budżetowanie jako narzędzie rachunkowości zarządczej full.epub

(3772 KB) Pobierz
4
Budżetowanie jako narzędzie rachunkowości zarządczej
5. Ewidencja kosztów ............................................................................123
5.1. Funkcje układu ewidencyjnego kosztów ............................................... 123
5.2. Rodzajowy układ kosztów .......................................................................124
5.3. Charakterystyka produkcji pomocniczej .............................................. 126
5.4. Podstawowe metody kalkulacji ...............................................................129
5.5. Kalkulacja podziałowo-procesowa ......................................................... 131
5.6. Koszty wydziałowe ................................................................................... 135
6. Budżetowanie jako narzędzie zarządzania ..................................139
6.1. Podstawowe definicje ............................................................................... 139
6.2. Centra odpowiedzialności jako narzędzia zarządzania ...................... 141
6.3. Procedura sporządzania budżetów ........................................................142
6.4. Ewidencja budżetów .................................................................................144
7. Przepływy pieniężne ........................................................................147
7.1. Strumienie przepływów pieniężnych .....................................................147
7.2. Kryterium kosztu kapitału w budżetowaniu kapitałowym ................ 151
7.3. Ryzyko w decyzjach budżetowania kapitałowego ............................... 154
8. Charakterystyka badanej firmy w sektorze budżetowania ......159
8.1. Rys rozwoju ............................................................................................... 159
8.2. Przedmiot działania — struktura usług ................................................ 160
8.3. Struktura organizacyjna .......................................................................... 163
8.4. Konkurencja .............................................................................................. 166
8.5. Odbiorcy .................................................................................................... 166
8.6. Dostawcy .................................................................................................... 167
8.7. Analiza SWOT .......................................................................................... 168
8.8. Ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa ...................................... 171
9. Budżetowanie w ZPUH „ABC” ......................................................175
9.1. Wprowadzanie budżetowania w przedsiębiorstwie ............................. 175
9.2. Budżet ZPUH „ABC” na rok 2001 ........................................................178
9.3. Kontrola budżetu ..................................................................................... 191
9.4. Ocena procesu budżetowania w ZPUH „ABC” ..................................192
Skorowidz ...........................................................................................197
MOTTO:
Sprawy nie zawsze są takie, jakimi się wydają
Po przeczytaniu rozdziału będziesz potrafił:
v
opisać techniki budżetowania kapitałowego;
v
określić statyczne techniki budżetowania kapitałowego;
v
zastosować rachunek porównawczy kosztów, zysków;
v
obliczyć okres zwrotu, księgową stopę zwrotu;
v
obliczyć wartość zaktualizowaną netto;
v
obliczyć wewnętrzną stopę zwrotu;
v
obliczyć zdyskontowany okres zwrotu.
3.1. Rodzaje technik budżetowania kapitałowego
Proces budżetowania kapitałowego jest związany z podejmowaniem decyzji
i wyborem projektu inwestycyjnego do realizacji. Przy wykorzystaniu od-
powiednich technik decyzję taką należy podjąć na podstawie właściwej ana-
lizy, przy wykorzystaniu analiz ilościowych wartościowych budżetowania
1
.
1
S. Wrzosek,
Ocena efektywności rzeczowych inwestycji przedsiębiorstw,
Wydawnictwo SIGMA,
Wrocław 1994, s. 9.
80
Budżetowanie jako narzędzie rachunkowości zarządczej
Rodzaje technik stosowanych w celu ułatwienia oceny projektów są przed-
miotem licznych badań wielu dyscyplin naukowych. Można spotkać rów-
nież ich podział i klasyfikację, np. metody proste i rozwinięte, metody doty-
czące pojedynczych przedsięwzięć oraz programów inwestycyjnych.
Najpopularniejszym podziałem technik budżetowania kapitałowego jest po-
dział ze względu na czynnik czasu. Dynamiczne budżetowanie kapitałowe
uwzględnia zmiany w czasie, natomiast techniki nieuwzględniające czynnika
czasu określane są jako statyczne (proste)
2
.
Tradycyjne modele budżetowania kapitałowego nie przedstawiają formalnej
struktury, która gwarantowałaby wzięcie pod uwagę wszystkich istotnych
czynników występujących przy ocenie projektów inwestycyjnych. Przy oce-
nie projektów konieczny jest system wspomagania decyzji, który uzupełnia
tradycyjne modele budżetowania kapitałowego poprzez przedstawienie pro-
cesu decyzyjnego w sposób spójny i sformalizowany, z wykorzystaniem me-
tod z zakresu badań operacyjnych. Należy podkreślić, że dla prawidłowej
oceny i analizy projektów inwestycyjnych najczęściej stosuje się kilka metod
oceny.
Ciągłe doskonalenie technik budżetowania kapitałowego prowadzi do po-
żądanych sytuacji konkurencyjnych na rynku.
Aby osiągnąć założone cele, należy postępować według ściśle określonych
procedur.
W przypadku budżetowania pomocne jest określenie kolejnych kroków po-
stępowania i ich procedur.
Na podstawie dotychczasowych doświadczeń można wskazać następujące
techniki budżetowania kapitałowego:
3
1.
Zaznajomienie się z założeniami polityki makroekonomicznej
oraz mikroekonomicznej determinacji działania jednostki.
2.
Określenie mocnych i słabych stron organizacji.
3.
Zdefiniowanie czynników ograniczających wielkości produkcji
lub sprzedaży.
4.
Sporządzanie budżetu strategicznych stref działania jednostki oraz
wstępne opracowanie budżetów pozostałych dziedzin organizacji.
2
3
A. Rutkowski,
Zarządzanie…,
op. cit., s. 98.
J. Czekaj, Z. Dresler,
Zarządzanie…,
op. cit., s. 23.
Techniki budżetowania kapitałowego
5.
Negocjowanie budżetów z przełożonymi.
6.
Koordynacja i weryfikacja budżetów.
7.
Zatwierdzenie budżetów i ich realizacja.
8.
Weryfikacja i analiza budżetów w trakcie realizacji.
9.
Kontrola i ocena wykonania budżetów.
81
3.2. Statyczne techniki
budżetowania kapitałowego
Statyczne, zwane inaczej uproszczonymi, techniki budżetowania kapitało-
wego używane są do wstępnej oceny i selekcji badanych projektów inwesty-
cyjnych w procesie budżetowania kapitałowego
4
.
Omawiana grupa technik ma charakter uproszczony. Wielkości roczne wy-
korzystywane w tych metodach są wielkościami nominalnymi. Prowadzi to
do równoważnego traktowania nakładów i efektów, bez względu na moment
rzeczywistego ich wystąpienia.
Kolejnym uproszczeniem, stosowanym w wyżej wymienionych technikach,
jest oparcie oceny na wybranych wielkościach rocznych lub średniorocznych
oraz uwzględnianie w ocenie pełnego okresu żywotności projektu.
Wymienione mankamenty tej grupy technik obniżają wiarygodność oceny
przeprowadzonej na ich podstawie, lecz nie negują potrzeby wykorzystania
tych technik we wstępnym etapie oceny projektu w procesie budżetowania
kapitałowego.
Wśród najczęściej stosowanych prostych technik budżetowania kapitałowego
znane są:
v
okres zwrotu nakładów inwestycyjnych,
v
księgowa stopa zwrotu.
Spotykamy również metodę opartą jedynie na porównywaniu kosztów lub
porównywaniu zysków.
4
K. Bartusiak, P. Cabała, „Metoda scenariuszy w planowaniu strategicznym”,
Przegląd organizacji
2/97.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin