Strategiczne myślenie w wyszukiwaniu informacji (lekcja).pdf

(3407 KB) Pobierz
Korzystanie z informacji
Lekcja: Strategiczne myślenie w
wyszukiwaniu informacji
Wiedza w pigułce
?
Gdy szukamy informacji, zwykle sięgamy po znane źródła. Nawykowo stosujemy te
same sposoby odnajdywania potrzebnych materiałów. Znajomość najbardziej
efektywnych strategii docierania do informacji pozwala na namysł nad naszymi
działaniami oraz ich zaplanowanie. Dzięki temu wyszukiwanie jest szybsze i
skuteczniejsze.
Strategia to ogólny plan działania. Aby przemyśleć strategię pozyskiwania
informacji, nie wystarczy określić potrzebę informacyjną. Należy także:
pomyśleć, jakie źródła infromacji są dostępne i z których najlepiej
skorzystać (np. ocenić, czy wystarczy poszukać w internecie, czy lepiej
wybrać się do biblioteki);
wybrać najbardziej efektywne techniki wyszukiwania (np. wykorzystanie
operatorów logicznych czy haseł przedmiotowych w katalogach
bibliotecznych).
Ze strategią muszą zatem iść w parze umiejętności związane z jej wcieleniem w
życie.
Jednym z najbardziej popularnych modeli prezentujących strategię wyszukiwania
jest Wielka Szóstka (ang.
the Big
6). Można zastosować go do wszystkich rodzajów
informacji, od materiałów do pracy naukowej po repertuar kin.
Wielka Szóstka - model pracy z informacją
Należy pamiętać, że tak jak każdy model Wielka Szóstka przedstawia sytuację
idealną, która rzadko kiedy zdarza się w rzeczywistości. W jej stosowaniu należy
zachować elastyczność. Może się zdarzyć, że np. w trakcie pracy zorientujesz się, że
błędnie określiłeś potrzebę informacyjną — odnalazłeś informacje na inne tematy
niż te, które cię interesują. Wówczas powinieneś cofnąć się do punktu 1.2 i
powtórzyć następne kroki.
Strategiczne myślenie sprawi, że twoje działania będą bardziej systematyczne.
Pomysł na lekcję
?
Każdy z nas miał ten problem — na biurku pełno kartek z notatkami, na ekranie
mnóstwo pootwieranych stron internetowych, czas oddania referatu lub prezentacji
zbliża się nieubłaganie, a tymczasem w głowie mętlik. Czy nie byłoby łatwiej
pracować, mając plan działania? Z reguły próba rozwiązywania jakiegokolwiek
zadania bez wcześniejszego ustalenia celu pracy, doboru źródeł i sporządzenia
notatek prowadzi jedynie do kłopotów.
Cele operacyjne
Uczestniczki i uczestnicy zajęć:
wiedzą, że plan działań jest podstawą efektywnej pracy wymagającej
wyszukiwania i wykorzystywania informacji;
rozumieją, że każde zadanie związane z wyszukiwaniem i
wykorzystywaniem informacji należy rozpocząć od precyzyjnego określenia
potrzeby informacyjnej;
potrafią samodzielnie zaplanować proces wyszukiwania informacji w
zależności od zadania, które realizują;
pamiętają o konieczności krytycznego zweryfikowania efektów swojej pracy
pod kątem stawianych wymogów i własnych oczekiwań związanych z
jakością pracy.
Przebieg zajęć
1.
Podziel uczestniczki i uczestników na 5 zespołów. Każda z grup powinna otrzymać
2 losy z
materiału pomocniczego „Strategiczne myślenie w wyszukiwaniu
informacji”
(ODT,
DOC)
— jeden los z puli A i jeden z puli B.
Poproś każdą z grup o stworzenie planu pracy służącego rozwiązaniu obu
przydzielonych zadań. Plan musi zostać wyrażony w 6 punktach, każdy punkt
powinien zostać uszczegółowiony za pomocą podpunktów opisujących
podejmowane działania.
Zwróć uwagę uczestniczek i uczestników, że zaproponowany plan musi obejmować
oba zadania jednocześnie. Podkreśl, że jego celem jest organizacja pracy, a więc
określenie faz służących zrozumieniu problemu, doboru źródeł, prezentacji wyników
i ich oceny, a nie zaplanowanie konspektu lub wypracowania.
CZAS
15 min
METODA
praca w grupach
POMOCE
materiał pomocniczy „Strategiczne myślenie w wyszukiwaniu
informacji”
(ODT,
DOC)
2.
Poproś zespoły o zwięzłe zaprezentowanie wyników pracy. Pozostałe osoby
uczestniczące w zajęciach zachęć do wygłaszania opinii i komentarzy.
Jako pytania pomocnicze rozważ:
Czy osoba stosująca zaproponowany plan zrealizuje pracę szybko i
poprawnie?
Czy grupa uwzględniała wszystkie działania, które są niezbędne do
poprawnego i efektywnego rozwiązania zadań?
Czy poszczególne elementy zostały przedstawione w odpowiedniej
kolejności?
Jakie konsekwencje będzie miało pominięcie jednego z elementów lub
mylne zaplanowanie kolejności poszczególnych działań?
Co się dzieje, jeśli zaczniemy poszukiwać informacji bez precyzyjnego
określenia tego, czego potrzebujemy do prawidłowego rozwiązania zadania?
Który z etapów w praktyce nastręcza najwięcej trudności?
Czy problem przy rozwiązywaniu tego typu zadań najczęściej polega na
braku odpowiednich źródeł informacji czy też przeciwnie — na dużej ilości
źródeł i trudnościach w ich uporządkowaniu?
CZAS
25 min
METODA
dyskusja
3.
Podsumuj pracę grup, przedstawiając na tablicy model Wielkiej Szóstki opisany w
„Wiedzy w pigułce”. Zaznacz, że model Wielkiej Szóstki jest uproszczonym
narzędziem, poszczególne fazy możemy nazwać w odmienny sposób, ważne jednak,
aby przestrzegać kolejności działań.
Kluczowe elementy modelu:
1. zrozumienie treści zadania
o
o
precyzyjne określenie problemu, który należy rozwiązać
ustalenie, jakie informacje są niezbędne do rozwiązania zadania
2. wybór źródeł informacji
o
o
sporządzenie listy wszelkich źródeł, które mogą okazać się przydatne
wybór tych źródeł, których będziemy poszukiwać w pierwszej
kolejności
3. weryfikacja dostępności źródeł
o
o
ustalenie dostępności źródeł
ustalenie, czy dane źródło rzeczywiście zawiera poszukiwane
informacje
4. analiza informacji
o
o
zapoznanie się z wybranymi fragmentami źródeł
sporządzenie roboczych notatek zestawiających najważniejsze
informacje
5. synteza
o
uporządkowanie zebranych informacji, ustalenie kolejności ich
prezentacji
prezentacja wniosków — przygotowanie wypracowania, prezentacji
lub referatu
o
6. samoocena
o
weryfikacja, czy efekt końcowy odpowiada potrzebom i
oczekiwaniom
naniesienie ewentualnych poprawek
o
Pod koniec tej części zasygnalizuj uczniom, że poszczególne źródła, a zwłaszcza
internet, są jedynie narzędziami — zanim zaczniemy z nich korzystać, powinniśmy
dokładnie wiedzieć, jakiego typu informacje są nam potrzebne.
CZAS
5 min
METODA
miniwykład osoby prowadzącej
POMOCE
tablica, kreda lub marker
Ewaluacja
Czy uczestniczki i uczestnicy po przeprowadzeniu zajęć:
rozumieją znaczenie planu pracy jako narzędzia pomagającego poprawnie i
efektywnie rozwiązywać zadania związane z wyszukiwaniem i
wykorzystywaniem informacji?
wiedzą, że wszelkie prace związane z wyszukiwaniem i wykorzystywaniem
informacji należy rozpocząć od precyzyjnego ustalenia potrzeby
informacyjnej? (–> Rozważ realizację lekcji
„Wiedza na wyciągnięcie ręki”)
potrafią samodzielnie przygotowywać plany pracy?
rozumieją, że źródła informacji to jedynie narzędzia, za pomocą których
pozyskujemy wiadomości i że nie zastępują one samodzielnego myślenia? (–
> Rozważ realizację lekcji
„Co wpływa na przekazy medialne?”)

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin