BRUCELOZA-BYDŁA-I-KÓZ.docx

BRUCELOZA BYDŁA I KÓZ/ CHOROBA BANGA (BRUCELLOSIS BOVUM/ABORTUS INFECTIOSUS)

- choroba zakaźna i zaraźliwa

bydło: BRUCELLA ABORTUS, owce i kozy: BRUCELLA MELITENSIS, świnie: B. suis, gram- pałeczki

źródło zakażenia: zwierzęta, które po poronieniu lub porodzie wydalają zarazki z płodem, wodami i błonami płodowymi, mleko (po poronieniu lub porodzie zarazek utrzymuje się przez kilka tygodni lub nawet miesięcy), czasami brucele są wydalane z moczem, może dość do zakażenia przez inne gatunki zwierząt (świnie, owce i kozy

drogi zakażenia: per os (przeważnie), rzadziej drogą rodną lub przez skórę, układ oddechowy 

OI: 2/3 tyg. - 6/9 miesięcy

ZMIANY HISTOPATOLOGICZNE
- w łożysku stwierdza się zmiany obrzękowo-martwicowe oraz rozplem komórek siateczki, histiocytów, plazmocytów, limfocytów i granulocytów
- w postaci ziarniniakowej obserwuje się histologicznie prosówkowe ziarniniaki (brucelloma), podobne do gruzełków gruźliczych oraz zwłóknienie jądra (fibrosis testis)

BRUCELOZA OWIEC I KÓZ
czynnik etiologiczny: - Brucella MELITENSIS
źródła zakażenia: - chore owce i kozy, samice wydalające brucele z poronionymi płodami, wolnożyjące, zanieczyszczona woda, ściółka, pasza
drogi zakażenia: - per os
                              - przez jamy nosowe
                              - rzadziej przez uszkodzoną skórę
PATOGENEZA
- po wniknięciu do organizmu brucele dostają się do węzłów chłonnych, a następnie do krwi (bakteriemia), z którą są przenoszone do narządów wewnętrznych
- u ciężarnych zatrzymują się w łożysku, powodując stan zapalny prowadzący do
  upośledzenia ożywienia płodu i w konsekwencji do poronienia lub urodzenia słabego
  potomstwa
- po poronieniu brucele usadawiają się głównie w węzłach chłonnych wymienia lub w 
  samym wymieniu, gdzie mogą utrzymywać się przez wiele miesięcy/lat
OBJAWY KLINICZNE
- głównie poronienia
- często obserwuje się łagodne zapalenie wymienia i utratę kondycji
- sporadycznie zapalenie rogówki, stawów i oskrzeli, u samców zapalenie jąder

ZMIANY ANATOMOPATOLOGICZNE
- poronione płody mogą nie wykazywać zmian lub stwierdza się obrzęk tkanki podskórnej i
  wzrost ilości płynu w jamie otrzewnej
- płód może wykazywać zmiany autolityczne (przy niewydaleniu go od razu po obumarciu)
- liścienie łożyska przyjmują barwę szarą
 

PATOGENEZA

- brucele po wniknięciu do organizmu przenikają do węzłów chłonnych, a następnie do krwiobiegu, gdzie się szybko namnażają

- potem znikają z krwi i osiedlają się w różnych narządach wewnętrznych, wnikają do fibroblastów, komórek śródbłonkowych, makrofagów i granulocytów

- najczęściej zarazki lokalizują się w węzłach chłonnych, śledzionie, ścięgnach, kaletkach maziowych, jądrach, przyjądrzach, pęcherzykach nasiennych, wymieniu i macicy

- u młodych zwierząt brucele w narządach giną w ciągu 1-2 miesięcy po zakażeniu, zniszczeniu ulegają także nie ciężarnej macicy

-u zwierząt dojrzałych płciowo brucele mogą się utrzymywać w stanie żywotnym

- najpierw przedostają się do łożyska, gdzie znajdują szczególnie korzystne warunki do szybkiego namnażania, zwłaszcza w nabłonku kosmków, po czym rozprzestrzeniają się między kosmówką a błoną śluzową macicy, doprowadzając do odklejenia łożyska

- brucele wnikają także do wód i błon płodowych, skąd drogą hematogenną lub per os wraz z połkniętymi wodami płodowymi dostają się do płodu

- następstwem odklejenia łożyska i zakażenia płodu jest obumarcie płodu

- gdy płody giną we wczesnym okresie ciąży, mogą one ulec maceracji i wessaniu

- płody starsze zostają poronione

- mogą one być martwe lub rodzą się żywe, lecz słabe i giną szybko po urodzeniu

- często po poronieniu, a także po porodach w normalnym terminie, dochodzi do zatrzymania łożyska, gdyż toczące się zapalenie prowadzi do zrostów błon płodowych z błoną śluzową macicy

- pozostawione łożysko sprzyja namnażaniu się bruceli a tym samym nasilaniu się zapalenia macicy, zapalenie może także objąć jajniki, jajowody i pochwę

-przejściowa lub trwała niepłodność

- nierzadko brucele osiedlają się na stałe na wymieniu i węzłach chłonnych, skąd mogą przenikać przy kolejnej ciąży do macicy, powodując na nowo swoisty proces chorobowy

- poronienie może wystąpić powtórnie bez nowego, zewnętrznego zakażenia

- poronienia ponowne zdarzają się jednak rzadko, gdyż rozwijająca się w okresie pierwszego zakażenia odporność śródzakaźna hamuje w okresie następnej ciąży rozwój bruceli

- ronienia wielokrotne u tego samego osobnika zdarzają się wyjątkowo

ZMIANY ANATOMOPATOLOGICZNE

wody płodowe: - naturalnie są przejrzyste, jasnożółte

                             - stają się mętne

                             - brudnoczekoladowe

błony płodowe: - ogniskowo lub rozlanie obrzękłe

                              - surowiczo nacieczone

                              - galaretowate

                              - usiane wybroczynami

                              - często wykazują szarożółte ogniska martwicowe

macica: - błona śluzowa macicy pokryta śluzowym wysiękiem barwy żółtobrązowej lub czekoladowej 

               - pomiędzy błoną śluzową macicy a kosmówką gromadzi się brudnożółty, bezwonny płyn, w którym znajdują się szarobiałe kłaczki rozpadłych tkanek

poroniony płód: - obrzęk skóry, tkanki podskórnej, międzymięśniowej, worka osierdziowego i pępowiny

                               - w jamach ciała gromadzi się płyn surowiczo-krwisty

                               - błony surowicze i błona śluzowa żołądka, pęcherza moczowego i miedniczek usiane są smugowatymi lub punkcikowatymi wybroczynami

                               - w wątrobie, śledzionie i węzłach chłonnych krezkowych drobne ogniska zapalno-martwicowe

                               - płuca mogą wykazywać ropno-włóknikowe zapalenie

                               - zawartość trawieńca, normalnie przezroczysta, staje się cytrynowa, mętna i kłaczkowata

                               - trawieniec z reguły zawiera dużo bruceli i dlatego należy go zabezpieczyć do badań bakteriologicznych

                               - błona śluzowa przedżołądków pokryta nalotem włóknikowym

                               - jelita cienkie wykazują ostry nieżytowy, niekiedy krwotoczny stan zapalny

                               - śledziona powiększona

                          - węzły chłonne powiększone

BRUCELOZA BUHAJÓW
- dotyczy głównie jąder i przebiega albo w postaci ostrej - martwicowej, albo przewlekłej - ziarniniakowej

OSTRA POSTAĆ- MARTWICOWA
jądra: - znaczne powiększenie
            - wskutek równoczesnego silnego odczynu zapalnego osłonek jądrowych (periorchitis) dochodzi do nagromadzenia w jamie pochwowej (cavum vaginale) znacznej ilości wysięku ropno-włóknikowego
            - osłonki jądrowe pokryte są gruby nalotem włóknika
            - w miąższu jądrowym pojawiają się ogniska martwicowe, które stopniowo rozprzestrzeniają się i zlewają ze sobą
            - w zaawansowanych przypadkach choroby całe jądro ulega martwicy
            - w miarę trwania procesu martwicowego jądro zostaje otorbione od strony osłonki kurczliwej (tunica dartos) przez tkankę łączną
najądrza: ­- znaczne powiększenie
                  - ogniska martwicowe

BRUCELOZA BUHAJÓW - POSTAĆ PRZEWLEKŁA - ZIARNINIAKOWA
- obserwuje się histologicznie prosówkowe ziarniniaki (brucelloma), podobne do gruzełków gruźliczych oraz zwłóknienie jądra (fibrosis testis)

BRUCELOZA BUHAJÓW - BRUCELOZA PĘCHERZYKÓW NASIENNYCH

przebieg ostry: - objawia się powstawaniem torbieli retencyjnych, ropni, ogniskowych martwic w postaci martwaków oraz wylewami krwi

przebieg przewlekły: prowadzi do łącznotkankowego stwardnienia pęcherzyków i silnego zgrubienia ich otoczki

- u buhajów każde zapalenie pęcherzyków nasiennych, nawet mało typowe, z reguły nasuwa podejrzenie brucelozy