SP-1993-04-F.pdf

(1781 KB) Pobierz
PZL-230F Skorpion - pierwszy i najbardziej znany
Mówi Inż. ANDRZEJ FRYDRYCHE-
WICZ, główny konstruktor PZL Warsza-
wa-Okęde:
Mimo oficjalnego wstrzymania
programu Skorpion, prace rozwojowe nad
projektem wstępnym samolotu trwają. Nie
chcemy na razie ujawniać ich rezultatów. Po-
wiem tylko, że najważniejsze parametry sa-
molotu: ogólny układ konstrukcyjny, rodzaj
silników, struktura, wymiary nie uległy zasad-
niczej zmianie.
Z perspektywy czasu, uważam że niepo-
trzebnie nagłośniono sprawę Skorpiona. Pub-
liczna prezentacja samolotu przyniosła wię-
cej szkody niż pożytku, powodując uaktywnie-
nie przeciwników projektu. Obecnie chcieli-
byśmy tego uniknąć.
Dzieje projektu Skorpiona są niezwykle
pouczające. Inspiracją do jego stworzenia było
studium SABA (Smali Agile Battlefield Aircraft)
firmy British Aerospace, a głównym bodźcem
- perspektywa bliskiego już ukończenia prac
nad samolotem Orlik. Skorpion został pomyś-
lany jako program wykorzystujący doświadcze-
nia twórców Orlika i jego następca na linii
produkcyjnej WSK Okęcie.
Nowy samolot, zgodnie z za-
łożeniami, miał zastąpić na
polu walki śmigłowce, góru-
jąc nad nimi zdolnością
przetrwania,
szybkością,
masą przenoszonego uz-
brojenia i niską ceną. Po-
czątkowo Skorpion miał
mieć napęd turbośmigłowy
(silniki PT-6A-67), jednak
okazało się, że nie zapew-
nia on wymaganej prędkoś-
ci i udźwigu. W kolejnym
projekcie zaproponowano
więc użycie silników turbo-
odrzutowych
(PW-305).
Również ten wariant spo-
tkał się z krytyką, m.in. ze
względu na zbyt wiele za-
stosowanych podzespołów
"cywilnych", nie odpowia-
dających wymaganiom współczesnego pola
walki oraz ciągle nie wystarczający udźwig.
Kolejna modyfikacja, której nadano cechy
stealth, doczekała się realizacji w postaci
makiety, służącej głównie celom propagando-
wym. Nowy sposób umieszczenia silników
(Lycoming LF-507) i jego wpływ na zachowa-
nie powierzchni nośnych, zmusił konstrukto-
rów do zastosowania ruchomych końcówek
skrzydeł o sterowanym w Locie kącie zaklino-
wania.
Jakie będą dalsze zmiany koncepcji
Skorpiona? Prawdopodobnie będzie następo-
wało "urealnianie" projektu: rezygnacja z za-
stosowania kompozytów węglowych, których
technologia jest w Polsce w powijakach, za-
stąpienie układu sterowania typu fly-by-wire
systemem bardziej ortodoksyjnym, lepiej zna-
nym konstruktorom (właśnie kłopoty z ukła-
dem sterowania były powodem rezygnacji z
podobnych programów w innych krajach - w
tym, po kilku latach badań w CAGI, w b.
ZSRR). Godnym rozważenia jest także prob-
lem zwiększenia udziału w samolocie krajo-
wych materiałów i podzespołów, jak dotąd
bardzo niewielkiego - to jednak nie zależy tyl-
ko od konstruktorów.
Kolejne projekty samolotu Skorpion. Od góry: jeden
z pierwszych - z 1990, z silnikami PW-305 - z po-
łowy 1991, pokazany jako makieta - z końca 1992
Makieta jednej
z projektowanych
wersji samolotu
PZL-230 Skorpion
Zdjęcie: GLH
Zgłoś jeśli naruszono regulamin