Nr 2.pdf

(7279 KB) Pobierz
Wydawnictwo
Naukowe
Akademii
Pedagogicznej
ul. Studencka 5
3 1 - 1 1 6Kraków
tel./fax (012) 430 09 83
Poleca
bogaty wybór skryptów,
podręczników i innych pomocy
dydaktycznych dla studentów
poradniki i materiały metodyczne
dla nauczycieli i wychowawców
monografie naukowe
ze wszystkich dziedzin wiedzy
w księgarni Antiqua
(gmach Akademii Pedagogicznej)
w wybranych księgarniach naukowych
na terenie całego kraju
w sprzedaży wysyłkowej
Do nabycia
Zespół dośw iadczonych
autorów i redaktorów
to gw arancja
wysokiego poziom u
naszych publikacji
Na życzenie przysyłamy aktualny katalog
Od redakcji
numer 2
Trwa dyskusja na temat kierunków rozwoju Akademii Pedagogicznej. Wydajemy i
Pismo Akademii Pedagogicznej
drugi numer naszego pisma z ważnymi głosami na temat aktualnej sytuacji
{im. Komisji Edukacji Narodowej
w Krakowie
i przyszłości Uczelni, która musi konkurować również ze szkołami wyraźnie na­
stawionymi na sukces komercyjny, wychodzącymi do studenta spoza dużych tra­
dycyjnych ośrodków akademickich z konkretną ofertą uzyskania kwalifikacji spe­
cjalistycznych, nierzadko wąskich, lecz gwarantujących sukces na rynku pracy.
Plany i projekty rozwoju
przygotowane przez Senacką Komisję ds. Rozwoju
Uczelni (luty 2000 r.) oraz Rektora, prof Michała Śliwę, przedstawiającego
główne kierunki działalności Akademii Pedagogicznej w latach 1999-2002
wskazują przede wszystkim, że trudno jest mówić o pozycji naukowej i „rynkowej”
Akademii nie uwzględniając sytuacji finansowej i lokalowej; że równie ważne są
kwalifikacje naukowe i dydaktyczne kadry, atrakcyjność środowiska akademickiego
i nowe kierunki badań, a także programy nauczania i nowoczesny system studiów.
Glosy uczestników ROZMOWY KONSPEKTU oraz profesorów Zenona
Urygi i Mariana Snieżyńskiego, a także GOŚCIA KONSPEKTU, którym jest
profesor Franciszek Ziejka, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, dowodzą, że je­
steśmy świadkami konkurencji dwóch modeli szkoły wyższej. Jednego, wywodzącego
się z kultury dziewiętnastowiecznej ideału uniwersytetu, który urzeczywistnia trady­
cyjne ogólne cele narodowe i państwowe, kulturalne i oświatowe, oraz drugiego
nazwijmy go pragmatycznym
w którym nabywanie wiedzy i umiejętności
podporządkowane jest sukcesimii zawodowemu w społeczeństwie konsumpcyjnym.
W perspektywie polskich doświadczeń żaden z tych współistniejących dziś mode­
li nie cieszy się pełną akceptacją. Dostrzegamy, że tradycyjny uniwersytet musi podle­
gać przeobrażeniom w konfrontacji z kulturą globalną, z nowymi ideałami wy­
chowawczymi, nową koncepcją człowieka, społeczeństwa i narodu.
Z
drugiej strony,
jesteśmy świadkami zjawiska opisywanego jako „menadżeryzacja” uniwersytetu,
z wszystkimi negatywnymi konsekwencjami tego procesu, które wynikają
-—
mówiąc
w wielkim skrócie
z przekształcania się szkoły wyższej w przedsiębiorstwo nasta­
wione na sukces komercyjny.
Czy możliwe jest ocalenie dawnej idei uniwersytetu jako ośrodka kulturo­
twórczego, tworzącego opartą na humanistycznych ideałach wspólnotę naucza­
jących i nauczanych, która pozostawałaby przy tym otwarta na zmiany zachodzące
w rzeczywistości społecznej?
Sytuacja społeczno-kulturalna i cywilizacyjna określa skalę i charakter proble­
mów, wobec których stoi AR W naszych rozmowach pojawiają się zatem prólzy
określenia, które z celów działania Uczelni mają charakter doraźny lub instrumen­
talny, które zaś pozostają w kręgu wartości fundamentalnych. Slcęd tak często podej­
mowany jest temat nauczycielskiego lub nienauczycielskiego charakteru AR Celem?
Wartością nadrzędną
pozostającą dziś poza dyskusją
jest pełna autonomia,
gwarantująca Uczelni istnienie w kształcie, jaki powszechnie akceptujemy, spełnie­
nie ustawowych warunków dla osiągnięcia statusu uczelni uniwersyteckiej.
W przygotowanych dokumentach wyrażone zostało bliskie nam przekonanie
o potrzebie zachowania tożsamości szkołyjako uczelni pedagogicznej
kształcącej
nauczycieli i zajmującej się naukowo problematyką edukacji i wychowania,
odpowiadającej na potrzeby reformy szkolnictwa. W przedstawionych analizach
oprócz spraw zwufzanych z nauką i dydaktyką wiele miejsca zajmuje sytuacja
Jinansowa szkoły, zwłaszcza jej potrzeby w zakresie bazy lokidowej (nowe inwesty­
cje, m. in. budowa domu studenckiego, budowa nowego skrzydła w gmachu przy
ul. Podchorążych). Mniej miejsca poświęca się sprawom płacowym, sytuacji
Biblioteki Głównej.
Pismo Akademii Pedagogicznej
im. Komisji Edukacji Narodowej
http://www.wsp.krakow.pl/konspekt
nr 2, marzec 2000
30-084 Kraków,
ul. Podchorążych 2, pok. 7p
lei. (012) 637 47 77, wew. 301
E-mail: konspekt@wsp.krakow.pl
RADA PROGRAMOWA
prof. Henryk W. Żaliński — prze­
wodniczący
prof. Tadeusz Budrewicz
prof. Jacek Chrobaczyński
dr Edward Chudziński
prof. Zbigniew Długosz
Rafał Kucharzyk
dr Czesław Michalski
prof. Ryszard Pado
prof. Helena Siwek
prof. Stanisław Sobolewski
REDAKCJA
Henryk Czubata (red. naczelny)
Bogusław Gryszkiewicz
Michał Zięba
Aneta Wójcik (sekretariat,
pok. 37b, teł. 637 47 77, w. 437)
WSPÓŁPRACA
Mirosław Oset
WYDAWCA
Akademia Pedagogiczna im. KEN
w Krakowie
ul. Podchorążych 2
30 084 Kraków
DRUK
Wydawnictwo Naukowe AP
31-116 Kraków, ul. Studencka 5
tel./fa* 430 09 83
SKŁAD
Krzysztof Porosło
PROJEKT OKŁADKI
Marek Sajduk
Redakcja zastrzega sobie prawo
do skracania tekstów i zmian
redakcyjnych
Propozycje reklam i ogłoszeń pro­
simy przekazywać na adres redakcji
Kwestią szczególnej wagi stała się, podporządkowana dążeniu do pełnej
autonomii, reorganizacja struktury wydziałowej. Zmiany te mają służyć
utrzymaniu lub odzyskaniu praw do nadawania stopni doktora i doktora
habilitowanego.
Właściwie poza zasięgiem zainteresowania pozostają na razie kwestie
związane z kierunkami badań naukowych, reformą systemu studiów, który
powinien w większym stopniu odpowiadać tworzącemu się rynkowi pracy
i nowym ideałom pedagogicznym. Toczy się dyskusja na temat możliwości
wzbogacenia oferty edukacyjnej o studia nienauczycielskie. Warto jednak
zadać sobie pytanie, czy studia te mogą być realizowane w formie, do jakiej
przywykliśmy. Czy w dzisiejszym kształcie będą atrakcyjne dla absolwenta
szkoły średniej, kuszonego bogaty oferty szkół niepublicznych i nowatorstwem
rozwiązań wprowadzonych już w wielu uczelniach państwowych ? Czy kon­
cepcja studiów indywiducdnych dla szczególnie uzdolnionych studentów nie
pozostaje mimo wszystko w systemie tradycyjnych wyobrażeń o dydaktyce
w szkole wyższej
?
Te i inne pytania przewijają się w wypowiedziach osób,
którym „Konspekt" proponuje rozmowy o przyszłości Uczelni.
W omawianych programach zwraca uwagę śmiały pomysł stworzenia
Instytutu Sztuk Pięknych z uprawnieniami wydziału. Rozwój takiego Insty­
tutu
ściśle powiązanego z dydaktycznymi oraz naukowymi działaniami
wielu innych jednostek Uczelni
służyłby integracji społeczności Akademii,
ożywiałby jej życie artystyczne i kulturalne, inspirował nowe atrakcyjne
i poszukiwane na rynku pracy specjalności, inspirował nowe kierunki badań
(np. arteterapia) w zakresie nowoczesnego edytorstwa, grafiki i składu kom­
puterowego książki i gazety. Wyobrażamy sobie, że Instytut czy Wydział
Sztuk Pięknych mógłby się stać ważnym ogniwem łączącym naszrf szkołę ze
środowiskiem kulturalnym Krakowa.
Szczegćilnie cenna jest inicjatywa rozszerzenia współpracy z krakowską
oświatą, owocującej nowymi kierunkami badań naukowych, kreowaniem
nowych kierunków studiów i specjalności. Przy okazji zauważmy, że poten­
cjał AP mógłby być również znakomicie wykorzystany do opracowania i reali­
zacji nowoczesnego programu adaptacji społecznej osób niepełnosprawnych
w czasie studiów akademickich.
Z
lektury opracowań wynika, że Akademia Pedagogiczna nie może Iryć
jedynie fabryką kształcącą specjalistów. Doświadczenie wielu szkół wyższych
wskazuje też, że uczelnia staje się atrakcyjna wówczas, gdy tworzenie nowych
kierunków studiów wiąże się ściśle z wyznaczaniem nowych obszarów badań.
Z
lektury planów rozwoju AP wynikają również pytania: czy pracę na­
ukową młodszej kadry należy podporządkować potrzebom awansu? Czy lego
rodzaju instrumentalizacja przyniesie rezultaty pożądane z punktu widzenia
nadrzędnych celów szkoły wyższej? Dyskusyjną kwestią jest także propozycja
uryodręlmienia grupy pracowników zajmujących się wyłącznie dydaktyką,
zwłaszcza jeśli weźmiemy pod uwagę
akcentowany w innym miejscu
zwtyzek badań naukowych z dydaktyką. W dokumentach przedstawionych
przez Rektora i Senacką Komisję ds. Rozwoju Uczelni widać głęboką troskę
o rozwój Wydziału Pedagogicznego, decydującego w znacznym stopniu o toż­
samości Uczelni. Wydaje się, że szczegółowy program rozwoju lego Wydziału,
o którego ostygnięciach nie rudeży zapominać, zostanie przedstawimy w naj­
bliższych numerach „Konspektu". Zapraszamy do dyskusji, której temperatura
rośnie...
Henryk Czubata, Bogusław Gryszkiewicz
W n u m e rz e
2
9
ROZMOWY KONSPEKTU
Z
Marią Baster-Grząślewicz, Jackiem Chrobaczyńskim,
Jerzym M. Kreinerem, Janem Lachem, Bogdanem
J. Noweckim
o kierunkach rozwoju Uczelni rozmawiają
Henryk Czubała i Bogusław Gryszkiewicz
25
m
O O ŚĆ K O N SPEK TU
Wygląda na to, że ludzie kierujący oświatą w Krakowie czy
w województwie małopolskim wciąż nie zdają sobie sprawy
z potencjału, jakim dysponuje szkolnictwo w naszym mieście
— mówi
Franciszek Ziejka,
rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego
Z
prof. Józefą Kobylińską
rozmawia Marta Karamańska
D Y S K U S JE
Wypracowanie odrębnych
koncepcji dydaktycznych studiów nauczyciel­
skich zaczęło się stawać testem dojrzewania
Uczelni do samodzielnego istnienia pod
bokiem potężnego sąsiada, Uniwersytetu
Jagiellońskiego — pisze
Zenon Uryga
4 0
* T l l Każdy typ uczelni ma swoją
historię, swoje korzenie, ma swój funda­
ment, na którym wznosi swoją tożsamość.
Podkopywanie tych fundamentów pod
pretekstem modernizacji, może okazać
się bardzo niebezpiecznym zabiegiem.
Czy należy natychmiast wypreparować
studia z tego wszystkiego, co stanowi
specyfikę kształcenia pedagogicznego?
— pyta
Marian Śnieżyński
4 8
W
KR ĘG U
PRZYJACIÓŁ
Alain van Crugten jest profesorem
literatury porównawczej i literatur
słowiańskich w Wolnym Uniwersytecie
w Brukseli. Doktora
honoris causa
naszej uczelni przedstawia
Bolesław Faron
5 4
Z HISTORII UCZELNI
9 6
KSIĄŻKI
0 książkach Macieja Kawki,
Czesława Majorka, Edwarda
Stachurskiego, Michała Śliwy
1 Krzysztofa Woźniakowskiego
piszą: Tadeusz Szymański,
Wojciech M. Majeran,
Maria T. Lizisowa
Andrzej Notkowski
i Włodzimierz Próchnicki
Historia terenu, na którym stoi budynek Uczelni, zaczęła się
ok. 20 tys. lat temu. Ludzie ze stoków wzgórza bł. Bronisławy
mogli wypatrywać stad mamutów lub innej zwierzyny. Ślady
tych łowców są dzisiaj odkrywane przez krakowskich arche­
ologów... — opowiada
Wacław Cabaj
8 5
GALERIA KONSPEKTU
W ostatnich dekadach nierzadko dają się
słyszeć głosy o nieuchronnej „śmierci”
tradycyjnego malarstwa — pisze
Marek
Karwala —
sztuka Romualda Oramusa
zadaje kłam tej opinii
Zgłoś jeśli naruszono regulamin