierze, podniesienie w nadziei, pobudzenie miłości, wzrost pobożności i obcowanie z aniołami.

Podczas Komunii św. zatrzymaj się nieco i nie mów językiem czy ustami, lecz sercem”.

14 lipca – Dziewiąty dzień nowenny, posłuchajmy słów św. Bonawentury:

„Czy święci modlą się za drogie im osoby? Tak sprawiedliwi modlą za tych, których kochali w Panu i za tych, którzy ich proszą, aby zachowali się od zła i uwolnili się od pokus świata, a jeśli są w błędzie, aby się poprawili
i szybciej zjednoczyli się z nimi”.

LITANIA DO ŚW. BONAWENTURY

Kyrie, elejson. – Chryste, elejson. Kyrie, elejson.

Chryste, usłysz nas. – Chryste, wysłuchaj nas.

Ojcze z nieba, Boże, – zmiłuj się nad nami.

Synu, Odkupicielu świata, Boże, – zmiłuj się nad nami.

Duchu Święty, Boże, – zmiłuj się nad nami.

Święta Trójco, Jedyny Boże, – zmiłuj się nad nami.

Święta Maryjo Niepokalana – módl się za nami.

Św. Franciszku Seraficki,

Św. Bonawenturo,

Wierny Synu Kościoła Świętego,

Obrońco wiary katolickiej,

Przyjacielu i Doradco Papieża,

Ojcze Soboru Lyońskiego,

Drugi Założycielu Zakonu Braci Mniejszych,

Troskliwy o przyszłość Zakonu,

Doktorze Seraficki,

Gorliwy naśladowco św. Franciszka,

Głosicielu cnót Biedaczyny z Asyżu,

Pokorny Bracie Mniejszy,

Przykładzie życia zakonnego,

Odrzucający ziemskie zaszczyty,

Cierpliwy w codziennych trudnościach,

Doceniający każdą uczciwą pracę,

Wzorze mądrości,

Zgłębiający istotę Boga,

Mistrzu teologów,

Obrazie ewangelicznej prostoty,

Zwierciadło doskonałości chrześcijańskiej,

Ogniu pobożności,

Mężu pragnący świętości,

Otwarty na działanie Ducha Świętego,

Zalecający częstą spowiedź świętą,

Miłośniku Eucharystii,

Zabiegający o dobro dusz,

Życzliwy dla każdego człowieka,

Budujący pokój wśród ludzi,

Patronie naszej parafii,

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, – przepuść nam, Panie.

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, – wysłuchaj nas, Panie.

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, – zmiłuj się nad nami.

K. Módl się za nami św. Bonawenturo.

W. Abyśmy się stali godnymi obietnic Chrystusowych.

(Na zakończenie wspólne prośby)

Bóg wspomaga i darzy opieką swój lud, który wybrał sobie na dziedzictwo, aby go doprowadzić do szczęścia.

Pamiętając o dobroci Boga, składajmy Mu dzięki i wołajmy do niego:

1. Ojcze nieskończenie dobry, błagamy Cię za naszym papieżem N. i za naszym biskupem N.,

•       miej ich w opiece i uświęcaj swoją mocą.

Wysłuchaj, Panie, prośby swego ludu.

1. Spraw, niechaj chorzy jednoczą się z cierpieniami Chrystusa, aby zawsze mogli doznawać Jego pociechy.

Wysłuchaj, Panie, prośby swego ludu.

1. Zachowaj nasz naród od nieszczęścia, niech żyje w dobrobycie i w pokoju.

Wysłuchaj, Panie, prośby swego ludu.

1. Panie, okaż zmarłym parafianom swoją wielką łaskawość wprowadź ich do niebiańskiego mieszkania.

Wysłuchaj, Panie, prośby swego ludu.

1. Ty postawiłeś świętego Bonawenturę na czele wśród braci i ubogaciłeś go darami Ducha Świętego,

•       napełnij nasze umysły i serca światłem Ducha Świętego.

Wysłuchaj, Panie, prośby swego ludu.

Ojcze nasz…

Módlmy się

Wszechmogący wieczny Boże, + T...