Marcjanik M. - Grzeczność w komunikacji językowej.pdf

(148752 KB) Pobierz
Małgorzata Marcjanik
Grzeczność
w komunikacji
_ językowej
.
DAWNICTWO NAUKOWE PWN
WY
WARSZAWA 2008
%
Projekt okładki i stron tytułowych
Grażyna Faltyn
Ilustracja na okładce
Mike Reed/Images.com/Corbis
Redaktor inicjujący
Monika Szewczyk
Redaktor
Katarzyna Sobolewska
Po 3 7 1 g 0 5
Recenzent
prof. dr hab. Andrzej Maria Lewicki
Copyright © by Wydawnictwo Naukowe PWN SA
Warszawa 2007
ISBN 978-83-01-14981-9
Wydawnictwo Naukowe PWN SA
00-251 Warszawa, ul. Miodowa 10
tel. 022 69 54 321; faks 022 69 54 031
e-mail: pwnQ©pwn.com.pl; www.pwn.pl
"Spis rzeczy
Przedmowa...........................EE
1.
Etykieta (grzeczność) językowajako składnik triady aksjologicznej:
2.
I. Wprowadzenie teoretyczno-metodologiczne ................
dobro — piękno — prawda................2....-ueee reset
11
13
Grzeczność językowa, grzeczność niejęzykowa. Zasada stosowności
pragmatycznej w zachowaniach grzecznościowych .........1:.4-4---14::44-1111.
3.
Grzeczność jako zasada współpracy konwersacyjnej. Grzeczność
jako gra — strategie grzeczności. Grzeczność jako przejaw kompeten-
cji komunikacyjnej (kulturowej) ..............:---ooeeeeaooeeeaaeyywa
Polskie normy grzecznościowe natle innych kultur .............:::1::444111---.
Zmiany w polskiej grzeczności po roku 1989 ............--ue.-.-eueeee-eeeeeeeeanaeana
19
22
26
35
36
44
47
R
Il. Grzeczność w komunikowaniu interpersonalnym
R o ro =
(w bezpośrednich rozmowach) ......................ue..se.es..-u.-.
Relacje'na ty uwaa twaiNAWA SAAAAASAEAAWK
Relacje na pan, pani wasza aiwAAAAERA
Próby tworzeniarelacji pośrednich między ty a pan, pani...................
Formuły powitań i pożegnań jako próby tworzeniarelacji
pośrednich ............eeeaa
51
III. Grzeczność w komunikowaniu interpersonalno-
-medialnym (przy użyciu telefonu, domofonu,
internetu, listu) -..................... een
1.
Rozmowy telefoniczne.................eeesneoesessaa esz
6
Spis rzeczy
2. Rozmowy przez domofon.............---..-sresseeesweaereasee wannowawaeaaaanace aanazedaA
4. Korespondencja elektroniczna (e-mailowa) ........-..e-see---eeeoeenawzneanaaznewntanee
5. Rozmowy wsieci. Na przykładzie komunikatorów i czatów ............-...
3. Komunikowanie za pomocą SMS-ów
66
68
6. Korespondencja tradycyjna — listy, kartki pocztowe .........1.-..114--11110-1--11
70
76
82
IV. Grzeczność w komunikowaniu publicznym
i komunikowaniu publicznym zapośredniczonym
publiczno-masowym (w wystąpieniach pti
na żywo oraz utrwalonych i odtwarzanyc
pizeźz media) .........s.sm aim
1.
2.
3.
91
93
98
101
4. Pogadanki, prelekcje, odczyty
5. DYSKUSJE, SBOTY zawar CE W EEE
104
106
V. Grzeczność w komunikowaniu masowym ....................
tł. Radio, telewizja -...................2.-.--eeeaeroaeatdaota
Formy kontaktu z odbiorcą .........-.--..ee-esseeeeees enea reaorenenaarenacoea ecu
Gość w studiu ...........2..----ee- emo aeg aorataaae enea
Programytelewizyjne typu talk-show
. . . . . . . . .-. .0:1- 1 1:- 1- .
114
115
115
128
139
145
2. Prasa
3. Książki
VI. Podsumowanie. Obraz grzeczności przełomu
WZĘIĘOW!RZEZZOZORZA
152
156
Przedmowa
wyniki zostały opublikowane między innymi w monografii Polska
grzecznośćjęzykowa. Monografia ta w swojej zasadniczej części obej-
muje następujące funkcje grzecznościowe: powitania (w tym formu-
ły powitalne, zawierające dodatkowe funkcje grzecznościowe, takie
jak pytania grzecznościowe), przedstawianiesię i przedstawianie ko-
muś kogoś, życzenia, gratulacje, wyrazy współczucia, częstowanie,
zaproszenia, deklaracje pomocy, komplementy i pochwały, przej-
Ście na ty, toasty, prośby, podziękowania, przeproszenia, pożegna-
nia (w tym formuły pożegnalne). Funkcje te, realizowane w formie
grzecznościowych aktów mowy, zostały przebadane przede wszyst-
kim w komunikacji interpersonalnej, w odmianie ustnej języka. Ten
typ komunikacji językowej uznaję bowiem za najbardziej dla grzecz-
ności reprezentatywny, gdyż zróżnicowany sytuacyjnie, w związku
z czym jego „stopień nasycenia” aktami grzecznościowymijest naj-
większy.
W dotychczasowych badaniach zajmowałam się wyłącznie
grzecznościowymi aktami predykatywnymi (orzekającymi), nie włą-
czając w ich zakres tzw. form adresatywnych, czyli form zwracaniasię
od kilkunastu lat badań nad polską grzecznością językową, których
Praca niniejsza jest kontynuacją prowadzonych przeze mnie
i uzup.
! Kielce 1997, wyd. 1; Kielce 2000, wyd. 2 popr.; Kielce 2002, wyd. 3 popr.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin