TOPLUMSAL CINSIYET SOSYOLOJİSİ.pdf

(2325 KB) Pobierz
T.C. ANADOLU ÜN‹VERS‹TES‹ YAYINI NO: 2307
AÇIKÖ⁄RET‹M FAKÜLTES‹ YAYINI NO: 1304
TOPLUMSAL C‹NS‹YET
SOSYOLOJ‹S‹
Yazarlar
Prof.Dr. Y›ld›z ECEV‹T (Ünite 1)
Prof.Dr. Mehmet ECEV‹T (Ünite 2)
Prof.Dr. Ayfle AYATA (Ünite 3)
Arfl.Gör. Özlem GÖLGEL‹O⁄LU (Ünite 3)
Prof.Dr. Mine GÖ⁄Üfi TAN (Ünite 4)
Yrd.Doç.Dr. Ayça KURDO⁄LU (Ünite 5)
Yrd.Doç.Dr. Nadide KARKINER (Ünite 6)
Prof.Dr. Gülriz UYGUR (Ünite 7)
Yrd.Doç.Dr. F. ‹rem ÇA⁄LAR (Ünite 7)
Prof.Dr. Ayfle DURAKBAfiA (Ünite 8)
Editörler
Prof.Dr. Y›ld›z ECEV‹T
Yrd.Doç.Dr. Nadide KARKINER
ANADOLU ÜN‹VERS‹TES‹
Bu kitab›n bas›m, yay›m ve sat›fl haklar› Anadolu Üniversitesine aittir.
“Uzaktan Ö¤retim” tekni¤ine uygun olarak haz›rlanan bu kitab›n bütün haklar› sakl›d›r.
‹lgili kurulufltan izin almadan kitab›n tümü ya da bölümleri mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik kay›t
veya baflka flekillerde ço¤alt›lamaz, bas›lamaz ve da¤›t›lamaz.
Copyright © 2011 by Anadolu University
All rights reserved
No part of this book may be reproduced or stored in a retrieval system, or transmitted
in any form or by any means mechanical, electronic, photocopy, magnetic, tape or otherwise, without
permission in writing from the University.
UZAKTAN Ö⁄RET‹M TASARIM B‹R‹M‹
Genel Koordinatör
Prof.Dr. Levend K›l›ç
Genel Koordinatör Yard›mc›s›
Doç.Dr. Müjgan Bozkaya
Ö¤retim Tasar›mc›s›
Yrd.Doç.Dr. Alper Altunay
Grafik Tasar›m Yönetmenleri
Prof. Tevfik Fikret Uçar
Ö¤r.Gör. Cemalettin Y›ld›z
Ö¤r.Gör. Nilgün Salur
Ölçme De¤erlendirme Sorumlusu
Ö¤r.Gör. Zeliha fienel
Dil Yaz›m Dan›flman›
Okt. Ayd›n F›nd›ko¤lu
Kitap Koordinasyon Birimi
Yrd.Doç.Dr. Feyyaz Bodur
Uzm. Nermin Özgür
Kapak Düzeni
Prof. Tevfik Fikret Uçar
Dizgi
Aç›kö¤retim Fakültesi Dizgi Ekibi
Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisi
ISBN
978-971-06-0981-7
1. Bask›
Bu kitap ANADOLU ÜN‹VERS‹TES‹ Web-Ofset Tesislerinde 4.700 adet bas›lm›flt›r.
ESK‹fiEH‹R, A¤ustos 2011
‹çindekiler
iii
‹çindekiler
Önsöz ............................................................................................................
vii
Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisine Bafllangݍ..........................
BAfiLANGIÇ ..................................................................................................
TOPLUMSAL C‹NS‹YET ...............................................................................
TOPLUMSAL C‹NS‹YET‹N FEM‹N‹ST PERSPEKT‹FL‹ SOSYOLOJ‹ ‹Ç‹N
ÖNEM‹ ...........................................................................................................
TOPLUMSAL C‹NS‹YET‹N D‹⁄ER SOSYAL B‹L‹M DALLARINDA
YARATTI⁄I FEM‹N‹ST ETK‹LER .................................................................
Antropoloji: Toplumsal Cinsiyete En Aç›k Disiplin ...................................
Tarih: ‘Yaz›lmayanlar›’ Yazmak ...................................................................
Psikoloji: Güçlü Deneysel Paradigma .........................................................
FEM‹N‹ST KURAMLAR .................................................................................
Öncüler Kimlerdi?..........................................................................................
Liberal Feminist Kuram.................................................................................
Radikal Feministler Kuram............................................................................
Marksist Feminist Kuram ..............................................................................
Sosyalist Feminist Kuram ..............................................................................
Eko-Feminist Kuram (Çevreci Feminist Kuram) ........................................
Psikanalitik Feminist Kuram .........................................................................
Kültürel Feminist Kuram...............................................................................
TOPLUMSAL C‹NS‹YET TARTIfiMALARINDA SON GEL‹fiMELER .............
Postmodern Feminizm .................................................................................
Judith Butler ve Queer Kuram› ...................................................................
SONUÇ...........................................................................................................
Özet................................................................................................................
Kendimizi S›nayal›m......................................................................................
Kendimizi S›nayal›m Yan›t Anahtar› ............................................................
S›ra Sizde Yan›t Anahtar› ..............................................................................
Yararlan›lan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar ...............................................
2
3
4
6
8
9
9
10
11
11
12
14
15
16
18
19
20
22
22
23
25
26
27
28
28
29
1. ÜN‹TE
Epistemoloji.............................................................................. 32
G‹R‹fi: FEM‹N‹ST B‹L‹M‹N KARfiI ÇIKIfiLARI VE AÇILIMLARI...................
Feminist Kuram›n Modernite Serüveni: Toplumsal ‹nfladan
Dönüfllü Öznelli¤e ........................................................................................
Postmodernite Aç›l›m›: Dile Dayal› Söylem ve Toplumsal›n
Yap›-Sökümü .................................................................................................
Bilim ve Bilgi Sorunsal› ................................................................................
Pozitivist Bilimin Temel Önermeleri ............................................................
Pozitivist Yöntembilimin Feminist Elefltirisi.................................................
FEM‹N‹ST YÖNTEMB‹L‹M ............................................................................
Feminist Yöntembilimin Güçlü Etkisi ..........................................................
Feminist Yöntembiliminin Geliflim Serüveni ...............................................
FEM‹N‹ST YÖNTEMB‹L‹MDEN FEM‹N‹ST EP‹STEMOLOJ‹YE GEÇ‹fi ......
Feminist Epistemolojideki Geliflmeler ..........................................................
Geleneksel Epistemolojinin Temel Unsurlar› ..............................................
Geleneksel Epistemolojinin Feminist Elefltirisi ............................................
33
33
37
38
38
39
41
41
41
44
44
45
46
2. ÜN‹TE
iv
‹çindekiler
Feminist DURUfi KURAMI ............................................................................
Feminist Ampirizm ........................................................................................
Feminist Durufl Kuramlar›n›n Elefltirisi.........................................................
Postmodernite Söyleminin Karfl› Ç›k›fllar› ....................................................
Postmodernite Söylemine Feministlerin Karfl› Ç›k›fllar›...............................
FEM‹N‹ZM‹N FELSEFEYE AÇILIMI...............................................................
SONUÇ...........................................................................................................
Özet................................................................................................................
Kendimizi S›nayal›m......................................................................................
Kendimizi S›nayal›m Yan›t Anahtar› ............................................................
S›ra Sizde Yan›t Anahtar› ..............................................................................
Yararlan›lan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar ..............................................
47
48
49
50
51
52
53
55
58
59
59
61
3. ÜN‹TE
Siyaset ve Kat›l›m .................................................................... 64
KADIN VE S‹YASET ......................................................................................
Kamusal Alan, Özel Alan Ayr›m› .................................................................
TAR‹HSEL SÜREÇLER VE KADIN HAREKET‹N‹N ETK‹S‹ ..........................
Birinci Dalga Feminizm ................................................................................
‹kinci Dalga Feminizm..................................................................................
KADINLARIN S‹YASETE KATILIM E⁄‹L‹MLER‹ ..........................................
Siyasi Kat›l›m Türleri ve Kad›n Kat›l›m›.......................................................
Kad›n›n Parlamentodaki Temsili ..................................................................
Kad›n›n Siyasete Kat›l›m›ndaki Engeller ......................................................
Kültürel ‹deolojik Sebepler.....................................................................
Sosyoekonomik Faktörler: Kad›nlar›n Güncel Durumlar› ve
S›n›rl›l›klar›...............................................................................................
Siyasi Kurumlardan Kaynaklanan Nedenler ..........................................
Kad›n›n Siyasi Kat›l›m›n› Art›rmaya Yönelik Stratejiler ...............................
Özet................................................................................................................
Kendimizi S›nayal›m......................................................................................
Okuma Parças› 2 ...........................................................................................
Okuma Parças› 1 ...........................................................................................
Okuma Parças› 4 ...........................................................................................
Okuma Parças› 3 ...........................................................................................
Kendimizi S›nayal›m Yan›t Anahtar› ............................................................
S›ra Sizde Yan›t Anahtar› ..............................................................................
Yararlan›lan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar ..............................................
65
65
66
66
67
68
68
69
70
71
71
72
74
77
79
80
80
81
81
82
82
82
4. ÜN‹TE
E¤itim........................................................................................ 84
G‹R‹fi ..............................................................................................................
TOPLUMSAL C‹NS‹YET Efi‹TS‹ZL‹KLER‹N‹N E⁄‹T‹MDEK‹
‹ZDÜfiÜMLER‹ ...............................................................................................
E¤itime Eriflimdeki Eflitsizlikler.....................................................................
E¤itimde Cinsiyet Ayr›mc›l›¤›..................................................................
TOPLUMSAL C‹NS‹YET VE E⁄‹T‹M ‹L‹fiK‹S‹ KONUSUNDAK‹
KURAMLAR ....................................................................................................
Rol/Toplumsallaflma Kuramlar› ....................................................................
Kültürel Sermaye Kuram›........................................................................
SONUÇ VE POL‹T‹KA ÖNER‹LER‹...............................................................
85
86
86
87
91
91
92
98
‹çindekiler
v
Özet................................................................................................................
Kendimizi S›nayal›m......................................................................................
Okuma Parças› 1 ...........................................................................................
Okuma Parças› 2 ...........................................................................................
Okuma Parças› 3 ...........................................................................................
Okuma Parças› 4 ...........................................................................................
Kendimizi S›nayal›m Yan›t Anahtar› ............................................................
S›ra Sizde Yan›t Anahtar› ..............................................................................
Yararlan›lan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar ...............................................
100
101
102
102
102
103
103
104
104
Kent Yaflam› ............................................................................. 106
G‹R‹fi ..............................................................................................................
KENT KAVRAMLAfiTIRMALARI VE TOPLUMSAL C‹NS‹YET .....................
K›r›n Karfl›t› Olarak Kent ve Kentsel Yaflam ........................................
Üretim ‹liflkilerinin Mekân› Olarak Kent ..............................................
Kent Ekolojisi ve Yar›flma Mekân› Olarak Kent....................................
Ço¤ulcu Kent Kavramlaflt›rmalar›...........................................................
KENTSEL YAfiAM VE TOPLUMSAL C‹NS‹YET ............................................
Kentin Alt Yap›lar› ve Toplumsal Cinsiyet ............................................
Korku Mekânlar›......................................................................................
KENT, KADIN VE HAREKETL‹L‹K ...............................................................
Kente Göç ve Kad›nlar ...........................................................................
Kent ‹çi Hareketlilik ................................................................................
KENT VE VATANDAfiLIK .............................................................................
Vatandafll›k Nedir?...................................................................................
Vatandafll›¤›n Cinsiyeti ............................................................................
Kad›n›n Kent Hakk› ................................................................................
Özet ...............................................................................................................
Kendimizi S›nayal›m .....................................................................................
Okuma Parças› ........................................................................................... ..
Kendimizi S›nayal›m Yan›t Anahtar› ............................................................
S›ra Sizde Yan›t Anahtar› ..............................................................................
Yararlan›lan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar ...............................................
107
108
109
109
110
111
112
112
116
117
118
119
120
120
121
122
123
124
125
126
126
127
5. ÜN‹TE
Aile ve Evlilik ........................................................................... 130
A‹LE VE EVL‹L‹K KURAMLARINA ELEfiT‹REL B‹R BAKIfi..........................
Aileye ve Evlili¤e Feminist Yaklafl›mlar .......................................................
KAP‹TAL‹ZM, ATAERK‹LL‹K VE A‹LE ........................................................
Çocuk Do¤urma ve Annelik.........................................................................
TOPLUMSAL C‹NS‹YET‹N A‹LE VE EVL‹L‹KTE ‹NfiASI ..............................
KADIN HAKLARI, A‹LE VE EVL‹L‹K ............................................................
Boflanma ........................................................................................................
A‹LE VE EVL‹L‹K ‹L‹fiK‹LER‹NDE KIRSAL VE
KENTSEL FARKLILAfiMA...............................................................................
Özet................................................................................................................
Kendimizi S›nayal›m......................................................................................
Okuma Parças› ..............................................................................................
Kendimizi S›nayal›m Yan›t Anahtar› ............................................................
S›ra Sizde Yan›t Anahtar› ..............................................................................
Yararlan›lan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar ...............................................
131
133
139
140
141
144
144
145
148
150
151
151
152
153
6. ÜN‹TE
Zgłoś jeśli naruszono regulamin