Konfederacja barska.pdf

(173901 KB) Pobierz
Konfederaeja
barslza
I
o
WOLNOSC I NIEPODLEGl:.OSC
PRZEDMOWA
DO OBECNEGO
WYDANIA
Wydana
w
latach 1936
-
1938 dwutomowa
KOII!edf!r(lcja
harska
byla
najobszerniejszym dzielem
znakomilego znawc),
dziej6w
polilycznych
Polski
nowozytnej Wladyslawa Konopczynskicgo, dzielem. nad
klorym
najdlu:iej
prowadzil badania
i
!clere
sklonny byl uznae za swoje
najwi~kSle
osillgni~ie
naukowe.
Wladyslaw Konopczyriski
urodzil
si~
w
1880 r.
w
Warszawie. Tarn
chodzil
do gimnazjum
i
ucze5lniczyl
w
tujnych
k6Lkach samoksztaJceniowych.
W
latach
1899- 1903
studiowal
na
wydzialc prawa 6wczesnego rosyjskiego Uniwersytetu
Warszawskiego. Interesowal
si~
przcde
wszystkim prawem konstytucyjnym,
kt6rego dobr'l
znajomosc
zawdzi~1
rowniei
samodziclnym
lek(UIOm
wy-
kraczajllcym
poza
normaJny
\curs
uniwersytecki. Juz
w
tym okresie mial
wykrystalizowane zamilowania hisloryczne.
Rozpraw~
kandydack",
(stanowila
ona na
uniwersYletach rosyjskich
odpowiednik
pracy doktorskiej)
poswi~il
GCllc:ie
"liberum
l'l'
IO"
I
.
Pisywol tei.
artykuly
historyczne do
wydawanej
wowczas w
Warszawie
Wielkiej
Ellcyklopedii
IltlSlrOll'Ullej.
Zainleresowania
pogl~bjl
podejmuj",c z inspiracji profesora Uniwersytetu
Iwowskiego Szymona
Askenazego
badania
nad
ostatnimi
latami
panowania Augusta
Ill. W
roku
akadcmickim
1907- 1908
uczestniczyl w seminarium Askenazego,
~",cym
pionierskim
osrodkiem badan
naukowych nad dziejami Polski
XVIII
i
XIX
w.
Pod
koniec
1908
r. uzyskaldoktorat
na
Uniwersytecie
IWQwskim.
Gruntow·
ne badania. prowadzone
w wielu archiwach. bibliotekach polskich
i
zagranicz·
nych, na
skal~
dot<td
w polskiej
naucc historycznej nie
spotykanll. zakoriczyl
dwutomow'l monografi", pt.
Polska
1\1
dobie
lI'ojllY
sietimiolctlliej
wydanll
w 1909
-
1911
r. oraz zbiorem studiow
poswi~onych
epoce saskiej pt.
Mrok
i
switz
1911
r.
W
roku
1911 habilitowal
si~
nn Uniwersytecie
Jagielloriskim.
Szest
lat
p6iniej otrzymal tarn
katedr~
historii Polski. Kontynuowal
intensywne badania
i
roolowe. m.in.
w
wyj'llkowo wowczas
dost(:pnych
archiwach
moskiewskich,
6
Konrederacja barska
a
w
czasie
I
wojny
swiatowej
-
w
archiwach
w
Sztokholmie
i
Kopenhadze.
W latach 1917
-
1918
opublikowal
dwa
znakomilc
dziala
z
hiSlorii
poJitycz·
no-ustrojowej
Gel/eza
i
IIsUmOJriellie
Rod)' Nieuslajqcej
oraz
Liberum \'(.>10.
W
okresie
Polski
niepodleglej
K
onopczynski
aktywnie
uczestniczyl
w zyciu
naukowym
jui jako profesor Uniwersytetu
Jagiellorisk iego.
cz.lonek
Polskiej
Akademii
Umiej~tnoSci
i
dzialacz Polskiego Towarzyslwa
Historycznego.
Byl
inicjalorem
i
pierwszym redaktorem
Polskiego
sloll'IIika
biograjicIllego,
kt6rego
5
lomow ukazalo
s
i~
przed
11
wojnQ
swiatow<I.
Resl
slalejego
d
orobek
pisarski
:
w
1921
r.
wydal
tom drobnych
studj6w
Od S
obieskiego
do
KosciIlS;ki,
W
1924
r.
mo n
ograr.~
Po/ska
Q
S:lI'ecja
...
1660
-
1795.
W
roku 1926
opublikowal gruntow.
n:t
mon
ografi~
Slallislaw
KOllar,~ki.
a w
1936 r. dwutomowe
D:ieje Polski
lIoll'o=ylllej
/507-
1795
i monogralitr
Polska
a
Turcja 1683-/792.
Bral udzial
w
licznych publikacjach
zbiorowych, opracowal
kilka
cennych
wydawnictw
i
rOdlowych. Nie
stronil
tez
od polityki
i
publicystyki, w klorej wykorzystywal
swojQ
wiedztr
historycznll.
wskazujilc
na analogie pomitrdzy
zjawiskami,
ktore
uwaia
l
za
ujemne,
w przeszloSci
i
w
lerainiejszoSci. Zbior
arlyku
l6
w na ten temat
oglosi
l
w
pracy pt.
Umarli
mOll'iq
(
1
929~
W. Konopczyriski
zwiqzany
byl
z
NarodowQ
Demokrdcj~
.
W
lalach
1922
-
1927
zasiadal
z
jej ramienia w Sejmie. Krytycznie
odnosi
l
sitr
do koncepcji
i
prak tyk
polilycznych
Jozefa Pilsudskiego,
w
kl
orego
dzialaniach dostn:egal
konlynuacj~
samowoli
hetmanow i rokOszaD. W 1930 r. przegral
w wyborach
do
Senatu i wycofal
sir: zczynnej
polilyki,
m.in.
-
jak
sam
twierdzil
-
..w
zwi<}zku ze
wzrostem wodzowskich
tendencji
w
Stronnictwie
Narodowym".
W
czasie ok
upacji,
a
resztowa ny
wraz
z
innymi profesorami krakowskimi
w
listo padzie 1939 r., pr2ebywal do lutego
1940
r. w
obozie
koncentracyjnym
S<lchsenhausen. Wykazal tarn wielki hart ducha wSpOlorganizuj'lc wyklady
i
dysk usje
naukowe.
Po
powrocie
do Krakowa intensywnie pracowal nad takimi
temalami.
jak
..P
ierwszy
rozbior
Po lsk i",
"
Fryderyk Wielki a P
o
lska",
nKon·
federacja
w
rozwoju dziejowym",
"Kiedy
nami
rzqdzily
kobietf',
nPilsudski
a
Polska". Z
chwil ~
uruchomienia
na jesieni
1942 r. tajnego uniwersytetu
w
Krakowie
wl'lczyl
si~
w jego
prace.
Po
wojnie
Konopczyriski
zaangazowal
s
i~
w
odbudowr:
iycia
naukowego.
W
IUlym
1945
r.
zostal
pn:ewodni~cym
Komisji
Historycznej
Polskiej
Akademii
Umiejr:tnoSci.
wznowil wydawanie
Polskiego
SIOll'ltikll biogflljic:l1ego.
W
kwietniu
1947 r.
wybrano go
prezesem Po
lskiego
Towarzystwa Historycz-
nego.
Niebawem
wydal
ksiqz.k~
Fryderyk Wielki
a
Polska.
Bezkompromisowa,
niezaleina
poslawa narazila
go
na
szykany
w
ok
resie
nar.ls taj~cej
presj i
politycznej
i
ideologicznej. Zmuszony
roslal
do ustqpienia
z
prezesury Towa-
rzystwa
Historycznego,
w
1948
r. usunir:to go z
kated
ry,
w
1949
r.
musial
zrezygnowac z
przewodnictwa Komisji Historycz.nej i
z
reda ktorstwa
Palskiego
sloll'IIika
biograjic:llego,
kt6rego wydawanie wSlrzymano.
przerwany
zostal
drukjego
Hisloryki(zarysu
metodo logii histo rii)
publikowanej
przez Towarzyst.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin