rozporzadzenie_20081223_zal_1.pdf

(55 KB) Pobierz
Załączniki do rozporządzenia
Ministra Edukacji Narodowej
z dnia 23 grudnia 2008 r.
(Dziennik Ustaw z dnia 15 stycznia 2009 r. Nr 4, poz. 17)
Załącznik nr 1
PODSTAWA PROGRAMOWA WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO
DLA PRZEDSZKOLI, ODDZIAŁÓW PRZEDSZKOLNYCH W SZKOŁACH
PODSTAWOWYCH ORAZ INNYCH FORM WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO
Podstawa programowa wychowania przedszkolnego opisuje proces wspomagania rozwoju
i edukacji dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym. Przedszkola, oddziały przedszkolne
w szkołach podstawowych oraz inne formy wychowania przedszkolnego w równej mierze
pełnią funkcje opiekuńcze, wychowawcze i kształcące. Zapewniają dzieciom moŜliwość
wspólnej zabawy i nauki w warunkach bezpiecznych, przyjaznych i dostosowanych do ich
potrzeb rozwojowych.
Celem wychowania przedszkolnego jest:
1)
2)
3)
wspomaganie dzieci w rozwijaniu uzdolnień oraz kształtowanie czynności
intelektualnych potrzebnych im w codziennych sytuacjach i w dalszej edukacji;
budowanie systemu wartości, w tym wychowywanie dzieci tak,
Ŝeby
lepiej
orientowały się w tym, co jest dobre, a co złe;
kształtowanie u dzieci odporności emocjonalnej koniecznej do racjonalnego radzenia
sobie w nowych i trudnych sytuacjach, w tym takŜe do łagodnego znoszenia stresów
i poraŜek;
rozwijanie umiejętności społecznych dzieci, które są niezbędne w poprawnych
relacjach z dziećmi i dorosłymi;
stwarzanie warunków sprzyjających wspólnej i zgodnej zabawie oraz nauce dzieci
o zróŜnicowanych moŜliwościach fizycznych i intelektualnych;
troska o zdrowie dzieci i ich sprawność fizyczną; zachęcanie do uczestnictwa
w zabawach i grach sportowych;
budowanie dziecięcej wiedzy o
świecie
społecznym, przyrodniczym i technicznym
oraz rozwijanie umiejętności prezentowania swoich przemyśleń w sposób zrozumiały
dla innych;
wprowadzenie dzieci w
świat
wartości estetycznych i rozwijanie umiejętności
wypowiadania się poprzez muzykę, małe formy teatralne oraz sztuki plastyczne;
kształtowanie u dzieci poczucia przynaleŜności społecznej (do rodziny, grupy
rówieśniczej i wspólnoty narodowej) oraz postawy patriotycznej;
zapewnienie dzieciom lepszych szans edukacyjnych poprzez wspieranie ich
ciekawości, aktywności i samodzielności, a takŜe kształtowanie tych wiadomości
i umiejętności, które są waŜne w edukacji szkolnej.
4)
5)
6)
7)
8)
9)
10)
Cele te są realizowane we wszystkich obszarach działalności edukacyjnej przedszkola.
W kaŜdym z obszarów podane są umiejętności i wiadomości, którymi powinny wykazywać
się dzieci pod koniec wychowania przedszkolnego.
1
Aby osiągnąć cele wychowania przedszkolnego, naleŜy wspomagać rozwój, wychowywać
i kształcić dzieci w następujących obszarach:
1. Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i
dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i w sytuacjach zadaniowych.
Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
1) obdarza uwagą dzieci i dorosłych, aby rozumieć to, co mówią i czego oczekują;
grzecznie zwraca się do innych w domu, w przedszkolu, na ulicy;
2) przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej (stara się współdziałać
w zabawach i w sytuacjach zadaniowych) oraz w
świecie
dorosłych;
3) w miarę samodzielnie radzi sobie w sytuacjach
Ŝyciowych
i próbuje przewidywać
skutki swoich zachowań;
4) wie,
Ŝe
nie naleŜy chwalić się bogactwem i nie naleŜy dokuczać dzieciom, które
wychowują się w trudniejszych warunkach, a takŜe,
Ŝe
nie naleŜy wyszydzać
i szykanować innych;
5) umie się przedstawić: podaje swoje imię, nazwisko i adres zamieszkania; wie, komu
moŜna podawać takie informacje.
2. Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych.
WdraŜanie dzieci do utrzymywaniu ładu i porządku.
Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
1) umie poprawnie umyć się i wytrzeć oraz umyć zęby;
2) właściwie zachowuje się przy stole podczas posiłków, nakrywa do stołu i sprząta po
sobie;
3) samodzielnie korzysta z toalety;
4) samodzielnie ubiera się i rozbiera, dba o osobiste rzeczy i nie naraŜa ich na zgubienie
lub kradzieŜ;
5) utrzymuje porządek w swoim otoczeniu.
3. Wspomaganie rozwoju mowy dzieci.
Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
1) zwraca się bezpośrednio do rozmówcy, stara się mówić poprawnie pod względem
artykulacyjnym, gramatycznym, fleksyjnym i składniowym;
2) mówi płynnie, niezbyt głośno, dostosowując ton głosu do sytuacji;
3) uwaŜnie słucha, pyta o niezrozumiałe fakty i formułuje dłuŜsze wypowiedzi
o waŜnych sprawach;
4) w zrozumiały sposób mówi o swoich potrzebach i decyzjach.
4. Wspieranie dzieci w rozwijaniu czynności intelektualnych, które stosują w poznawaniu
i rozumieniu siebie i swojego otoczenia.
Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
1) przewiduje, w miarę swoich moŜliwości, jakie będą skutki czynności
manipulacyjnych na przedmiotach (wnioskowanie o wprowadzanych i
obserwowanych zmianach);
2) grupuje obiekty w sensowny sposób (klasyfikuje) i formułuje uogólnienia typu: to do
tego pasuje, te obiekty są podobne, a te są inne;
2
3) stara się łączyć przyczynę ze skutkiem i próbuje przewidywać, co się moŜe zdarzyć.
5. Wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej dzieci.
Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
1) dba o swoje zdrowie; zaczyna orientować się w zasadach zdrowego
Ŝywienia;
2) dostrzega związek pomiędzy chorobą a leczeniem, poddaje się leczeniu, np. wie,
Ŝe
przyjmowanie lekarstw i zastrzyki są konieczne;
3) jest sprawne fizycznie lub jest sprawne w miarę swoich moŜliwości, jeŜeli jest
dzieckiem mniej sprawnym ruchowo;
4) uczestniczy w zajęciach ruchowych, w zabawach i grach w ogrodzie przedszkolnym,
w parku, na boisku, w sali gimnastycznej.
6. WdraŜanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne oraz innych.
Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
1) wie, jak trzeba zachować się w sytuacji zagroŜenia i gdzie moŜna otrzymać pomoc,
umie o nią poprosić;
2) orientuje się w bezpiecznym poruszaniu się po drogach i korzystaniu ze
środków
transportu;
3) zna zagroŜenia płynące ze
świata
ludzi, roślin oraz zwierząt i unika ich;
4) wie,
Ŝe
nie moŜe samodzielnie zaŜywać lekarstw i stosować
środków
chemicznych
(np.
środków
czystości);
5) próbuje samodzielnie i bezpiecznie organizować sobie czas wolny w przedszkolu
i w domu; ma rozeznanie, gdzie moŜna się bezpiecznie bawić, a gdzie nie.
7. Wychowanie przez sztukę – dziecko widzem i aktorem.
Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
1) wie, jak naleŜy się zachować na uroczystościach, np. na koncercie, festynie,
przedstawieniu, w teatrze, w kinie;
2) odgrywa role w zabawach parateatralnych, posługując się mową, mimiką, gestem
i ruchem; umie posługiwać się rekwizytami (np. maską).
8. Wychowanie przez sztukę – muzyka i
śpiew,
pląsy i taniec.
Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
1)
śpiewa
piosenki z dziecięcego repertuaru oraz łatwe piosenki ludowe; chętnie
uczestniczy w zbiorowym
śpiewie,
w tańcach i muzykowaniu;
2) dostrzega zmiany dynamiki, tempa i wysokości dźwięku utworu muzycznego, wyraŜa
je, pląsając lub tańcząc;
3) tworzy muzykę, korzystając z instrumentów
przedmiotów), a takŜe improwizuje ją ruchem;
perkusyjnych
(oraz
innych
4) w skupieniu słucha muzyki, w tym takŜe muzyki powaŜnej.
9. Wychowanie przez sztukę – róŜne formy plastyczne.
Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
1) przejawia, w miarę swoich moŜliwości, zainteresowanie wybranymi zabytkami i
dziełami sztuki oraz tradycjami i obrzędami ludowymi ze swojego regionu;
3
2) umie wypowiadać się w róŜnych technikach plastycznych i przy uŜyciu
elementarnych
środków
wyrazu (takich jak kształt i barwa) w postaci prostych
kompozycji i form konstrukcyjnych;
3) wykazuje zainteresowanie malarstwem, rzeźbą i architekturą (takŜe architekturą
zieleni i architekturą wnętrz).
10. Wspomaganie rozwoju umysłowego dzieci poprzez zabawy konstrukcyjne, budzenie
zainteresowań technicznych.
Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
1) wznosi konstrukcje z klocków i tworzy kompozycje z róŜnorodnych materiałów
(np. przyrodniczych), ma poczucie sprawstwa („potrafię to zrobić”) i odczuwa radość
z wykonanej pracy;
2) uŜywa właściwie prostych narzędzi podczas majsterkowania;
3) interesuje się urządzeniami technicznymi (np. uŜywanymi w gospodarstwie
domowym), próbuje rozumieć, jak one działają, i zachowuje ostroŜność przy
korzystaniu z nich.
11. Pomaganie dzieciom w rozumieniu istoty zjawisk atmosferycznych i w unikaniu zagroŜeń.
Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
1) rozpoznaje i nazywa zjawiska atmosferyczne charakterystyczne dla poszczególnych
pór roku; podejmuje rozsądne decyzje i nie naraŜa się na niebezpieczeństwo
wynikające z pogody, np. nie stoi pod drzewem w czasie burzy, nie zdejmuje czapki
w mroźną pogodę;
2) wie, o czym mówi osoba zapowiadająca pogodę w radiu i w telewizji, np.
Ŝe
będzie
padał deszcz,
śnieg,
wiał wiatr; stosuje się do podawanych informacji w miarę swoich
moŜliwości.
12. Wychowanie dla poszanowania roślin i zwierząt.
Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
1) wymienia rośliny i zwierzęta
Ŝyjące
w róŜnych
środowiskach
przyrodniczych, np. na
polu, na łące, w lesie;
2) wie, jakie warunki są potrzebne do rozwoju zwierząt (przestrzeń
Ŝyciowa,
bezpieczeństwo, pokarm) i wzrostu roślin (światło, temperatura, wilgotność);
3) potrafi wymienić zmiany zachodzące w
Ŝyciu
roślin i zwierząt w kolejnych porach
roku; wie, w jaki sposób człowiek moŜe je chronić i pomóc im, np. przetrwać zimę.
13. Wspomaganie rozwoju intelektualnego dzieci wraz z edukacją matematyczną.
Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
1) liczy obiekty i rozróŜnia błędne liczenie od poprawnego;
2) wyznacza wynik dodawania i odejmowania, pomagając sobie liczeniem na palcach
lub na innych zbiorach zastępczych;
3) ustala równoliczność dwóch zbiorów, a takŜe posługuje się liczebnikami
porządkowymi;
4) rozróŜnia stronę lewą i prawą, określa kierunki i ustala połoŜenie obiektów
w stosunku do własnej osoby, a takŜe w odniesieniu do innych obiektów;
5) wie, na czym polega pomiar długości, i zna proste sposoby mierzenia: krokami, stopa
za stopą;
4
6) zna stałe następstwo dni i nocy, pór roku, dni tygodnia, miesięcy w roku.
14. Kształtowanie gotowości do nauki czytania i pisania.
Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
1) potrafi określić kierunki oraz miejsca na kartce papieru, rozumie polecenia typu:
narysuj kółko w lewym górnym rogu kartki, narysuj szlaczek, zaczynając od lewej
strony kartki;
2) potrafi uwaŜnie patrzeć (organizuje pole spostrzeŜeniowe), aby rozpoznać i
zapamiętać to, co jest przedstawione na obrazkach;
3) dysponuje sprawnością rąk oraz koordynacją wzrokowo-ruchową potrzebną do
rysowania, wycinania i nauki pisania;
4) interesuje się czytaniem i pisaniem; jest gotowe do nauki czytania i pisania;
5) słucha np. opowiadań, baśni i rozmawia o nich; interesuje się ksiąŜkami;
6) układa krótkie zdania, dzieli zdania na wyrazy, dzieli wyrazy na sylaby; wyodrębnia
głoski w słowach o prostej budowie fonetycznej;
7) rozumie sens informacji podanych w formie uproszczonych rysunków oraz często
stosowanych oznaczeń i symboli, np. w przedszkolu, na ulicy, na dworcu.
15. Wychowanie rodzinne, obywatelskie i patriotyczne.
Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
1) wymienia imiona i nazwiska osób bliskich, wie, gdzie pracują, czym się zajmują;
2) zna nazwę miejscowości, w której mieszka, zna waŜniejsze instytucje i orientuje się
w rolach społecznych pełnionych przez waŜne osoby, np. policjanta, straŜaka;
3) wie, jakiej jest narodowości,
Ŝe
mieszka w Polsce, a stolicą Polski jest Warszawa;
4) nazywa godło i flagę państwową, zna polski hymn i wie,
Ŝe
Polska naleŜy do Unii
Europejskiej;
5) wie,
Ŝe
wszyscy ludzie mają równe prawa.
Zalecane warunki i sposób realizacji.
W trosce o prawidłowy rozwój psychoruchowy oraz przebieg wychowania i kształcenia dzieci
w wieku przedszkolnym zaleca się następujące proporcje zagospodarowania czasu
przebywania w przedszkolu w rozliczeniu tygodniowym:
1) co najmniej jedną piątą czasu naleŜy przeznaczyć na zabawę (w tym czasie dzieci
bawią się swobodnie, przy niewielkim udziale nauczyciela);
2) co najmniej jedną piątą czasu (w przypadku młodszych dzieci – jedną czwartą czasu),
dzieci spędzają w ogrodzie przedszkolnym, na boisku, w parku itp. (organizowane są
tam gry i zabawy ruchowe, zajęcia sportowe, obserwacje przyrodnicze, prace
gospodarcze, porządkowe i ogrodnicze itd.);
3) najwyŜej jedną piątą czasu zajmują róŜnego typu zajęcia dydaktyczne, realizowane
według wybranego programu wychowania przedszkolnego;
4) pozostały czas – dwie piąte czasu nauczyciel moŜe dowolnie zagospodarować (w tej
puli czasu mieszczą się jednak czynności opiekuńcze, samoobsługowe, organizacyjne
i inne).
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin