ARANŻACJE ROŚLINNE BALKONÓW I TARASÓW
Znaczenie roślinności balkonowej
1. Ekologiczne
2. Estetyczne
3. Społeczne
Roślinność balkonów i tarasów przyczynia się do:
· oczyszczania powietrza i wzbogacania go w tlen
· ochładzania gorącego powietrza latem
· ograniczania hałasu
· poprawiania mikroklimatu przez zwiększanie wilgotności powietrza
· poprawiania warunków zdrowotnych życia człowieka, w tym również życia psychicznego przez nadanie walorów estetycznych otoczeniu
· oddziaływania na nasze zmysły (węch, dotyk i słuch)
· umożliwiania bezpośredniego kontaktu z przyrodą nie tylko w postaci roślin, ale także zwierząt (ptaki, owady itp.)
Miejsca możliwe do zagospodarowania roślinnością balkonową
1. Ściany budynków
2. Okna i towarzyszące im parapety okienne
3. Balkon
4. Loggia
5. Taras
6. Ogród na dachu
Balkon
· jest to forma znana i stosowana już w starożytności
· balkon przeznaczony jest do wypoczynku, do podziwiania bliskich i dalekich widoków
· sam może także pełnić funkcję dekoracyjną zarówno w ogrodzie, jak i w krajobrazie miejskim
· balkon może towarzyszyć zabudowie jednorodzinnej, wielorodzinnej oraz obiektom użyteczności publicznej
· jego wielkości i kształt bywają różne, zwykle dostosowane do stylu i wielkości budynku
· to otwarty element architektoniczny umieszczony w licu ściany zewnętrznej budynku
· balkon wysunięty jest poza ścianę budynku na zewnątrz i podwieszony na specjalnym konstrukcyjnym wsporniku
· zabezpieczony specjalną balustradą wykonaną czasami z różnych materiałów
Loggia
· jest zewnętrznym fragmentem budowli ulokowanym we fragmencie elewacji, czasem w jego narożu
· jest to jakby wnętrze w ścianie budynku częściowo otwarte na zewnątrz ścianą i ograniczone kolumnadą lub balustradą
· loggia podobnie jak balkon służy do wypoczynku i podziwiania widoków oraz pełni funkcję dekoracyjną dla otoczenia
· ze względu na otwarcie kompozycyjne tylko z jednej strony loggie charakteryzują gorsze warunki świetne niż np. balkony czy tarasy
· dają one natomiast bardzo dobrą osłonę od wiatru
Taras
· to odkryta, płaska część budynku ograniczona balustradą, znajdująca się najczęściej na parterze i ściśle związana funkcjonalnie i kompozycyjnie z terenem otaczającym
· taras przeznaczony jest przede wszystkim do wypoczynku i stanowi element dekoracyjny
· jego wielkość i kształt mogą być różne, dostosowane formą i wymiarem do stylu i bryły budynku
· taras daje duże możliwości w zakresie wyboru grup roślin do jego obsadzenia
· możemy tu wykorzystać rośliny o większych rozmiarach np. bieluń, oleander czy rośliny iglaste
Ogród na dachu
· jest specjalnym rodzajem dekoracji, którego założenie wymaga planowania już na etapie powstawania projektu budynku
· ważnym jest, aby zaprojektować odpowiednio wytrzymałą konstrukcję budynku i stropu
· ogród na dachu może mieć dwie podstawowe formy:
- ekstensywną, z zastosowaniem roślinności charakteryzującej się bardzo płytkim systemem korzeniowym (na cienkiej warstwie podłoża do uprawy – ok. 8cm)
- intensywną, z zastosowaniem różnych grup roślin, w tym także małych drzew i krzewów (na grubszej warstwie podłoża – ok.50cm)
· tarasy i współczesne ogrody na dachach nawiązują do legendarnych
wiszących ogrodów Babilonu, uznanych za jeden z siedmiu cudów starożytności
Ogólne zasady kompozycji i możliwości aranżacji roślinności balkonowej
Niezależnie od rodzaju elementu budowlanego przewidzianego do zagospodarowania roślinnością, powinniśmy kierować się obowiązującymi zasadami.
Musimy wziąć pod uwagę:
a.) rodzaj i wielkość elementu przeznaczonego do zagospodarowania roślinnością
b.) usytuowanie w stosunku do stron świata
c.) wymagania roślin
d.) potrzeby użytkownika
e.) podstawowe zasady kompozycji przestrzennych
f.) dobór barw
g.) bezpieczeństwo
h.) funkcjonalność i zmienność sezonową roślin
Rodzaj i wielkość elementu przeznaczonego do zagospodarowania roślinnością
· od tego czynnika zależy wielkość i pokrój zastosowanych roślin
· parapet roślinny stwarza najmniej korzystne warunki dekoracji
· w tym przypadku można właściwie zastosować jedynie skrzynkę kwiatową
· duży balkon czy taras daje większe możliwości
· przy dużej powierzchni do ciekawej aranżacji można wykorzystać meble ogrodowe, pojedynczy fotel lub leżak oraz mały stolik
· bardzo częstym przeznaczeniem dużych tarasów jest wypoczynek i spożywanie posiłków w gronie rodzinnym lub w towarzystwie zaproszonych gości
· roślinność ma wtedy znaczenie przede wszystkim dekoracyjne, co nie wyklucza znaczenia użytkowego
· taras daje największe możliwości zastosowania dużych grup roślin, w tym roślin o większych rozmiarach
Usytuowanie w stosunku do stron świata
· wyróżniamy wystawę: północną, południową, wschodnią i zachodnią
· wystawy te różnią się ilością dochodzącego do nich światła i stopniem nagrzewania
· wystawy mało nasłonecznione są zimne i trudne do utrzymania roślinności
· wystawy ciepłe i mocno nasłonecznione mogą być natomiast obsadzane roślinami o dużych wymaganiach świetlnych
· najkorzystniejsze są wystawy o dużym, lecz nie największym nasłonecznieniu, gdyż dają korzystne warunki do wypoczynku i uprawy roślin
Dobrze znoszą zacienienie i nadają się do zastosowania na balkonach i tarasach -
barwinek pospolity i większy, begonia bulwiasta, bluszcz pospolity, bluszczyk kurdybanek, chmiel japoński, godecja wielkokwiatowa, koleus Blumego, niecierpek nowogwinejski, niezapominajka leśna, powój trójbarwny, wilec purpurowy, zielistka Sternberga, kobea pnąca
Światłolubne lub znoszące duże nasłonecznienie
- aksamitka, cynia wytworna, groszek pachnący, żeniszek ogrodowy, bratek ogrodowy, begonia stale kwitnąca, bieluń, dalia zmienna, pelargonia bluszczolistna i rabatowa, winobluszcz, złocień maruna, petunia;
Znoszące silne nasłonecznienie i krótkotrwałe okresy suszy
- portulaka, eszeweria, rojnik i rozchodnik;
Znoszące silne nasłonecznienie i stale lekko wilgotne podłoże
- pelargonie, kocanki włochate, petunie, osteospermum, uczep, złocień krzewiasty
Lubiące półcień i regularne podlewanie
- werbena, bakopa, plektrantus o biało-zielonych liściach
Wymagania roślin
- świetlne
- glebowe - właściwa żyzność, odczyn, przepuszczalność
- pokarmowe – stosowanie nawożenia
- wodne – podlewanie
- cieplne – duży problem stanowią rośliny, sadzone w pojemnikach, które są narażone zimą na przemarzanie. Rośliny te należy dodatkowo ocieplić na zimę lub przechować w cieplejszy pomieszczeniu.
Potrzeby użytkownika
· balkon, taras, okno okienne to elementy architektoniczne mające zdecydowanie prywatny charakter i jako takie są dostosowywane do potrzeb i upodobań użytkownika
· należy jednak pamiętać, że tak jak z balkonu i tarasu rozpościera się widok na okolicę, tak samo jest on widoczny z tej okolicy
· stanowi element otaczającego krajobrazu
Podstawowe zasady kompozycji przestrzennych
· wielkość roślin, pokrój i barwa powinny być dostosowane do wielkości balkonu czy tarasu
· ważne jest , jakich stron będzie oglądana planowana kompozycja roślinna
· kierujemy się zasadą dobierania wielkości roślin, tak aby jedne rośliny nie zasłaniały innych
· bliżej obserwatora zawsze powinny znajdować się rośliny niższe, a dalej wyższe
Dobór barw
· musimy odpowiednio dobrać barwy samych roślin, ich liści i kwiatów
· dobrać barwy samych pojemników, w których zostaną posadzone
· dobrać barwy stonowane w celu uzyskania lekkości i delikatności aranżacji lub barwy kontrastujące ze sobą w celu podkreślenia rangi kompozycji i jej wyeksponowania
Bezpieczeństwo
· ważne jest bezpieczne zamontowanie wszystkich elementów dekoracyjnych, szczególnie na dużych wysokościach
· nie można dopuścić do osunięcia pojemników – może to być groźne dla osób przechodzących pod balkonem
· stosuje się więc metalowe elementy mocujące skrzynki do balustrad lub ścian budynków
Funkcjonalność
· właściwe przemyślenie kompozycji pozwoli uniknąć różnego rodzaju problemów związanych z niewłaściwym umiejscowieniem roślin
· nie można tarasować przejść roślinnością
· zbytnio ocieniać pomieszczenia mieszkalne
Zmienność sezonowa roślin
· powinniśmy niektórym gatunkom sezonowym roślin zapewnić warunki do przetrwania zimy
Dobór roślin zasady ich komponowania na balkonach i tarasach
· dobór roślin determinują tu niewielkie rozmiary przestrzeni do zagospodarowania
· nie jesteśmy w stanie zapewnić roślinom grubej warstwy podłoża (im grubsza warstwa, tym większe obciążenie konstrukcji budynku)
· nie jesteśmy w stanie zapewnić roślinom osłony przed działaniem wiatrów i mrozów
Cechy roślin do nasadzeń balkonowych:
- wytwarzają dużą masę liści i kwiatów przy stosunkowo niewielkim systemie korzeniowym
- wykazują dużą odporność na działanie wiatru i zmienność temperatur
- powinny być odporne na niedobory wody
- wykazują małą ekspansywność
- mają dużą odporność na choroby i szkodniki
· wiosną na balkonach i tarasach komponujemy rośliny cebulowe i bulwiaste, które kwitną, niestety bardzo krótko i szybko znikają z balkonu.
Są w śród nich krokusy, szafirki, narcyzy, hiacynty, tulipany
· po roślinach cebulowych i bulwiastych miejsce zajmują rośliny jednoroczne i dwuletnie produkowane z rozsady
· w miejscach narażonych na silny wiatr będą dobrze rosły złocienie o zdrewniałych pędach lub giętki uczep
· w zacisznych, osłoniętych od wiatru miejscach można posadzić fuksje i begonie bulwiaste
· do roślin o długich kwitnących pędach można zaliczyć pelargonie bluszczolistne, werbeny, bakopy, surfinie i drobnokwiatową grupę Milion Bells
· pnącza ozdobne z liści – bluszczyk kurdybanek, plektrantus, zielistka, bluszcz Hedera helix
· z roślin pnących, którymi można odgrodzić balkon od ulicy lub sąsiadów poleca się: chmiel japoński, fasolę wielkokwiatową, nasturcję większą, powój trójbarwny, powój wilec, winobluszcz, glicynię
· na balkonie można także uprawiać byliny
· balkony słoneczne – macierzanka, ostróżka, rozchodniki, rojniki, bylica, zawciąg, lawenda, kostrzewa sina, turzyca Buchanana
· balkony cieniste – dąbrówka, funkia, miodunka
· do pojemników poleca się żurawkę, jasnotę, tojeść, tatarak, bodziszki, chryzantemy drobnokwiatowe, dzwonki, trzykrotki, orliki, szarotki, nachyłki, szałwie i krwawnice
· ...
rotheden