Paweł Magiera WIMIR – MiBM – II Rok, grupa A5
Modelowanie równania rozładowywania kondensatora przynajmniej 3 różnymi metodami z porównaniem do metody analitycznej
W projekcie wykorzystam następujące metody:
-metodę Eulera jawną
-metodę Eulera niejawną
-metodę Rungego-Kutty II rzędu
-metodę Rungego-Kutty IV rzędu
W moim projekcie będę badał przebieg rozładowywania kondensatora w czasie. Porównam jak podobne wyniki do rozwiązania analitycznego (które przyjmuję jako dokładne) dają różne metody rozwiązywania równań różniczkowych. Będę badał przedział czasowy od 0 do 20 sekundy. Jako stałe wartości przyjmuję:
-pojemność kondensatora w faradach C=0.00001;
-opór kondensatora w omach R=500000;
-napięcie początkowe w woltach U0=10;
1) Równanie analityczne rozładowywania kondensatora:
dUdt=-URC
To nasze równanie różniczkowe opisujące jaka nastąpi zmiana napięcia na okładce w danym czasie. Podstawiając stałe wartości R, C i rozwiązując równanie uzyskamy wykres rozładowywania kondensatora który umieszczę niżej.
2) Metoda Eulera jawna
Ui+1=Ui+hf(ti,Ui)
a w naszym przypadku Ui+1=Ui+h(-UiRC)
Gdzie Ui+1 jest kolejną wartością napięcia po czasie, Ui jest wartością startową którą musimy znać aby móc skorzystać z tej metody, R i C są stałymi, a h to krok naszego równania. Rozwiązujemy równanie dostając kolejne wartości napięcia aby uzyskać przybliżony wykres zależności napięcia od czasu dla naszego kondensatora.
3) Metoda Eulera niejawna
Ui+1=Ui+hf(ti+1,Ui+1)
a w naszym przypadku Ui+1=Ui+h(-Ui+1RC)
przekształcamy do postaci którą możemy rozwiązać Ui+1=Ui1+hRC
Gdzie Ui+1 jest kolejną wartością napięcia po czasie, Ui jest wartością startową którą musimy znać aby móc skorzystać z tej metody, R i C są stałymi, a h to krok naszego równania. Rozwiązujemy równanie aby uzyskać przybliżony wykres zależności napięcia od czasu dla naszego kondensatora.
4) Metoda Rungego-Kutty II rzędu
Ui+1=Ui+12(k1+k2), gdzie
k1=hf(ti,Ui)
k2=hf(t1+h,UI+k1), dla naszego równania
k1=h(-UiRC)
k2=h(-(Ui+k1)RC)
Aby skorzystać z metody Rungego-Kutty II rzędu musimy wprowadzić dwa nowe współczynniki pomocnicze – k1 i k2. Dla naszej funkcji Ui+1 jest kolejną wartością napięcia po czasie, Ui jest wartością startową którą musimy znać aby móc skorzystać z tej metody, R i C są stałymi, a h to krok naszego równania. Rozwiązujemy równanie dostając kolejne wartości napięcia aby uzyskać przybliżony wykres zależności napięcia od czasu dla naszego kondensatora.
5) Metoda Rungego-Kutty IV rzędu
Ui+1=Ui+16(k1+2k2+2k3+k4), gdzie
k2=hf(t1+h2,UI+ k12)
k3=hf(t1+h2,UI+ k22),
k4=hf(t1+h, UI+k3), dla naszego równania
k2=h(-(Ui+k12))RC)
k3=h(-(Ui+k22)RC)
k4=h(-(Ui+k3)RC)
Aby skorzystać z metody Rungego-Kutty IV rzędu musimy wprowadzić cztery nowe współczynniki pomocnicze – k1, k2, k3, k4. Dla naszej funkcji Ui+1 jest kolejną wartością napięcia po czasie, Ui jest wartością startową którą musimy znać aby móc skorzystać z tej metody, R i C są stałymi, a h to krok naszego równania. Rozwiązujemy równanie dostając kolejne wartości napięcia aby uzyskać przybliżony wykres zależności napięcia od czasu dla naszego kondensatora.
W moich obliczeniach przyjmuję krok h=1. Jest to stosunkowo duży krok, jednak pozwoli on nam przy wykreślnym porównaniu metod, będziemy mogli zauważyć która metoda daje wynik bliski dokładnemu. Przyjmując mniejszy krok różnicę między wykresami dostrzeglibyśmy dopiero w dużym przybliżeniu.
Aby łatwiej przeanalizować dokładność różnych metod przygotowałem wykres zależności procentowego błędu względnego w czasie dla różnych metod rozwiązywania równania rozładowywania kondensatora. Możemy z niego wywnioskować, że najdokładniejsze są metody Rungego-Kutty, dla IV rzędu błąd jest prawie niewidoczny. Mało dokładne są metody Eulera, dają po 20 sekundach około 40% błąd.
Rozwiązując równanie w sposób opracowany powyżej, kolejno każdą metodą możemy ostatecznie przedstawić zestawienie wykreślne jak obrazuje rozładowywanie kondensatora każda z metod:
Czas [s]
Metoda analityczna
Metoda Eulera jawna
Metoda Eulera niejawna
Metoda Rungego-Kutty II rzędu
Metoda Rungego-Kutty IV rzędu
2
8,18730753077982
8
8,33333333333333
8,2
8,18733333333333
4
5,48811636094027
5,12
5,78703703703704
5,51368
5,48816824901037
6
3,67879441171442
...
miromaj123